Cuma günü hangi vakitte dua geri çevrilmez
Cuma Günü Dua Saati Hangi Vakittir?
İmamın hutbe okumak için minbere oturması ile cumâ namazının bitişi arasındaki vakitte az bir zaman dilimidir. Nitekim Ebû Mûsâ el-Eş'arî (Radiyallâhu Anh)dan rivayet edilen bir hadîs-i şerîfteHz. Muhammed Mustafa (s.a.v) şöyle buyurmuştur:
Cuma Günü dua hangi saatte Kabül olur.jpg"attachmentscuma-gunu-dua-hangi-saatte-kabul-olur-jpg.48152
“O (dua edenin mutlakā kabül edileceği saati), imamın (hutbe okumak için minbere) oturması ile o (cuma) namazın(in) bitişi arasında geçen vakitte bulunan az bir zamanda)dır. (Müslim, es-Sahîh, el-Cumu 'a: 4, rakam:853, 2584)
Fakat şu bilinsin ki kabül saati imamın hutbeye çıkışından namaz bitinceye kadar geçen yarım saatlik zaman diliminin tamamı değildir. Zira Peygamberimiz (s.a.v) bu saatten bahsederken: O vaktin çok az olduğunu ifade etmek üzere eliyle işâret etmiştir. (el-Buhârî, es-Sahîh, el-Cumu 'a:35, rakam:935, 213)
Dolayısıyla dilden dua yapılamayan o hutbe saatinde kişi kalbinde bir niyet tutup onu, o vaktin tamamında hazır bulundurmalı ve asla gaflet etmemelidir ki o çok az olan hassas ana, kalbi duasını denk getirebilsin de peşinen kabül eserini görebilsin.
Hadis-i Şerifte İmam-ı Cezerî (ra.anha) cumanın kabül saatini beyan sadedinde en ümitli vaktin, imamın hutbeye oturmasıyla namazın bitmesi arasında, özellikle de kamet getirilmesinden îtibaren namazdan selam verilmesine kadar geçen zaman diliminde olduğu husüsunda önemli bir tespitte bulunmuştur.
İmam-ı Cezerî (ra.anha) şöyle demiştir: “Sahih hadislerin arasını cem etme bakımından benim îtikadım odur ki cuma günü kabül saati, imamın cuma namazında Fatiha'yı okumaya başlayıp “Amin!' demesine kadar olan vakittedir.
İmam-ı Nevevi (ra.anha) bu kavli en doğru görüş olarak beyan etmiştir. (el-Cezeri, el-Hisnü'l-hasin, sh:68, 70; en-Nevevi, el-Minhac Şerhu Müslim, 6140-141; el-Mecmü Şerhu'l-Mühezzeb, 4426)
İbni Hacer (ra.anha) bu konuda şunları söylemiştir: “İmam-ı Beyhaki, İbnü'l-Arabi, Kurtubi ve Nevevi (Rahimehümullah) gibi birçok ulema da bu görüşü tercih etmişlerdir.
Cuma günü kabül saatinin hangi vakit olduğu hakkında ulemadan gelen kırk iki kavil (söz) vardır. Bunların haricinde bir de bu vaktin imamın Fatiha'yi okumasına hasredilişi (onunla sınırlandırılması) husüsunda arkadaşım Şemsüddin el-Cezeri'nin görüşü vardır ki 'el-Hisnü'l-hasin' isimli eserinden naklen benim de bunu rivayet etmeme izin vermiştir.
Fakat burada beni sıkıntıya sokan husus insanın kendi isteğini kalbinde hazır edip bunu düşünürken, imamın kıraatini dinleyemeyecek olmasıdır. (İbnü Hacer, Fethu'l-Bari, 2421)
İbni Hacer (ra.anha) kendi dönemindeki insanların kalp huzürunu temine çalıştıklarını bildiği için böyle demiştir ama günümüz insanının akıllarının, zaten imamın ne okuduğunda olmadığını bilecek olsaydı herhalde o zaman “Namaz harici fuzüli, hatta günah şeyler düşüneceğinize bari hayırlı bir muradınızı düşünün." diye görüş beyan ederdi.
Cuma Günü dua hangi saatte Kabul olur
Cuma günündeki kabül saati diğer bir kuvvetli kavle göre güneş batmasının hemen öncesinde bulunan vakitte aranmalıdır.
Nitekim Ebû Hureyre (ra.anha) dan rivayet olunduğuna göre kendisi Abdullâh ibni Selam (ra.anha) a o anın hangi vakit olduğunu sorduğunda: "Cuma gününün son saatidir." cevabını alınca Ebû Hureyre (ra.anha) şerhinde bulunduğumuz bu hadis-i şerîfi okuyarak: "(Kerahet vakti olduğu için) o saatte namaz kılınmaz. Oysa Peygamberimiz (s.a.v) “Bir kimse o saatte namaz kılarken Cenab-ı Allah (c.c.) bir şey isterse mutlaka ona onu verir: buyuruyor. Hal böyleyken kabul saati nasıl cuma gününün son vaktinde olur? diye sordu.
Bunun üzerine Abdullâh ibni Selam (ra.anha):
Cuma Günü dua hangi saatte Kabül olur.jpg"attachmentscuma-gunu-dua-hangi-saatte-kabul-olur-jpg.48153
“ Hz. Muhammed(s.a.v): Her kim namazı beklemek üzere bir mecliste oturursa o kişi namazı kılıncaya kadar (orada kaç saat oturursa otursun abdestini bozmadıkça ve kimseye eziyet etmedikçe) namazda (sayılmakta)dır.' buyurmadı mı? deyince Ebü Hureyre (ra.anha): "Evet. dedi.
O zaman Abdullah ibni Selam (ra.anha) da: “İşte o budur. (İkindiyi kıldıktan sonra oturduğu yerden kalkmayıp akşam namazını kılmayı beklerken dua eden de kabül saatine namaz kılarken rastlamış sayılır.)" diye cevap verdi. (Ebü Davüd, es-Sünen, rakam:1048, 1404; el-Mâlik, el-Muvatta, rakam:241)
Bu görüş de ulema arasında tercih edilmiştir.
Nitekim Ahmed ibni Hanbel, İshâk ibni Râhûyeh, Mâlikîlerden İbni Abdi’l-Berr ve Tartüşi, kendi döneminde Şafi'ilerin şeyhi kabül edilen İbni Zemlekani (ra.anha) da bu görüşü tercih etmişlerdir. (İbnü Hacer, Fethu'l-Bahri, 2421)
Zaten bu hadîs-i şerîfin diğer bazı rivayetlerinde duanın namazda yapılma şartı yoktur.
Nitekim Cabir ibni Abdillah (ra.anha) dan rivayet edilen bir hadis-i şerîfte Hz. Peygamber (s.a.v):
Cuma Günü dua hangi saatte Kabül.jpg"attachmentscuma-gunu-dua-hangi-saatte-kabul-jpg.48154
“Cuma günü on iki saattir, (onda bulunan kabul saatinde) Allah (c.c.) bir şey isteyen bir Müslüman kul bulunursa Allah (c.c.) mutlaka ona (istediğini) verir. Artık siz o saati ikindiden sonraki son saatte arayın. buyurmuştur ki bu da ikinci kavli tercih ettirmektedir. (Ebü Davüd, es-Suirien, es-Salat: 210, rakant:1050. 1405)
Cabir ibni Abdillah (ra.anha) dan rivayet edildiğine göre şu dua Hz. Muhammed (s.a.v)e arz edildiğinde:
“Eğer cuma gününden bir saatte (özellikle güneşin batmasina yakın olduğu dakikalar veya imamın minbere çıkışından namazın bitişine kadar olan zaman dilimi gibi gizlenen kabül saatinde) doğu ile batı arasında bulunan herhangi bir şey hakkında (dua veya beddua mahiyetinde) bu dua ile Cenab-ı Allah (c.c.) yalvarılacak olsa, elbette sahibi için icabet olunur (duası kabül edilir. O dua da):
Cuma Günü dua hangi saatte Kabül.jpg"attachmentscuma-gunu-dua-hangi-saatte-kabul-jpg.48155
'Senden başka hiçbir ilâh yoktur. Ey çok acıyan, ey bolca lutfeden! Ey göklerin ve yerin eşsiz yaratıcısı! Ey celal ve ikrâm sahibi! (Şu muradımı ihsan eyle). (duasıdır). (el-Hatib, Tarihu Bağdad, rakam: 1780, 4115, es-Süyüti, Cami'u'l-ehadis, rakam:19022)
Cuma Günü Dua Saati Hangi Vakittir?
İmamın hutbe okumak için minbere oturması ile cumâ namazının bitişi arasındaki vakitte az bir zaman dilimidir. Nitekim Ebû Mûsâ el-Eş'arî (Radiyallâhu Anh)dan rivayet edilen bir hadîs-i şerîfteHz. Muhammed Mustafa (s.a.v) şöyle buyurmuştur:
Cuma Günü dua hangi saatte Kabül olur.jpg"attachmentscuma-gunu-dua-hangi-saatte-kabul-olur-jpg.48152
“O (dua edenin mutlakā kabül edileceği saati), imamın (hutbe okumak için minbere) oturması ile o (cuma) namazın(in) bitişi arasında geçen vakitte bulunan az bir zamanda)dır. (Müslim, es-Sahîh, el-Cumu 'a: 4, rakam:853, 2584)
Fakat şu bilinsin ki kabül saati imamın hutbeye çıkışından namaz bitinceye kadar geçen yarım saatlik zaman diliminin tamamı değildir. Zira Peygamberimiz (s.a.v) bu saatten bahsederken: O vaktin çok az olduğunu ifade etmek üzere eliyle işâret etmiştir. (el-Buhârî, es-Sahîh, el-Cumu 'a:35, rakam:935, 213)
Dolayısıyla dilden dua yapılamayan o hutbe saatinde kişi kalbinde bir niyet tutup onu, o vaktin tamamında hazır bulundurmalı ve asla gaflet etmemelidir ki o çok az olan hassas ana, kalbi duasını denk getirebilsin de peşinen kabül eserini görebilsin.
Hadis-i Şerifte İmam-ı Cezerî (ra.anha) cumanın kabül saatini beyan sadedinde en ümitli vaktin, imamın hutbeye oturmasıyla namazın bitmesi arasında, özellikle de kamet getirilmesinden îtibaren namazdan selam verilmesine kadar geçen zaman diliminde olduğu husüsunda önemli bir tespitte bulunmuştur.
İmam-ı Cezerî (ra.anha) şöyle demiştir: “Sahih hadislerin arasını cem etme bakımından benim îtikadım odur ki cuma günü kabül saati, imamın cuma namazında Fatiha'yı okumaya başlayıp “Amin!' demesine kadar olan vakittedir.
İmam-ı Nevevi (ra.anha) bu kavli en doğru görüş olarak beyan etmiştir. (el-Cezeri, el-Hisnü'l-hasin, sh:68, 70; en-Nevevi, el-Minhac Şerhu Müslim, 6140-141; el-Mecmü Şerhu'l-Mühezzeb, 4426)
İbni Hacer (ra.anha) bu konuda şunları söylemiştir: “İmam-ı Beyhaki, İbnü'l-Arabi, Kurtubi ve Nevevi (Rahimehümullah) gibi birçok ulema da bu görüşü tercih etmişlerdir.
Cuma günü kabül saatinin hangi vakit olduğu hakkında ulemadan gelen kırk iki kavil (söz) vardır. Bunların haricinde bir de bu vaktin imamın Fatiha'yi okumasına hasredilişi (onunla sınırlandırılması) husüsunda arkadaşım Şemsüddin el-Cezeri'nin görüşü vardır ki 'el-Hisnü'l-hasin' isimli eserinden naklen benim de bunu rivayet etmeme izin vermiştir.
Fakat burada beni sıkıntıya sokan husus insanın kendi isteğini kalbinde hazır edip bunu düşünürken, imamın kıraatini dinleyemeyecek olmasıdır. (İbnü Hacer, Fethu'l-Bari, 2421)
İbni Hacer (ra.anha) kendi dönemindeki insanların kalp huzürunu temine çalıştıklarını bildiği için böyle demiştir ama günümüz insanının akıllarının, zaten imamın ne okuduğunda olmadığını bilecek olsaydı herhalde o zaman “Namaz harici fuzüli, hatta günah şeyler düşüneceğinize bari hayırlı bir muradınızı düşünün." diye görüş beyan ederdi.
Cuma Günü dua hangi saatte Kabul olur
Cuma günündeki kabül saati diğer bir kuvvetli kavle göre güneş batmasının hemen öncesinde bulunan vakitte aranmalıdır.
Nitekim Ebû Hureyre (ra.anha) dan rivayet olunduğuna göre kendisi Abdullâh ibni Selam (ra.anha) a o anın hangi vakit olduğunu sorduğunda: "Cuma gününün son saatidir." cevabını alınca Ebû Hureyre (ra.anha) şerhinde bulunduğumuz bu hadis-i şerîfi okuyarak: "(Kerahet vakti olduğu için) o saatte namaz kılınmaz. Oysa Peygamberimiz (s.a.v) “Bir kimse o saatte namaz kılarken Cenab-ı Allah (c.c.) bir şey isterse mutlaka ona onu verir: buyuruyor. Hal böyleyken kabul saati nasıl cuma gününün son vaktinde olur? diye sordu.
Bunun üzerine Abdullâh ibni Selam (ra.anha):
Cuma Günü dua hangi saatte Kabül olur.jpg"attachmentscuma-gunu-dua-hangi-saatte-kabul-olur-jpg.48153
“ Hz. Muhammed(s.a.v): Her kim namazı beklemek üzere bir mecliste oturursa o kişi namazı kılıncaya kadar (orada kaç saat oturursa otursun abdestini bozmadıkça ve kimseye eziyet etmedikçe) namazda (sayılmakta)dır.' buyurmadı mı? deyince Ebü Hureyre (ra.anha): "Evet. dedi.
O zaman Abdullah ibni Selam (ra.anha) da: “İşte o budur. (İkindiyi kıldıktan sonra oturduğu yerden kalkmayıp akşam namazını kılmayı beklerken dua eden de kabül saatine namaz kılarken rastlamış sayılır.)" diye cevap verdi. (Ebü Davüd, es-Sünen, rakam:1048, 1404; el-Mâlik, el-Muvatta, rakam:241)
Bu görüş de ulema arasında tercih edilmiştir.
Nitekim Ahmed ibni Hanbel, İshâk ibni Râhûyeh, Mâlikîlerden İbni Abdi’l-Berr ve Tartüşi, kendi döneminde Şafi'ilerin şeyhi kabül edilen İbni Zemlekani (ra.anha) da bu görüşü tercih etmişlerdir. (İbnü Hacer, Fethu'l-Bahri, 2421)
Zaten bu hadîs-i şerîfin diğer bazı rivayetlerinde duanın namazda yapılma şartı yoktur.
Nitekim Cabir ibni Abdillah (ra.anha) dan rivayet edilen bir hadis-i şerîfte Hz. Peygamber (s.a.v):
Cuma Günü dua hangi saatte Kabül.jpg"attachmentscuma-gunu-dua-hangi-saatte-kabul-jpg.48154
“Cuma günü on iki saattir, (onda bulunan kabul saatinde) Allah (c.c.) bir şey isteyen bir Müslüman kul bulunursa Allah (c.c.) mutlaka ona (istediğini) verir. Artık siz o saati ikindiden sonraki son saatte arayın. buyurmuştur ki bu da ikinci kavli tercih ettirmektedir. (Ebü Davüd, es-Suirien, es-Salat: 210, rakant:1050. 1405)
Cabir ibni Abdillah (ra.anha) dan rivayet edildiğine göre şu dua Hz. Muhammed (s.a.v)e arz edildiğinde:
“Eğer cuma gününden bir saatte (özellikle güneşin batmasina yakın olduğu dakikalar veya imamın minbere çıkışından namazın bitişine kadar olan zaman dilimi gibi gizlenen kabül saatinde) doğu ile batı arasında bulunan herhangi bir şey hakkında (dua veya beddua mahiyetinde) bu dua ile Cenab-ı Allah (c.c.) yalvarılacak olsa, elbette sahibi için icabet olunur (duası kabül edilir. O dua da):
Cuma Günü dua hangi saatte Kabül.jpg"attachmentscuma-gunu-dua-hangi-saatte-kabul-jpg.48155
'Senden başka hiçbir ilâh yoktur. Ey çok acıyan, ey bolca lutfeden! Ey göklerin ve yerin eşsiz yaratıcısı! Ey celal ve ikrâm sahibi! (Şu muradımı ihsan eyle). (duasıdır). (el-Hatib, Tarihu Bağdad, rakam: 1780, 4115, es-Süyüti, Cami'u'l-ehadis, rakam:19022)