Diş Gıcırdatma (Bruxizm)

Bruxizm Diş Gıcırdatma

Diş gıcırdatma genellikle uyku esnasında oluşan guclu cene hareketlerinin neden olduğu ceneleri sıkma, dişleri gıcırdatma olayıdır Toplumumuzda sık rastlanır Genellikle bu alışkanlığa sahip bireyler bundan habersizdir Diş gıcırdatmanın sebepleri nelerdir?

Bruksizmin (diş gıcırdatması) oluş nedenleri hakkında ceşitli goruşler vardır Bazı araştırmacılar buruksizmin dişler arasındaki kapanış ilişkisinin bozulmasından kaynaklandığını, bazıları santral sinir sistemindeki bir hastalığın neden olduğunu bazı araştırmacılar da bu iki nedeni de kapsayan cok yonlu bir problem olduğunu ileri surmektedirler

Duygusal stresler (Herkes stresin bruksizmin nedenleri arasında en onemli faktor olduğu konusunda fikir birliği icerisindedir Vucudumuzda stres belirtilerini ilk olarak gorduğumuz yer ağız dokularıdır Stres bruksizmin hem oluş nedeni hem de olayın şiddetini artıran en onemli faktor olarak belirlenmiştir)

* Aşırı sinirli, hassas, titiz bir yapıya sahip olmak

* Malokluzyon (dişlerin diziliş ve sıralanışındaki bozukluklar)

Diş gıcırdatması sonucu ağız ve dokularında ne tur rahatsızlıklar oluşur ve belirtileri nelerdir?

* Dişlerin ciğneyici yuzunde oluşan aşınma: Dişlerin birbirleri ile surtunmesi sonucunda oluşan aşınma tum dişleri kapsayabilirse de ozellikle on dişlerde daha etkilidir

* Dişlerde kırılma: Dişleri sıkma ve gıcırdatma sonucunda on dişlerin koşelerinde arka dişlerin cıkıntılı kısımlarında mikro catlaklar oluşur Rontgen ile saptanamayan bu catlaklar zamanla buyuyerek dişlerin kırılmasına neden olur

* Dişlerde aşırı hassasiyet: Genellikle soğuğa karşı hassasiyet gelişir Ani diş sızlamaları başlar (Bakınız, Diş Hassasiyeti)

* Diş etinin geriye cekilmesi ve genellikle bununla birlikte oluşan dişin boynunda diş eti hizasında oluşan centik şeklindeki aşınmalar: Bu durumun oluşmasına neden olarak ilerleyen yaşa bağlı diş eti cekilmesi ya da aşırı baskı uygulanarak yapılan diş fırcalama gosteriliyorsa da , bruksizm hastalığının dişlerde bu gibi oluşumlara neden olduğu bilinmelidir (Bakınız, Dişeti Hastalığı)

* Dişlerde sallanma: Yıllar suren gıcırdatma sonucu dişler gevşeyerek sallanmaya başlar Aşırı basınc dişleri saran kemik desteğinin kaybolmasına neden olur Bu durumu telafi etmek icin dişlerin kokleri hizasında ekstra kemik cıkıntıları gelişir

* Yanaklarda iritasyon (tahriş): Ozellikle dişleri birbirlerine temas ettikleri kapanış cizgisi hizasında, yanağın ic kısmında cizgi ya da kabartı şeklinde fibroz bir oluşum meydana gelir Bu oluşum nedeni ile sıklıkla yanak ısırmaolayı ile karşılaşılır

* Kas ağrısı: Ozellikle şakak ve yanak bolgesindeki kasların aşırı calışması bu bolgelerde kas ağrısına neden olur

* Baş ağrısı: yukarıda belirtilen kas ağrısı zaman zaman baş ağrısı şeklinde kendini gosterir

* Cene ekleminde ağrı : Cene eklemine aşırı yuklenilme nedeni ile eklemde ağrı, cıtırtı ve kenetlenme olabilmektedir

Bu belirtiler diş gıcırdatmasının hemen başlangıcından itibaren ortaya cıkmaz Olayın şiddetine ve suresine gore bazen yıllar sonra gorulebilmektedir Coğunlukla belirtilerin tumu birden olmayabilir Bazen cok az belirti gosterebilir

Tedavi

Tedavinin amacı dişlerde cene ekleminde oluşabilecek kalıcı zararları onlemek ve ağrıyı ortadan kaldırmaktır

Diş hekimi tarafından uygulanan, uyku sırasında dişlerin birbirleri ile temasını engellemek amacı ile alt ve ust cene dişlerinin arasına yerleştirilerek kullanılan gece koruyucuları, diş gıcırdatması semptomatik tedavisinde kullanılan en onemli aractır Ancak gece koruyucularının coğunlukla tek başlarına yeterli olamayabilmektedir

Bu nedenle hastalığın sergilediği tabloya gore gece koruyucularının yanında bazı ek tedavilerinde uygulanması gerekmektedir:

* Stres terapisi,

* Rahat uyumayı sağlayıcı onlemler,

* Kas gevşetici ilac uygulaması,

* Hatalı yapılmış diş dolgusu ve kaplamaların yenilenmesi,

* Eksik olan dişlerin yerine koyulabilmesi icin protez uygulamaları

DİŞ SIKMA DİŞ GICIRDATMA NEDİR?

Diş sıkma ve diş gıcırdatma genellikle uyku sırasında, coğunlukla da hastanın farkında olmadan yaptığı aşırı cene hareketleridir Son yıllarda, şehir hayatının getirdiği zorluklar ve stresli yaşam sonucunda toplumumuzda cok sık gorulmeye başlanmıştır Bu alışkanlığa sahip bireyler genellikle bu durumdan haberdar değildir

DİŞ SIKMA DİŞ GICIRDATMA NEDEN OLUŞUR?

Duygusal Stresler:

Stresli hayat tarzı, diş sıkma ve diş gıcırdatmanın en onemli nedeni olmakla birlikte, bu durumu hızlandırıcı bir faktordur Vucudumuzda, stresin oluşturduğu etkileri gorebileceğimiz ilk yer ağız ve diş bolgesidir Aşırı titiz, hassas, sinirli bir yapıya sahip olmak da diş sıkma ve diş gıcırdatmada etkili bir faktordur Zorlu bir durumla karşılaşıldığında moral vermesi icin soylenen sık biraz dişini deyimi gunluk konuşmada yerini almıştır

Malokluzyon:

Dişlerin dizilimindeki bozukluklar yani malokluzyon, bruksizmin diğer bir nedenidir Dizilimdeki bozukluklar gelişim sırasında oluşabildiği gibi, cok sayıda ust yuzeyi aşınmış eski protez ve dolgunun varlığında da gelişebilir

imagesdisgicirdatmabruxizm5ad58a44e0084

DİŞ SIKMA DİŞ GICIRDATMANIN BELİRTİLERİ VE YARATTIĞI SORUNLAR NELERDİR?

Dişlerin birbirine surekli teması ve surtunmesi sonucunda dişlerin ciğneyici yuzeylerinde mine kayıpları gorulur Dişlerin ciğneyici yuzeylerinde oluşan bu aşınmalar ozellikle on dişlerde daha belirgin olur

Diş yuzeylerinde meydana gelen aşınmaların ilerlemesi ya da hızlı gelişmesi sonucunda dişlerde hassasiyet, yani soğuk ve sıcağa karşı aşırı duyarlılık gozlenebilir

Diş gıcırdatma sonucu on dişlerin kesici kenarlarında ve arka dişlerin cıkıntılı kısımlarında mikrocatlaklar oluşur Bu catlaklar zamanla buyuyerek dişlerde kırılmalara neden olabilir

Diş sıkma ve diş gıcırdatmanın dişeti hastalıkları ve yanlış diş fırcalamayla birlikte gorulmesi halinde, dişetlerinde cekilme ve diş sert dokuları uzerinde centikler oluşmaktadır Bu centikler hassasiyet ve aşırı duyarlılığa yol actıkları gibi, dişin kırılmasına de neden olabilir

Diş gıcırdatma alışkanlığının uzun yıllar devam etmesi sonucunda dişlerde sallanmalar başlayabilir Ozellikle bir yada birkac dişe fazla kuvvet gelmesi durumunda, ilgili dişlerde ağrı gorulebilir ve zamanla bu dişler kaybedilebilir

Gece boyu suren cene aktivitesine bağlı olarak, sabahları yorgun kalkma, başağrısı, şakak ve yanak bolgesinde kas ağrısı gorulebilir

Cene eklemine aşırı yuk gelmesi sonucunda eklemde kilitlenme, cıtırtı sesleri ve ağrı olabilir

Surekli ısırmaya bağlı olarak, yanak icinde dişlerin birbirleriyle temas ettiği hizada, surekli ısırmaya bağlı olarak

irritasyonlar ve beyaz cizgi şeklinde bir hat gozlenebilir

Bu belirtilerin hepsi yada birkacı diş sıkma ve diş gıcırdatmanın başlamasından hemen sonra gozlenmez Belirtilerin ortaya cıkması rahatsızlığın şiddetine gore uzun yıllar surebilir Bazı durumlarda ise cok az belirti gorulur

DİŞ SIKMA DİŞ GICIRDATMANIN TEDAVİSİ
Bu rahatsızlıkta tedavinin birinci amacı, cene ekleminde geri donuşumsuz zararlar bırakan, normal dışı cene hareketlerini engelleyerek cene eklemini korumak, varsa ağrıyı ortadan kaldırmak ve dişlerin aşınmasını engellemektir Bu amacla, hastanın gece uyurken takacağı, dişlerine uygun olarak hazırlanan silikon plaklar kullanılmaktadır Plak uyku esnasında dişlerin birbiriyle direkt temasını keserek aşınmayı engellemekte, boylece cene eklemini rahatlatmakta ve ağrıyı ortadan kaldırmaktadır Ancak şiddetli vakalarda gece plağının yanısıra stresi azaltmaya yonelik tedaviler, kas gevşetici ve uyku duzenleyici ilaclar kullanılması gerekebilir Bu tip rahatsızlıklarda dengeli bir diş teması ve cene hareketlerinin sağlanması icin, eski yada hatalı yapılmış dolgu ve protezlerin yenilenmesi ve mutlaka eksik olan dişlerin uygun gorulen protez uygulamalarıyla tamamlanması gerekir