Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Tarif: Omurilik kanalındaki kemik yapılarının, ligamenlerin kalınlaşması yahut disk dokusun bozulması üzere nedenlere bağlı olarak spinal kanalın ön art çapının daralmasıdır.
Dar spinal kanal umum karekteristikleri
Birinci sefer 1947 tanımlan dar spinal kanal doğumsal, sonradan ve gelişimsel olarak 3 münferit başlıkta gelişebilir. Umumiyetle yaşlı nufusunda olmak üzere orta yaş bireylerde görülebilir. Her iki cinsde eşit sıklıkla görülmektedir. Omurilik kanalını kemik, ligamen kalınlaşması ve disk yırtılması üzere nedenlerin tek yahut birlikte oluşabilir. Dar spinal kanal santral ve lateral olmak üzere omurilik kanalını etkileyerek iki munfasıl ortamda görülebilir. Bu hastalık primer, sekonder ve kombine dar spinal kanal olmak üzere 3 alt kümeye ayrılır. Primer (birincil) dar kanal ekseriyetle doğuştan omurganın yapısal anomalileri yahut tevellüt sonrası gelişimsel iskelet deformitelerine bağlı ortaya çıkar. Doğuştan dar spinal kanalı olan hastaların omurgaların pedikülleri kısa ve faset eklemleri içe dönük olması bu illetin oluşumunda değerli bir nedendir. Ayrıyeten, bu hastalarda spinal kanalın sagittal çapının 10 mm altında olduğu, gelişimsel dar kanalı olan hastaların ise, spinal kanal çapının alışılagelmiş olmasına karşın, laminaların kalın, fasetlerin ve ligamenlerin hipertrofik, posterior longitudinal ligamenin kireçlemesi üzere nedenlerden ötürü, omurga kanalı çapı daralmaktadır.
Doğuştan omurga kanal darlığı en sık akondroplazi üzere iskelet sistemi hastalıklarında görülürken, sonradan dar kanal görülenlerde, ligamen kalınlaşması, disk dejenerasyonu ve artiküler spondilolizis nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Edinsel dar kanalın en sık nedeni ise dejeneratif spondilozisdir.
Dar kanal şikayet ve bulguları
En sık şikayeti dar kanal şikayet bel ağrısı ve bilhassa yürüme esnasında ortaya çıkan bacaklarda uyuşmalardır. Bu ağrılar ve uyuşmalar münhasıran hastanın duruş konumu ile ortaya çıkmaktadır. Omurganın ön araka çapının daralması sonrası omurliğin içerisindeki hadlere bilhassa geriye eğilmede sıkışması sonrası sonlara az kan gitmesi sonrası ortaya çıkmaktadır. Bu karekteristik şikayeti hastalar mahsusen yol yürümekle bel ve bacağında ağrı ve uyuşmalar ortaya çıktığını bu yüzden bir müddet oturup dinlenmek zorunda kaldığını sonra tekrar yürüyebildiğini anlatır. Bu karekteristik şikayete nörojenik intermittan klaudikasyon ismi verilir.
Bu şikayetin oluşumunda omurilik sonlarına hareket sonrası az kan gitmesi sorumludur. En sık nörolojik bulgu ise motor güşsüzlük ve uyuşukluktur. Nadiren ise idrar kaçırma ve tutamama üzere şikayetler görülebilir.
Dar spinal kanal sıklık sırasına nazaran lomber 4-5, 3-4, 2-3 yerlerinde görülmektedir. Dar spinal kanal mutlak ve nisbi darlık olmak üzere iki grubda incelenmektedir. Omurilik kanalının ön art çapı 10 mm nin altındakilere mutlak dar kanal denilmektedir.
Dar spinal kanal tanısı
1: Direkt dinamik lumbosakral grafiler
Ayakta fleksion lumbosakral yan grafi
Ayakta ekstansion lumbosakral yan grafi
Ayakta sıradan lumbosakral yan grafi
Bu dinamik grafiler münhasıran dar spinal kanalı taklid eden illetler (Bel kaymaları,bel instabiliteleri, birtakım romatizmal illetler (ankilozan spondilit) Dar kanaldan ayırd etmede epeyce yardımcı fikirler sunmaktadır.
2: Lomber Bilgisayarlı Tomografi (BT) tekniği bilhassa kemik yapılardaki gerek tümöral gerekse dejeneratif (kireçlemeleri) hadiseleri daha âlâ göstermektedir. Bundan farklı omurga kaymalarındaki doğuştan yahut sonradan kemik yapı kırık ve gayri lezyonları epey yeterli göstermektedir. Ayrıyeten doğuştan omurga kanalındaki anomalileri göstermektedir.
3: Lomber Magnetik Rezonans görüntüleme (MRG) tekniği bilhassa omurilik hadleri ve çevresel elamanlardaki marazları ve omurga kanalındaki darlıkları 3 boyutlu olarak düzgün bir formda manzara vermektedir
4: EMG: dar kanal ile karışan marazlardan periferik nöropatileri ayırd etmede epeyce yardımcı malumatlar sunmaktadır.
Dar spinal kanal ayırıcı tanı
1: Lomber spondiloliztezis (bel kaymaları)
2: Periferik had nöropatileri
3: Periferik damar yetmezlikleri
Dar spinal kanal tedavisi
Kanal darlığının teşhisinde öncelikle yeterli bir anemnez, ehliyetli bir nörolojik kıymetlendirme ve görüntüleme prosedürleri nispeten kıymetlidir. Öncelikle hastanın şikayetleri ve nörolojik şikayet ve bulguları görüntüleme teknikleri ile koordinasyonlu olup olmadığı dikkatlice değerlendirilmelidir. Akıllıca teşhis tedavi muvaffakiyetini etkileyen en değerli faktördür. Dar kanal tedavisi iki seçenek vardır:
1: Konservatif tedavi
2: Cerrahi tedavi
Bu iki tedavi formunda hangisinin uygulanacağı tartışmalı olmakla birlikte marazın doğal seyri için yapılan az sayıda çalışmada olguların % 15'inde şikayetlerde ilerlemeler gözlenmiştir. Mutlak cerrahi endikasyonun olmadığı durumlarda öncelikli olarak konservatif tedavinin uygulanması ve bu tedavinin başarısız olduğu olgularda cerrahi tedavinin yapılması daha çok tercih edilmesi gereken yoldur.
Konservatif tedavide (istirahat, analjezik, myorelaksan ve fizik tedavi teknikleri uygulanmaktadır.
Cerrahi tedavi
Progresif nörolojik defisit ve sfinkter bozukluğu olan dar spinal kanal olgularında mutlak cerrahi endikasyonu oluşturmaktadır. Cerrahi tedavide en sık uygulanan usul, had kökü dekompresyonu ile birlikte hemilaminektomi yahut laminektomidir. Vesair cerrahi tedavide seçenekleri tek yahut iki taraflı laminotomi, laminoplastidir.
Sonuç
Dar spinal kanalı olguların gerçek teşhisi konulan ve yerinde spinal kanal dekompresyonu yapılanlarda ağrı şikayeti tama yakın düzelmektedir. Dar spinal kanalın dekompresif cerrahi tedavi sonrası hastalarda fonksiyonel yarar sağlanma nispeti % 70-75 civarındadır.
Dar spinal kanal umum karekteristikleri
Birinci sefer 1947 tanımlan dar spinal kanal doğumsal, sonradan ve gelişimsel olarak 3 münferit başlıkta gelişebilir. Umumiyetle yaşlı nufusunda olmak üzere orta yaş bireylerde görülebilir. Her iki cinsde eşit sıklıkla görülmektedir. Omurilik kanalını kemik, ligamen kalınlaşması ve disk yırtılması üzere nedenlerin tek yahut birlikte oluşabilir. Dar spinal kanal santral ve lateral olmak üzere omurilik kanalını etkileyerek iki munfasıl ortamda görülebilir. Bu hastalık primer, sekonder ve kombine dar spinal kanal olmak üzere 3 alt kümeye ayrılır. Primer (birincil) dar kanal ekseriyetle doğuştan omurganın yapısal anomalileri yahut tevellüt sonrası gelişimsel iskelet deformitelerine bağlı ortaya çıkar. Doğuştan dar spinal kanalı olan hastaların omurgaların pedikülleri kısa ve faset eklemleri içe dönük olması bu illetin oluşumunda değerli bir nedendir. Ayrıyeten, bu hastalarda spinal kanalın sagittal çapının 10 mm altında olduğu, gelişimsel dar kanalı olan hastaların ise, spinal kanal çapının alışılagelmiş olmasına karşın, laminaların kalın, fasetlerin ve ligamenlerin hipertrofik, posterior longitudinal ligamenin kireçlemesi üzere nedenlerden ötürü, omurga kanalı çapı daralmaktadır.
Doğuştan omurga kanal darlığı en sık akondroplazi üzere iskelet sistemi hastalıklarında görülürken, sonradan dar kanal görülenlerde, ligamen kalınlaşması, disk dejenerasyonu ve artiküler spondilolizis nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Edinsel dar kanalın en sık nedeni ise dejeneratif spondilozisdir.
Dar kanal şikayet ve bulguları
En sık şikayeti dar kanal şikayet bel ağrısı ve bilhassa yürüme esnasında ortaya çıkan bacaklarda uyuşmalardır. Bu ağrılar ve uyuşmalar münhasıran hastanın duruş konumu ile ortaya çıkmaktadır. Omurganın ön araka çapının daralması sonrası omurliğin içerisindeki hadlere bilhassa geriye eğilmede sıkışması sonrası sonlara az kan gitmesi sonrası ortaya çıkmaktadır. Bu karekteristik şikayeti hastalar mahsusen yol yürümekle bel ve bacağında ağrı ve uyuşmalar ortaya çıktığını bu yüzden bir müddet oturup dinlenmek zorunda kaldığını sonra tekrar yürüyebildiğini anlatır. Bu karekteristik şikayete nörojenik intermittan klaudikasyon ismi verilir.
Bu şikayetin oluşumunda omurilik sonlarına hareket sonrası az kan gitmesi sorumludur. En sık nörolojik bulgu ise motor güşsüzlük ve uyuşukluktur. Nadiren ise idrar kaçırma ve tutamama üzere şikayetler görülebilir.
Dar spinal kanal sıklık sırasına nazaran lomber 4-5, 3-4, 2-3 yerlerinde görülmektedir. Dar spinal kanal mutlak ve nisbi darlık olmak üzere iki grubda incelenmektedir. Omurilik kanalının ön art çapı 10 mm nin altındakilere mutlak dar kanal denilmektedir.
Dar spinal kanal tanısı
1: Direkt dinamik lumbosakral grafiler
Ayakta fleksion lumbosakral yan grafi
Ayakta ekstansion lumbosakral yan grafi
Ayakta sıradan lumbosakral yan grafi
Bu dinamik grafiler münhasıran dar spinal kanalı taklid eden illetler (Bel kaymaları,bel instabiliteleri, birtakım romatizmal illetler (ankilozan spondilit) Dar kanaldan ayırd etmede epeyce yardımcı fikirler sunmaktadır.
2: Lomber Bilgisayarlı Tomografi (BT) tekniği bilhassa kemik yapılardaki gerek tümöral gerekse dejeneratif (kireçlemeleri) hadiseleri daha âlâ göstermektedir. Bundan farklı omurga kaymalarındaki doğuştan yahut sonradan kemik yapı kırık ve gayri lezyonları epey yeterli göstermektedir. Ayrıyeten doğuştan omurga kanalındaki anomalileri göstermektedir.
3: Lomber Magnetik Rezonans görüntüleme (MRG) tekniği bilhassa omurilik hadleri ve çevresel elamanlardaki marazları ve omurga kanalındaki darlıkları 3 boyutlu olarak düzgün bir formda manzara vermektedir
4: EMG: dar kanal ile karışan marazlardan periferik nöropatileri ayırd etmede epeyce yardımcı malumatlar sunmaktadır.
Dar spinal kanal ayırıcı tanı
1: Lomber spondiloliztezis (bel kaymaları)
2: Periferik had nöropatileri
3: Periferik damar yetmezlikleri
Dar spinal kanal tedavisi
Kanal darlığının teşhisinde öncelikle yeterli bir anemnez, ehliyetli bir nörolojik kıymetlendirme ve görüntüleme prosedürleri nispeten kıymetlidir. Öncelikle hastanın şikayetleri ve nörolojik şikayet ve bulguları görüntüleme teknikleri ile koordinasyonlu olup olmadığı dikkatlice değerlendirilmelidir. Akıllıca teşhis tedavi muvaffakiyetini etkileyen en değerli faktördür. Dar kanal tedavisi iki seçenek vardır:
1: Konservatif tedavi
2: Cerrahi tedavi
Bu iki tedavi formunda hangisinin uygulanacağı tartışmalı olmakla birlikte marazın doğal seyri için yapılan az sayıda çalışmada olguların % 15'inde şikayetlerde ilerlemeler gözlenmiştir. Mutlak cerrahi endikasyonun olmadığı durumlarda öncelikli olarak konservatif tedavinin uygulanması ve bu tedavinin başarısız olduğu olgularda cerrahi tedavinin yapılması daha çok tercih edilmesi gereken yoldur.
Konservatif tedavide (istirahat, analjezik, myorelaksan ve fizik tedavi teknikleri uygulanmaktadır.
Cerrahi tedavi
Progresif nörolojik defisit ve sfinkter bozukluğu olan dar spinal kanal olgularında mutlak cerrahi endikasyonu oluşturmaktadır. Cerrahi tedavide en sık uygulanan usul, had kökü dekompresyonu ile birlikte hemilaminektomi yahut laminektomidir. Vesair cerrahi tedavide seçenekleri tek yahut iki taraflı laminotomi, laminoplastidir.
Sonuç
Dar spinal kanalı olguların gerçek teşhisi konulan ve yerinde spinal kanal dekompresyonu yapılanlarda ağrı şikayeti tama yakın düzelmektedir. Dar spinal kanalın dekompresif cerrahi tedavi sonrası hastalarda fonksiyonel yarar sağlanma nispeti % 70-75 civarındadır.
