DavUdi Tai Kimdir
DavUdi Tai Hayatı
İsmi, DavUd bin Nasırı KUfi, kunyesi EbU Suleymandır Aslen Horasanlıdır Habibi Acemi ve İmamı Azamın talebelerinden olup evliyanın onde gelenlerindendir Doğum tarihi kesin olarak belli olmayıp, 781 (H 165)de Bağdatta vefat etmiştir
Gencliğinde gosterişli bir hayat yaşayan DavUdu Tai, bir şarkıcıdan, Hangi guzel yuz ki toprak olmadı, hangi guzel goz ki yere akmadı beytini dinleyince yaptıklarına pişman olup, tovbe etti Derdine care bulabilmek icin İmamı Azam EbU Hanifenin kapısına gelip halini bildirdi Yuce İmam, ona, İlmi bırakmamasını, fazla konuşmamasını, dunyaya duşkun olmamasını, dinin emirlerine tam uyup yasaklarından kacınmasını tavsiye etti İmamı Azamın bildirdiklerine uyan DavUdu Tai evine cekilip ibadet ve taatle meşgul oldu Sonra İmamı Azamın talebeleri arasında İmam Muhammed, İmam EbU YUsuf, İmam Zufer gibi zirvelerle birlikte fıkıh mutalaa etti ve yirmi sene onun derslerine devam ederek fen ve din ilimlerinde yukseldi Bu sırada Habibi Acemi Hazretleriyle goruşup, onun sohbetlerinde bulundu ve tasavvuf yolunda ilerledi
Zamanının buyuklerinden İbrahim Ethem, Habibi Acemi, Fudayl bin İyad, İbni Semmak ve Habibi Rai ile goruşup sohbetlerinde bulundu İnzivaya (yalnızlığa) cekilerek insanların arasına karışmadan yaşamaya karar verdi İnsanlardan alakasını kesti Dedesinden kalma bir miktar arazisini dort yuz dirheme satarak omrunun sonuna kadar bu parayla yaşadı DavUdu Tai bircok hocanın onunde diz coker; ama ozlediklerine On İki İmamın buyuklerinden Caferi Sadık Hazretlerinin huzurunda kavuşur Bu mubarek, Silsilei Aliyye denilen veliler zincirinin nadide bir halkasıdır
İşte kendini aciz ve zavallı hissettiği gunlerden birinde gonlunun gamını dağıtmak, teselli ve dua almak icin Caferi Sadık Hazretlerine gider:
Ey Efendimizin mubarek torunu, nolur bu gunahkara nasihat edin!
Ya DavUd! Bu zavallı senin gibi bir zahide ne desin?
Aman Efendim Siz yuzu suyu hurmetine kainatın yaratıldığı Muhammed Aleyhisselamın torunusunuz Elbette bizden ustunsunuz Eğer elimizden tutmazsanız halimiz nice olur?
Ya benim elimden kim tutsun? Kıyamet gunu Efendimizin yakama yapışıp: Dini İslama niye layıkı ile hizmet etmedin diye azarlamasından oyle korkuyorum ki
Bu goruşme DavUdu Taiye cok tesir eder Oyle ya, eğer Peygamber Efendimizin şu guzide torunu bile hesap gununun dehşeti ile titriyorsa
İlim ve fazilette yuksek bir zat olan DavUdu Tai, İslamiyetin emirlerini yapar, yasaklarından şiddetle kacınırdı Haramlardan kacındığı gibi, şuphelilerden ve mubahların fazlasından da sakınırdı İnsanlardan ayrı yaşar, Allah Tealaya cok ibadet ve taatte bulunurdu Dunyadan ve dunya ehlinden cok uzaktı Bir gun kendisiyle goruşup, nasihat almak uzere kapısına gelen Halife Harun Reşid ile: Benim dunya ehli ile ne işim vardır? deyip goruşmek istemedi
DavUdu Tai, Abdulmelik bin Omer, Muhammed bin Abdullah bin Ebi Leyla gibi alimlerden hadisi şerif rivayet etti İsmail bin Ali, Musab bin Mikdad, EbU Naim, ElFadl bin Veki gibi zatlar da ondan hadisi şerif rivayet etmişlerdir
Bu buyuk veli kelimelerin bile hesabından cekinir Ekmeğini suya doğrayıp yumuşatır ve cabucak yutar Ciğnemekle kaybedeceği vakitleri zikir ve tefekkur ile ziynetlendirir Ağza lezzet veren lokmalardan ve tene yakışan elbiselerden ìuykuyu gozlerimden gider diye yalvarır
Davudu Tai Hazretleri muhteşem servetini gozunu kırpmadan dağıtır Sadece kucuk bir miktarını calıştırması icin vekilharcına bırakır Kimseye muhtac olmaz; ama zaman zaman harclıksız kalır Hatta bir keresinde taze hurma almaya niyetlenir; ama parası cıkışmaz Ne borc teklif eden olur, ne de: Onemli değil, sonra getirirsin diyen cıkar Mubarek buna cok sevinir, zira şu fani dunyada uc kuruşluk itibarı yoktur Mubarek, mescitten ayrılınca hemen evine koşar
Hayrola, acelen ne? Diye soranlara kabir taşlarını gosterir:Askercikleri bekletmeyelim der, Gidip ruhlarına okuyalım
Peki, insanlardan niye kacıyorsunuz?
Kusurlarımı soyleyen birini gosterin birlikte olayım Onlar beni yuzume karşı methediyor ve yanlışlarımı bile fazilet sanıyorlar Kacmayıp da ne yapayım
DavUdu Tai, Allah ve RasUlunun sevgisi ile dolu olan genclere kapısını ve gonlunu acar Onlarla evladı gibi ilgilenir ki bunlar icinde Ahmed elAntaki, SadUnı MecnUn ve Marufi Kerhi gibi zirveler vardır
Mubareğin evi sade, kapısı kırık, duvarları catlaktır Yatağı hurma lifi, yastığı kerpictir Olum hastalığına tutulduğunda, ziyaretine gelenlere: Beni şu duvarın ardına gomun gitsin der, Bırakın kimse bilmesin O, munzevi yaşar ve yaşadığı gibi olmek ister O, gece sabahlara kadar ibadet eder Annesi: Bu secde niye bu kadar uzadı? diye dokununca oğlunun can verdiğini fark eder
Vefat ettiği gece: Ey insanlar! DavUd, Allahu Tealanın rahmetine kavuşmuştur Allahu Teala, ondan razı olmuştur! sesi duyuldu Vefat haberi, Bağdatta cabuk duyuldu Cenazesinde bulunmak icin binlerce insan toplandı Kabrinin başında İbni Semmak Hazretleri: Ey DavUd! Kendini kabir zindanına konmadan once dunyada hapsettin Hesap gunun gelmeden once sen kendini hesaba cektin Bugun Allahu Tealanın rahmetine ve Rıdvanına kavuşursun dedi Orada defnedildi
Bir gun İbni Semmak, Davudu Taiye gelerek: Bana nasihat et dedi O da: Oyle gayret et ki, Allahu Teala seni yasak ettiği yerde gormesin, emrettiği yerden de ayrılmış bulmasın Cenabı Hakktan haya et ki, senin Ona yakın olduğunu ve senin uzerindeki kudretini goz onune getiresin Oruclu ol ki, iftarın olum olsun İnsanlardan, aslandan kacar gibi kac; fakat cemaatleri terk etme ve sunnetten ayrılma dedi
DavUdu Tai (ks) buyurdular ki:
Herkes, dunyadan susuz olarak gidecektir; ancak Allahu Tealayı zikreden kullar bundan mustesnadır
Dunya icin, dunyada ne kadar kalacaksan, o kadar calış; ahiret icin de, ahirette ne kadar kalacaksan o kadar calış
Senin ayıplarını araştıran, kotu insanlarla arkadaş olma
Hayatımda, gece ibadet edenlerden başka hic kimseye imrenmedim
Selamet istersen dunyaya kıymet verme, keramet istersen, sonsuz olanı yuce tut
Olulerimiz bizi bekliyorlar ve ecelin acelesi var
Dunyaya duşkun olanlar, ahireti hatırlayamazlar
Rabbim şefaatlerine nail eylesin
Tezkiretul Evliya, sh 85
İslam Alimleri Ansiklopedisi, c2, sh 154158
NefahatulUns, sh163
HilyetulEvliya, c7, sh535
Risalei Kuşeyri, sh7475
rehber dergisi
alıntı
DavUdi Tai Hayatı
İsmi, DavUd bin Nasırı KUfi, kunyesi EbU Suleymandır Aslen Horasanlıdır Habibi Acemi ve İmamı Azamın talebelerinden olup evliyanın onde gelenlerindendir Doğum tarihi kesin olarak belli olmayıp, 781 (H 165)de Bağdatta vefat etmiştir
Gencliğinde gosterişli bir hayat yaşayan DavUdu Tai, bir şarkıcıdan, Hangi guzel yuz ki toprak olmadı, hangi guzel goz ki yere akmadı beytini dinleyince yaptıklarına pişman olup, tovbe etti Derdine care bulabilmek icin İmamı Azam EbU Hanifenin kapısına gelip halini bildirdi Yuce İmam, ona, İlmi bırakmamasını, fazla konuşmamasını, dunyaya duşkun olmamasını, dinin emirlerine tam uyup yasaklarından kacınmasını tavsiye etti İmamı Azamın bildirdiklerine uyan DavUdu Tai evine cekilip ibadet ve taatle meşgul oldu Sonra İmamı Azamın talebeleri arasında İmam Muhammed, İmam EbU YUsuf, İmam Zufer gibi zirvelerle birlikte fıkıh mutalaa etti ve yirmi sene onun derslerine devam ederek fen ve din ilimlerinde yukseldi Bu sırada Habibi Acemi Hazretleriyle goruşup, onun sohbetlerinde bulundu ve tasavvuf yolunda ilerledi
Zamanının buyuklerinden İbrahim Ethem, Habibi Acemi, Fudayl bin İyad, İbni Semmak ve Habibi Rai ile goruşup sohbetlerinde bulundu İnzivaya (yalnızlığa) cekilerek insanların arasına karışmadan yaşamaya karar verdi İnsanlardan alakasını kesti Dedesinden kalma bir miktar arazisini dort yuz dirheme satarak omrunun sonuna kadar bu parayla yaşadı DavUdu Tai bircok hocanın onunde diz coker; ama ozlediklerine On İki İmamın buyuklerinden Caferi Sadık Hazretlerinin huzurunda kavuşur Bu mubarek, Silsilei Aliyye denilen veliler zincirinin nadide bir halkasıdır
İşte kendini aciz ve zavallı hissettiği gunlerden birinde gonlunun gamını dağıtmak, teselli ve dua almak icin Caferi Sadık Hazretlerine gider:
Ey Efendimizin mubarek torunu, nolur bu gunahkara nasihat edin!
Ya DavUd! Bu zavallı senin gibi bir zahide ne desin?
Aman Efendim Siz yuzu suyu hurmetine kainatın yaratıldığı Muhammed Aleyhisselamın torunusunuz Elbette bizden ustunsunuz Eğer elimizden tutmazsanız halimiz nice olur?
Ya benim elimden kim tutsun? Kıyamet gunu Efendimizin yakama yapışıp: Dini İslama niye layıkı ile hizmet etmedin diye azarlamasından oyle korkuyorum ki
Bu goruşme DavUdu Taiye cok tesir eder Oyle ya, eğer Peygamber Efendimizin şu guzide torunu bile hesap gununun dehşeti ile titriyorsa
İlim ve fazilette yuksek bir zat olan DavUdu Tai, İslamiyetin emirlerini yapar, yasaklarından şiddetle kacınırdı Haramlardan kacındığı gibi, şuphelilerden ve mubahların fazlasından da sakınırdı İnsanlardan ayrı yaşar, Allah Tealaya cok ibadet ve taatte bulunurdu Dunyadan ve dunya ehlinden cok uzaktı Bir gun kendisiyle goruşup, nasihat almak uzere kapısına gelen Halife Harun Reşid ile: Benim dunya ehli ile ne işim vardır? deyip goruşmek istemedi
DavUdu Tai, Abdulmelik bin Omer, Muhammed bin Abdullah bin Ebi Leyla gibi alimlerden hadisi şerif rivayet etti İsmail bin Ali, Musab bin Mikdad, EbU Naim, ElFadl bin Veki gibi zatlar da ondan hadisi şerif rivayet etmişlerdir
Bu buyuk veli kelimelerin bile hesabından cekinir Ekmeğini suya doğrayıp yumuşatır ve cabucak yutar Ciğnemekle kaybedeceği vakitleri zikir ve tefekkur ile ziynetlendirir Ağza lezzet veren lokmalardan ve tene yakışan elbiselerden ìuykuyu gozlerimden gider diye yalvarır
Davudu Tai Hazretleri muhteşem servetini gozunu kırpmadan dağıtır Sadece kucuk bir miktarını calıştırması icin vekilharcına bırakır Kimseye muhtac olmaz; ama zaman zaman harclıksız kalır Hatta bir keresinde taze hurma almaya niyetlenir; ama parası cıkışmaz Ne borc teklif eden olur, ne de: Onemli değil, sonra getirirsin diyen cıkar Mubarek buna cok sevinir, zira şu fani dunyada uc kuruşluk itibarı yoktur Mubarek, mescitten ayrılınca hemen evine koşar
Hayrola, acelen ne? Diye soranlara kabir taşlarını gosterir:Askercikleri bekletmeyelim der, Gidip ruhlarına okuyalım
Peki, insanlardan niye kacıyorsunuz?
Kusurlarımı soyleyen birini gosterin birlikte olayım Onlar beni yuzume karşı methediyor ve yanlışlarımı bile fazilet sanıyorlar Kacmayıp da ne yapayım
DavUdu Tai, Allah ve RasUlunun sevgisi ile dolu olan genclere kapısını ve gonlunu acar Onlarla evladı gibi ilgilenir ki bunlar icinde Ahmed elAntaki, SadUnı MecnUn ve Marufi Kerhi gibi zirveler vardır
Mubareğin evi sade, kapısı kırık, duvarları catlaktır Yatağı hurma lifi, yastığı kerpictir Olum hastalığına tutulduğunda, ziyaretine gelenlere: Beni şu duvarın ardına gomun gitsin der, Bırakın kimse bilmesin O, munzevi yaşar ve yaşadığı gibi olmek ister O, gece sabahlara kadar ibadet eder Annesi: Bu secde niye bu kadar uzadı? diye dokununca oğlunun can verdiğini fark eder
Vefat ettiği gece: Ey insanlar! DavUd, Allahu Tealanın rahmetine kavuşmuştur Allahu Teala, ondan razı olmuştur! sesi duyuldu Vefat haberi, Bağdatta cabuk duyuldu Cenazesinde bulunmak icin binlerce insan toplandı Kabrinin başında İbni Semmak Hazretleri: Ey DavUd! Kendini kabir zindanına konmadan once dunyada hapsettin Hesap gunun gelmeden once sen kendini hesaba cektin Bugun Allahu Tealanın rahmetine ve Rıdvanına kavuşursun dedi Orada defnedildi
Bir gun İbni Semmak, Davudu Taiye gelerek: Bana nasihat et dedi O da: Oyle gayret et ki, Allahu Teala seni yasak ettiği yerde gormesin, emrettiği yerden de ayrılmış bulmasın Cenabı Hakktan haya et ki, senin Ona yakın olduğunu ve senin uzerindeki kudretini goz onune getiresin Oruclu ol ki, iftarın olum olsun İnsanlardan, aslandan kacar gibi kac; fakat cemaatleri terk etme ve sunnetten ayrılma dedi
DavUdu Tai (ks) buyurdular ki:
Herkes, dunyadan susuz olarak gidecektir; ancak Allahu Tealayı zikreden kullar bundan mustesnadır
Dunya icin, dunyada ne kadar kalacaksan, o kadar calış; ahiret icin de, ahirette ne kadar kalacaksan o kadar calış
Senin ayıplarını araştıran, kotu insanlarla arkadaş olma
Hayatımda, gece ibadet edenlerden başka hic kimseye imrenmedim
Selamet istersen dunyaya kıymet verme, keramet istersen, sonsuz olanı yuce tut
Olulerimiz bizi bekliyorlar ve ecelin acelesi var
Dunyaya duşkun olanlar, ahireti hatırlayamazlar
Rabbim şefaatlerine nail eylesin
Tezkiretul Evliya, sh 85
İslam Alimleri Ansiklopedisi, c2, sh 154158
NefahatulUns, sh163
HilyetulEvliya, c7, sh535
Risalei Kuşeyri, sh7475
rehber dergisi
alıntı