Diğer ağız hastalıkları

Sair Ağız Illetleri Tedavisi Hakkında Malumatlar

Ağızda yara çıkması, konuşma ve yeme zorluğunu beraberinde getirdiği için, kişinin hayat kalitesini kısa periyodik de olsa bozan bir durumdur.

1- Uçuk

Çoğunlukla dudak etrafında, bazen de diş etlerinde ya da sert damakta ortaya çıkan, içi likit dolu küçük baloncuk halinde lezyonlardır. Uçuk nispeten ağrılıdır, lezyonlar ortaya çıkmadan 1-2 gün evvel ağrı birinci bulgu olabilir. Uçuk ortaya çıktıktan sonra saatler içinde patlar ve üzeri kabuklanır. 7-10 gün içinde de kaybolur.
Uçuk nasıl oluşur?
Herpes Simplex ismi verilen uçuk virüsü bireye bir kere bulaşınca, lezyonlar kaybolduktan sonra vücutta zararsız bir halde yuvalanır ve gerilim, ateş, travma, hormonal değişiklikler ile güneşe ağır maruz kalma üzere bir uyaranla aktive olup tekrar birebir mekanda ortaya çıkar.

Uçuk bulaşıcı mıdır?
Baloncukların patlayıp kabukların düşüp yaranın büsbütün güzelleşmesine kadarki periyotta epeyce bulaşıcıdır. Uçuğu olan bir kişinin kullandığı eşyalardan yahut direkt temasla (öpmekle vb.), uçuk yarasını kaşıyan kişinin ellerinden kendisinin / bir diğerinin gözüne, dudağına, oral kavite ve genital yerine bulaşabilir. Bulaşıcı olduğu için uçuğa dokunulmaması gerekir.
Uçuk nasıl tedavi edilir?
Tedavisinde %5 asiklovir içeren yağlı bir virüs öldürücü pomat / krem kullanılarak yaranın esirgeyici bir bariyerle kaplanması hedeflenir. Vücuttan büsbütün yok etmeye yönelik hala muteber bir tedavi yolu bulunamamıştır, buna yönelik çalışmalar devam etmektedir.

Uçuk bulaştırmamak için nelere dikkat edilmelidir?
- Direkt temastan (öpme ve cinsî ilişki) kaçınılmalıdır.
- Baloncukları patlatmamalı, kabukları koparmamalı ve yarayı kaşımamalıdır.
- Kendinizin yahut bir oburunun gözlerine, genital ortamına ve dudaklarına dokunmadan evvel eller güzelce yıkanmalıdır.
- Maatteessüf ki baloncuklar ortaya çıkmadan evvel de kimseden şahsa bulaşabilmektedir.

2- Aft

Ufak, al ya da beyaz renkli, çokça derin olmayan ülser biçimindeki yaralardır. Umumiyetle lisanda, yumuşak damakta, dudak ya da yanak içinde ortaya çıkarlar. Dişetlerinde ya da sert damakta pek görülmezler. Epeyce ağrılıdırlar ve güzelleşmesi 5-10 gün sürer.

Aft neden oluşur?
Çoklukla kişinin bağışıklık sisteminde zayıflama yaratan gerilim (kadınlarda adet devri gibi), travma (sert yiyecekler, yanak ve dudağın ısırılması, diş fırçalama sürecinin sert yapılması vb.), irritasyon (domates, portakal, mandalina, limon üzere asitli meyve sebzeler ile birtakım fındık tipleri, tuzlu ve baharatlı çerezler), kansızlık (demir eksikliği) yahut vitamin eksikliği (B1, B6, B12 vitamini) üzere durumlarda önümüze çıkar.
Birtakım sistemik hastalıklarda, örneğin Behçet Hastalığı'nda, vücuttaki gayrı belirtilerle birlikte ağız içinde aft oluşumu gözlenmektedir.
Aft bulaşıcı mıdır?
Hayır, zira nedeni mikrobik değildir. Bu nedenle de bulaşıcı değildir.

Aft nasıl tedavi edilir?
Tedavide ana maksatlar kişinin ağrısını azaltmak ve yaranın iltihaplanmasını önlemektir. Bunun için düzgünleşme gerçekleşene kadar günde 3 defa diş fırçalama sonrası antiseptik ağız gargarası yapılması ve yara ulaşılabilir alanda ise triamsinolon içeren bir ağız pomadı ile yarayı kapatmak gerekir.
Diş tabibine ne vakit başvurulmalı?
Yara 2 hafta olmasına karşın geçmediyse yahut tekrarlıyorsa bir diş tabibine başvurmak gerekir. Nizamlı sigara-alkol kullanan, kemoterapi ya da radyoterapi alan, kemik iliği ya da organ nakli yapılan ve bağışıklık sistemi zayıf olan kimselerin tertipli ağız-boğaz denetimi yaptırmaları gerekir.

Ne üzere tetkikler yapılması gerekir?
Diş doktorunuz ayrıntılı bir ağız içi muayenesi sonrasında kuşkulu bir yara gördüğünde, oradan biopsi alabilir ve patolojik incelemeye gönderebilir.
Aft ve Uçuk Arasındaki Farklar
- Aft yalnızca ağız içinde meydana gelir. Uçuk ise nadiren ağız içerisinde, ekseriyetle ağız dışında meydana gelir.
- Aft bulaşıcı değildir, uçuk bulaşıcıdır.
- Aftın oluşumu şimdi tam olarak açıklanamamıştır, meğer uçuk bir virüs enfeksiyonudur.

Gayrı ne çeşit ağız yaraları vardır?

Lökoplaki
Yanakların iç kısmında, diş etlerinde ya da lisanda yerleşen, kalın, beyazımsı renkte kabarık lezyonlardır. Umumiyetle sigara kullanıcılarında görülür, o yerlerde çokça doku üretilmesine bağlıdır. Ayrıyeten artık ağıza uymayan eskimiş damak protezlerinin pres yaptığı noktalarda ya da yanak iç kısmını çiğneme alışkanlığı olan kimselerde de görülebilmektedir. Vakitle kansere dönüşebilir.
Kandidiyazis
Pamukçuk da denilen bir çeşit mantar enfeksiyonudur. Çoklukla damak protezi takanlarda, bebeklerde, yaşlılarda ya da sistemik bir sıhhat sorunu olup bağışıklığı düşük olan kimselerde önümüze çıkar. Ağız kuruluğu olan bireylerde ağızda mantar gelişme riski yüksektir. Antibiyotik tedavisi sonrası, ağız içi florasının değişmesine bağlı olarak da gelişebilir.

Kıllı lisan
Tat tomurcuklarının uzamasına bağlıdır. Ağız hjyeninin bozuk olması, kronik oral irritasyon ve sigara kaynaklı olabilir.
Torus palatinus
Sert damağın orta kısmında sert kemiksi bir çıkıntı oluşmasıdır. Ekseriyetle 30 yaş üstü hatunlarda görülür ve nadiren tedavi gerektirir. Uzun yıllar boyunca diş gıcırdatanlarda daha sıktır. Damak protezi gerektiğinde, protezin ağız içine armonisi için çıkarılabilir.

Oral kavite kanseri
Ağızda beyaz ya da al bir kabarıklık formunda ya da ufak bir ülser halinde ortaya çıkarlar. Dudak dışında, lisan ve sert damakta en sık görülürler. Uzunluğunda ya da ağız içinde şişlik, yutma güçlüğü ya da ağrılı yutma, uzun süren ses boğukluğu ya da ağız/yüz nahiyesinde uyuşukluk başka bulguları olabilir. Sigara vb. tütün unsurlarını içenlerde ve tütün çiğneyenlerde daha çok görülür. Kesin tanısı biopsi ile konur.