Davranışlarımızın Kokeni Nedir
Davranış bilimlerine baktığımızda her turlu duygu, duşunce ve hareki (motor) faaliyetin “davranış olarak adlandırıldığını goruruz Yani severken de, kızarken de, tefekkur ederken de, koşarken de davranıyoruz
Peki, bu davranışlar nereden gelmiştir?
Evrimsel acıdan bakıp filogenetik silsileyi takip ederek incelediğimizde, bunların yuz milyonlarca senelik adaptasyonlar sonucunda genomumuza yerleşerek ta biz insanlara kadar uzanan bir devamlılık icerisinde, doğal ayıklanmaelenme ile ortaya cıktığını goruruz Herhangi bir turun davranışsal oruntusu buyuk olcude doğuştan gelen genetik mirasla belirlenmiştir Bu mirasa gunumuzde “filogenetik psişe denmektedir İnsanoğlu doğduğunda, bazılarının zannettiği gibi bir “tabula rasa değildir Mizacımız ve arketipal ihtiyaclarımız daha anne rahmine duştuğumuzde bellidir: Belli bir buyume ve gelişme modelini takip edip 9 ayın sonunda doğacak, 12 yaş civarı yurumeye ve konuşmaya başlayacak, 1113 yaş civarı bulUğa erecek, 2530 yaşlarından itibaren negatif azot bilancosuna ve yaşlanma surecine girecek, sonunda da 50 ila 100 sene civarında oleceğizdir Butun bunların ana hatları ve zamanlamaları, bu arada yapmamız uygun olan davranışlar “hardware ’de kodlanmıştır Homo sapiens sapiens haricindeki butun hayvanlar bu kaderi alınlarına yazıldığı gibi yaşayıp terki diyar eylerler
Peki, bizim farkımız ne? Mes ’elenin dini, metafizik veya mistik argumanlara pek acık ve nihayetsiz boyutuna hic girmeden, alın lobumuzun, amigdalamızın, beyinciğimizin ve gırtlağımızın muazzam inkişafının “farkında olduğunu farkında olan bilinen tek tur olmak yeganeliğini ve farklılığını bize verdiğini soyleyebiliriz Bu mucize, insanoğlunun en ust duzeyde soyut duşunce, tefekkur ve tefelsuf davranışlarını yapabilmesine imkan sağlamıştır Yani, “hardware uzerine inşa edilecek “software ’ler sayesinde, kendi kendisini aşmaya muktedir, mecbur, hatta mahkUm olan tek canlı turu insandır
O sayededir ki hamtaşını yontup cilalı taşa cevirerek arasından su sızmayan kopruler, katedraller, camiler ve gokdelenler yapabilmiştir Ve gene o sebepledir ki atom ve hidrojen bombaları, notron catapatları, “akıllı fuzeler imal edebilmektedir Bunlardan hangisini tercih edeceği ise “software ’lerce tayin edilir: Terbiye, gorgu, tahsil, sevgi ve dayanışma dolu guven verici bir aile ve toplum ortamı… Aileden akrabalara, ulusaldan evrensele uzanan konsantrik sevgi halkaları… Ayrıca, pekişmeleri ve hayra hizmete devam edebilmeleri icin, bu “software ’lerin guncelleştirilmesi ve geliştirilmesi, “antivirus programlarıyla bulaşıcı illetlerden muhafaza edilmeleri olmazsa olmaz bir zarurettir
“Homo hominis lupus Şeytan da, melek de biziz; cunku onlar varlığımızda mundemic olarak var Hatta, Hallacı MansUr ’a “enel Hakk dedirten transandans da bizim ve biziz En onemli, hatta tek vazifemiz once insan olmak O zaman, zaten Tanrı da oluruz, ayrı gayrı kalmaz
Kaynak: ProfDr M Kerem Doksat
Davranış bilimlerine baktığımızda her turlu duygu, duşunce ve hareki (motor) faaliyetin “davranış olarak adlandırıldığını goruruz Yani severken de, kızarken de, tefekkur ederken de, koşarken de davranıyoruz
Peki, bu davranışlar nereden gelmiştir?
Evrimsel acıdan bakıp filogenetik silsileyi takip ederek incelediğimizde, bunların yuz milyonlarca senelik adaptasyonlar sonucunda genomumuza yerleşerek ta biz insanlara kadar uzanan bir devamlılık icerisinde, doğal ayıklanmaelenme ile ortaya cıktığını goruruz Herhangi bir turun davranışsal oruntusu buyuk olcude doğuştan gelen genetik mirasla belirlenmiştir Bu mirasa gunumuzde “filogenetik psişe denmektedir İnsanoğlu doğduğunda, bazılarının zannettiği gibi bir “tabula rasa değildir Mizacımız ve arketipal ihtiyaclarımız daha anne rahmine duştuğumuzde bellidir: Belli bir buyume ve gelişme modelini takip edip 9 ayın sonunda doğacak, 12 yaş civarı yurumeye ve konuşmaya başlayacak, 1113 yaş civarı bulUğa erecek, 2530 yaşlarından itibaren negatif azot bilancosuna ve yaşlanma surecine girecek, sonunda da 50 ila 100 sene civarında oleceğizdir Butun bunların ana hatları ve zamanlamaları, bu arada yapmamız uygun olan davranışlar “hardware ’de kodlanmıştır Homo sapiens sapiens haricindeki butun hayvanlar bu kaderi alınlarına yazıldığı gibi yaşayıp terki diyar eylerler
Peki, bizim farkımız ne? Mes ’elenin dini, metafizik veya mistik argumanlara pek acık ve nihayetsiz boyutuna hic girmeden, alın lobumuzun, amigdalamızın, beyinciğimizin ve gırtlağımızın muazzam inkişafının “farkında olduğunu farkında olan bilinen tek tur olmak yeganeliğini ve farklılığını bize verdiğini soyleyebiliriz Bu mucize, insanoğlunun en ust duzeyde soyut duşunce, tefekkur ve tefelsuf davranışlarını yapabilmesine imkan sağlamıştır Yani, “hardware uzerine inşa edilecek “software ’ler sayesinde, kendi kendisini aşmaya muktedir, mecbur, hatta mahkUm olan tek canlı turu insandır
O sayededir ki hamtaşını yontup cilalı taşa cevirerek arasından su sızmayan kopruler, katedraller, camiler ve gokdelenler yapabilmiştir Ve gene o sebepledir ki atom ve hidrojen bombaları, notron catapatları, “akıllı fuzeler imal edebilmektedir Bunlardan hangisini tercih edeceği ise “software ’lerce tayin edilir: Terbiye, gorgu, tahsil, sevgi ve dayanışma dolu guven verici bir aile ve toplum ortamı… Aileden akrabalara, ulusaldan evrensele uzanan konsantrik sevgi halkaları… Ayrıca, pekişmeleri ve hayra hizmete devam edebilmeleri icin, bu “software ’lerin guncelleştirilmesi ve geliştirilmesi, “antivirus programlarıyla bulaşıcı illetlerden muhafaza edilmeleri olmazsa olmaz bir zarurettir
“Homo hominis lupus Şeytan da, melek de biziz; cunku onlar varlığımızda mundemic olarak var Hatta, Hallacı MansUr ’a “enel Hakk dedirten transandans da bizim ve biziz En onemli, hatta tek vazifemiz once insan olmak O zaman, zaten Tanrı da oluruz, ayrı gayrı kalmaz
Kaynak: ProfDr M Kerem Doksat