Damar hastalıkları belirtileri

Damar hastalıkları belirtileri damar hastalıkları belirtileri, nelerdir, çeşitleri, tedavisi, Sevgili Melek'ler, bu yazımızda sizleri bilgilendirmek adına, damar hastalıkları ve çeşitlerini ele alıyoruz 1548350518 1548350518 damarhastaliklaribelirtileri5c4fa31974ab8damarhastaliklaribelirtileri5c4fa31974ab8 damarhastaliklaribelirtileri5c4fa31974ab8 BEYNİN DAMAR KÖKENLİ HASTALIKLARI:Beynin damar kökenli hastalıkları beyin damarlarının lezyonlan sonucunda asap dokusunun yıkıma uğradığı bozukluklardır NEDENLERİ Irk arasında inme ya da felç olarak bilinen apopleksi (veya Latince adıyla icuts cerebrale) beyin atardamarlarının yırtılmasıyla oluşan beyin kanaması sonucunda gelişir Damar sertliği (arteriyoskleroz) gelişmiş bir beyin atardamarında oluşan bir pıhtının damarı tıkaması da (tromboz) diğer bir inme nedenidir Aym biçimde, beyin embolisi adı verilen ve vücudun başka bir yerinden kan dolaşımjna karışan pıhtı parçasının beyne ulaşarak damarı tıkaması ile ortaya meydana çıkan olay da inmeye neden olabilir Ayrıca beyin atardamarlarının sinirsel uyanlarla kasılması da (spazm) beyin dokusunun kanlanma yetersizliği sonucunda felce neden olur Söz edilen felç nedenleri ara sıra tansiyonun yükselmesi ya da aniden düşmesi gibi kan basıncı dengesizlikleri, ara sıra de yemek yemek sonrasında kanın sindirim sisteminde toplanması veya sıcaklık değişiminde ve içki alındığında önemli miktarda kanın deride birikmesi gibi kan dağılım dengesizlikleri olabilir Bu niçinler aralarında emboli oluşumunu kolaylaştıran yürek hastalıkları ile pıhtı oluşumuyla seyreden kan hastalıkları da sayılabilir Felç, fazla sigara içilen, bol yemek yenen yoğun bir işgününden sonra, gece saatlerinde veya sabah yataktan kalkıldığında, kundura bağlantı kurmak ya da yüz yıkayıp temizlemek için eğilme durumunda ortaya çıkabilir Bariz iklim ve mevsim değişiklikleriyle hava basıncındaki önemli oynamalar da felç gelişimini kolaylaştırabilir Felçten önceki günlerde hastada çoğunlukla baş ağrısı, yüzde kanlanma arş tısı, baş dönmesi ve sinirlilik gözlenebil ir GÖRÜLME SIKLIĞI Damar kökenli beyin hastalığı 40 yaşın aşağı oldukça seyrektir En sık görülen niçin pıhtı ile damar tıkanması (yüzde 80), daha az olarak da kanamadır (yüzde 15) Dolaşım sistemi hastalıklarının birçok nedene emrindeki olarak arttığı günümüzde, beyin atardamarlarının hastalıkları da oldukça yaygmdır Bu yaygınlığın kayda değer bir nedeni yaşlı nüfusun artması ise de, lezyonların yalnız yaşlılarda görülmediği unutulmamalıdır Hastaların üçte biri orta yaş üzerinde, üretken ve çalışma yaşamı içindeki kişilerdir BELİRTİLERİ Eksik da görülse, beyin hastalığının ön belirtileri aralarında baş ağrısı, baş dönmesi, uyku eğilimi ve bilinç bulanıklığından söz etmek gerekir Beyindeki doku yıkımının yerine göre, hafif konuşma, hareket ve görme bozuklukları görülür Bilincin açık olduğu bu dönemde laf konusu belirtiler birkaç saniye veya dakika, ara sıra de daha uzun sürer Ağır olgularda ise beyindeki durum şiddetli bir tablo ile ortaya çıkabilir Artık reel bir inme ya da ictus cerebrale tablosu oluşmuştur Hasta yere düşer, hareketsizdir; bilinç kaybolmuş ve yüz kanlanması artmıştır Önceleri yüzeyel ve gidip gelen iç çekme biçimindeki solunum sonradan derinleşir Nabız yavaş fakat dolgundur Felç vücudun yansına yerleşmiştir Özellikle beyin kanaması sonucu geli§en felçlerde alev, mide bulantısı, kusma, çırpınma nöbetleri ve koma sık görülür Genel belirtilerle birlikte, lezyonun yerine kadar değişebilen sinir sistemi belirtileri de ortaya çıkar Doku yıkımının artı olmadığı olgularda felç hiçbir iz bırakmadan iyileşebilir EEG (elektroensefalografi), psikometri (zihinsel ve ruhsal yeteneklerin ölçümü) vb özel yöntemlerle bile rahatsızlık izleri ortaya çıkarılamaz Ama olguların bütünü söz konusu olduğunda, genellikle kalıcı hareket ve tavır bozuklukları ortaya çıkar Komanın birkaç gün içinde çözülmediği olgularda hastalığın fena gidişli olduğu düşünülür Hasta, ölümle sonuçlanabilen bronkopnömoni (bronşakciğer iltihabı) veya Öteki enfeksiyonlara aleyhinde büyük Ölçüde savunmasız durumdadır ARAŞTIRMALAR Anjiyografi ile yapılan radyolojik incelemede beynin damar ağı görüntülenerek damar sertliği, damar keçeleşmesi, tıkanma vb değişimler saptanabilir Tanıya çok muavin olan bir diğer inceleme yöntemi de bilgisayarlı tomografidir Bu yöntem özellikle beyindeki kanama ve doku Ölümü alanlarının belirlenmesinde kullanılır Elektroensefalogram ve sintigrafi ile keza lezyonun yeri, ayrıca de hastalığın gidişi hakkında geniş veri sağlanabilir Gene son senelarda geliştirilen magnetik rezonans, tanıda fazla önemli veriler karşılayan bir yöntemdir Kanamalı olgularda belden beyinomurilik sıvısı çekilerek (lomber ponksiyonu) sıvıda kanın varlığı saptanabilir Lakin bu usul olası tehlikeleri sebebiyle oysa tam için zorunlu durumlarda uygulanmalıdır TEDAVI Damar kökenli beyin hastalığı genellikle ivedi girişim gerektiren bir durumdur İlkyardım uygulaması epeyce kolaydır: Hasta ast yatar bir duruma getirilip solunumun rahatlaması sağlanır Gömlek yakası, kemer vb gevşetilerek alna ve yüze soğuk kompres uygulanır Hasta kusuyorsa, kusmuğun bitik borusuna kaçması önlenmelidir Çırpınma nöbeti olan hastaların dillerini ısırmalan, dişler araşma sağlam ama sert olmabağlı bir ceset konarak önlenebilir Aynca bu durumdaki hastalar, kendilerini yaralamamalan için yakın gözetimde tutulmalıdır Hasta hastaneye yatırıldıktan sonra, tedavi tanıya tarafından belirlenir Rahatsızlık nedeni geçici iskemi (kanlanma eksikliği) nöbeti olduğunda, tedavinin amacı beyinde ileri derecede doku yıkımını durdurmak olmalıdır Tedavide ilk kez pıhtılaşma önleyici ilaçlar kullanılır Hem tehlikedeki beyin dokularının kanlanması cerrahi girişim ile tekrar düzenlenir Bu tedavi yaklaşımlarının hangisinin önce uygulanacağı her olguda değişebilir Damar sertliği, diyabet, kan basmcı yüksekliği gibi tehlike etkenlerinin yaygm olarak görüldüğü ihtiyar hastalara günde 0,5 gr asetilsali silik asit (aspirin) ağız yoluyla verilir Beyin dokusunda oksijen yetersizliği olduğunda pıhtılaşma önleyici ilaçlar kullanılır Felç kanamaya emrindeki ise bu ilaçlar muhakkak verilmemelidirAsetilsalisilik asit ya da pıhtılaşma ıleyici ilaçlarla yapılan tedavinin esas ıacı pıhtı oluşumunu önlemektir Felçten sorumlu olan damar tıkanıklığının yeri ve niteliği radyolojik incelemeyle belirlenerek cerrahi çare planlanabilir İç şahdamarmın (karotis atardamarı) kafatası dışı bölümünün tıkandığı ya da bir darlığın geliştiği olgularda cerrahi girişimle pıhtının çıkarılması son derece olumlu sonuçlar vermektedir Şahdamarmın kafatası içi bölümünün tıkanıklıklarında ise, pıhtıya ulaşılması güç veya olanaksız olduğundan yüzeyel şakak atardamarı (arteria temporalîs superficialis), orta beyin atardamarına (arteria cerebri media) bağlanır İleri derecede ayrıntılı damar cerrahisi yöntemlerinin uygulanmasını gerektiren bu ameliyatlar ancak geniş mikrocerrahi olanaklara sahip büyük merkezlerde gerçekleştirilebilir Tüm vücudu tutan felçlerde tedavi olanakları geniş değildir Yatalak hastanın yatış durumu çoğu kez değiştirilerek zatürree ya da yatak (dekubitus) ülseri (hastanın vücudunun yatağa değen yüzeyinde sürekli yatma sonucu büyüyen yaralar) oluşumu önlenmeye çalışılır Hastanın hareket ettirilmesi kol ve bacaklann işlevlerini belli bir ölçüde de olsa yeniden kazanmasına tezgâhtar olabilir Bu hastalar burundan mideye sokulan tüp ya da damar yolundan bahşedilen serum ile beslenmelidir Icabında idrar sonda ile alınır ve benzi atmış borusunda açılan bir delik ile bakımlı solunum sağlanır Hastanın refahsuz olduğu üum: ilarda rahatlatıcı ilaçlar yararlıdır Felç gelişiminden 23 gün sonradan salisilîk asit tedavisine ve radyolojik incelemelere başlanır Beyin kanamalarında uygulanan cerrahi tedavi hastanın yaşamını kurtaran fakat genellikle asap sisteminin bütünlüğünü korumada başarısız kalan bir yöntemdir Bir Takım beyin kanaması olgularında hastalar rehabilitasyon ile felci büyük ölçüde yenerek kendi kendine yetebilir duruma gelirler Genelde anevrizmaya (damarlarda balonlaşma), anjiyoma (damar tümörü) ve artertoplardamar yaradılış bozukluklarına (AVM) emrindeki olarak çoğalan örümceksizar altı (subaraknoit) kanamalarda cerrahi teşebbüs, büyük tehlikeleri olsa da, olumlu sonuçlar verir Bu cerrahi giri şim hastanın bilinç durumuna göre he men (erken cerrahi) ya da birkaç hafta sonradan (geç cerrahi) yapılabilir REHABİLİTASYON “‘ Felç olgularmda akut dönem sonrasında, hastaya eski hareket yeteneklerini bitmiş kazandırmak nedeniyle çalışmalara gecikmeden başlanmalıdır Özellikle vücudun bir yansını tutan felçlerde hastaların manâlı bir bölümü eski hareket yeteneklerini büyük oranda kazanabilirler Yarım felç görülen olgularda, hastalığın birincil günlerinde, hastanın genel dui rumuna kadar düzenlenen ve peyderpey ilerleyen bir rehabilitasyon programına başlanır Erken dönemde başlanan rehabilitasyonun yeni embolilere ya da tansiyon yükselmesine niçin olacağı endişesi son derece yersizdir Eski felç olgularında da rehabilitasyon denenmelidir Bir süre daha sonra özellikle bacaklarda eski hareket yeteneğinin hayret verici bir biçimde her tarafta kazanıldığı görülecektir İyileşme, protez sii nir hücrelerinin (nisanlar beyin hücrelerinin yalnızca minik bir bölümünü kullanırlar) ölü hücrelerin yerini almasıyla gerçekleşir Canlılığım yitirmiş beyin asap hücrelerinin kendini yenilemesi mümkün değildir Eskiden felçli hastaların hareket yeteneklerini bitmiş kazanabilmeleri için sadece elektrik uyaranları ve masaj uygulanır, ama çok başarılı sonuçlar alınamazdıFelcin bacakları tuttuğu hastalarda bacaklar içten duruşa getirilerek, bu durumda tutulmalıdır Bu yapılmadığında bacaklar alışılagelmiş dışı bir konumda kalacağından tedavi güçleşir Daha sonra dingin hareketlerle eklemlerin sertleşmesi ve bacaklann “hareket belleğini yitirmesi önlenirBu aşamada çare programı kişisel olarak, yani her hastanın durumuna tarafından hazırlandığından çare karışık bir hal alır Kaide olarak kolay hareketlerden zora içten gidilir: Hasta önce yatakta, sonra yatak kenarında ve tekerlekli sandalyede oturtulur Sonraki aşamada ayakta durma alıştırmalarına geçilir daha sonra hastanın, Önceleri düz bir yerde ayna önünde ve duvara tutunarak yürümesi, ardındaki birkaç basamak inip çıkmaya başlaması sağlanırAynı genel rehabilitasyon programı kollar için de geçerlidir Ama yapısı daha karışık olan el hareketlerinin rehabilitasyonu özel bir program gerektirir Alıştırma yaşamına geri dönme, evde ve toplumsal ortamda kendine yetme bütünüyle rehabilitasyon programının başarısına bağlıdır Başarılı bir sonuç için tedaviyi uygulayanların çabalarının yanı sıra hastanın da katılımı gerekir Hekim ve teknik yardımcıları hasta üzerinde yok, hasta ile birlikte çalışma anlayışı taşımalıdır Hastalar icabında egzersizleri her gün tek başlarına da sürdürebilirler Organ hareketlerinde kesin bir düzeye ulaşıldıktan sonra çare konutde devam edebilir Felçli hastalar hitabe yeteneğini yeniden kazanmada oldukça güçlük çekerler Tavır rehabilitasyonuna erken başlanması gerekir Özel ilgi, uzmanlık, sabır, kararlılık ve uzun alıştırmalar gerektiren bu tedavi oldukça başarılı sonuçlar verebilir Yaşlılar da dahil edinmek üzere hastaların çoğu birkaç yüz kelimeden oluşan bir sözcük dağarcığı geliştirerek günlük yaşamları için zorunlu iletişimi kurabilirler Felçli hastaların rehabilitasyonu uzmanlaşmış merkezlerde yapılmalıdır İstatistikler, felç geçiren hastaların yüzde 90 oranında aile ortamında kendilerine yettiğini, yüzde 30 oranında da üretken meslek yaşamma geri dönebildiğini gösterir bu nedenle yarım felçli hastalan yazgılarına terk etmek hatalı bir tavırdur KORUNMA Daha 18 asır tıbbında felcin genelde kısa boyunlu, kırmızı yüzlü, kanama eğilimi olan ve tansiyon tartmasek kimselerde görüldüğü belirlenmişti Felcin tansiyon yüksekliği (yüksek tansiyon) ve şişmanlıkla yakın ilişkisi olduğu düşüncesi yaygm olsa da, tüm tansiyon yüksek ve kilolu şahısların felç adayı olduğunu anlatmak abartılı olurÖte yanlamasına kan basmcı düşüklüğü de (düşük kan basıncı) felce yol açabilir böylece kan basıncmı düşürücü ilaçların doktor denetiminde alınması zorunludur Manâlı bir nokta da felç oluşumunda ırsi etkenlerin belirleyiciliğidir tansiyon yükseldiğinde ırsi etkenler oldukça önemlidir (organik bozukluklara yan olmayan ve “esansiyel kan basmcı yüksekliği adı verilen tablo); lakin bunların kimsesiz felç nedeni olduğunu söyleyemeyiz bu nedenle felcin kalıtsal olduğu söylenemez Yalnızca, felci kolaylaştıran kan basmcı yüksekliği, damar sertliği gibi etkenlerin kalıtsal yanı olduğu söylenebilir Yapı etkenlerin felç oluşumundaki öneminin yanı sıra çevre koşullarını da göz ardı etmemek gerekirÖte yanlamasına tansiyon yüksek ancakşilerde felç oranının çok yüksek olmadığı da bir gerçektir Dolayısıyla hastalıktan en çok kimlerin etkilendiği sorusunun yanıtı kolaylıkla verilemez Kilolu kişilerde ve menopoz döneminde görülen ya da başka nedenlerden kaynaklanan kan basmcı yüksekliği tipleriyle felç aralarında doğrudan bir ilişki kurulamaz kan basıncı yüksekliği esas olarak tedavi edilebilen hastalıktır Günümüzde kan basıncını düşüren etkili ilaçlar kullanılmaktadır Gene de kan basıncını yükselten ani sıcaklık değişiklikleri, uzun süre güneşte kalma, aşın güç harcama, uzun süreli kas çalışması, pozitif yemek yemek yeme,«içki ve sigara kullanımı, heyecanlanma, uzun süreli bunaltı, dışa vurulan veya saklanan öfke gibi etkenlerden korunmak gerekirHastaların birçok bedensel ve ruhsal olarak sıkıcı işlerde çalışmaktadır Gergin iş ortamından uzaklaşmanın felci önleyebildiği belirli olsaydı tedavi çok daha basit olurdu Ama ne yazık oysa, böyle bir katiyet yoktur Yine de, iş ortamındaki gerilimlerden korunma ve daha ağırbaşlı bir hayat defalarca yardımcı olur