Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Çocukluk Döneminde Şeker Hastalığı ve Özellikleri
Şeker Hastalığı çocukluk çağında görülen kronik hastalıkların başında gelmektedir Bu çağdaki şeker hastalığı vakalarının %98'inden fazlasını İnsüline Bağımlı Şeker Hastalığı(IDDM) vakaları oluşturur
Bilindiği gibi IDDM, otoimmün veya Herif 1 diyabet terimleri ile eş anlamlı kulanılmakta ve pankreas beta hücrelerinin harap olduğu kronik otoimmün bir hastalık olarak tanımlanmaktadır IDDM genetik yatkınlık zemininde çevresel (kimyasal veya da viral) bir faktörün tetik çekici rolüyle başlamaktadır Genellikle pankreas beta hücrelerinin % 80'i harap olduğunda klinik diyabet bulguları ortaya çıkmaktadır IDDM prediyabet (klinik şeker hastalığı öncesi), klinik diyabet, hastalığın iyileşmediği ancak belirtilerin kaybolduğu dönem ve kronik (süregen) şeker hastalığı elde etmek üzere 4 döneme ayrılarak incelenmektedir IDDM'e niçin olan immünolojik saldırının klinik diyabet bulgularından aylaryıllar önce başladığı bilinmekte ve son yıllarda hastalığın prediyabet döneminde saptanıp tedavi edilmesi üstüne yoğunlaşılmaktadır
Çocukluk Döneminde Diyabet Ne Çoğunlukla Görülmektedir?
IDDM sıklığı bakımından ülkeler (bölgeler) aralarında belirgin farklılıklar vardır 15 yaş altı çocuklarda IDDM sıklığı Japonya'da 2100000, Finlandiya'da 43100000'dir IDDM insidansı1012 yaş (büyük pik) ve 23 yaş (küçük pik) arasında artmaktadır İskandinav ülkelerindeki veriler bilhassa 5 yaş aşağıda IDDM sıklığında artış olduğunu göstermektedir IDDM soğuk bölgelerde ve kış aylarında daha sık görülürIDDM için ailesel bir akıntı sözkonusu olmakla birlikte bilinen bir kalıtımsal geçiş yoktur Tek yumurta ikizlerinden birisinde IDDM varsa diğerinde olma riski %35, IDDM'li anne ya da babanın çocuğunda görülme riski %6, genel popülasyondaki tehlike % 05'dir
Çoçukuk Döneminde Diyabetin Bulguları
Diyabetli çocuklar genelde diyabetin klinik semptomları olan çok idrar yapma (poliüri), çok su içme (polidipsi) ve kilo kaybı bulguları ile hekime başvururlarBu bulgular olduğunda genel olarak teşhis güçlüğü çekilmez aynı zamanda hastalığın akla gelmemesi veya atipik klinik bulguların görülmesi tanıda gecikmeye niçin olabilir Bazı çocuklar curcunalı bulgularla ve birkaç gün içinde artan diyabetik ketoasidoz tablosu ile başvurabilirler Acil olmayan başvurudaki bulgular şunlardır:
Daha önce idrar kaçırmayan çocuklarda enürezis (Gece işemesi) başlaması Bu semptom idrar yolu enfeksiyonu ya da pozitif su içmeye bağlanıp şeker hastalığı tanısı gözden kaçırılabilir
Bilhassa puberte öncesi kızlarda elde etmek üzere vaginal kandidiyazis (mantar enfeksiyonu)
Kusma (gastroenterite bağlanabilir)
Kronik kilo kaybı veya büyümekte olan çocuğun yeterli kilo alamaması
Rahatsızlık ve okul performansında azalma
Tekrarlayan deri enfeksiyonları
Çocuklarda Diyabet Koması
Diyabetli çocukların %50'si Diyabetik Ketoasidoz adı verilen ağır klinik bulgularla seyredebilir Vaktinde farkedilmeyen ve çare edilmeyen diyabetik ketoasidoz vakalarında ölüme yolaçan koma tablosu görülebilir Çocuklarda ağır diyabetik ketoasidoz aşağıdaki bulgularla seyreder
Ağır dehidratasyon (vücudun susuz kalması)
Şok (seri nabız atımı, tansiyon düşüklüğü, burun kulak parmak uçları vb organlarda morarma )
İnatçı kusma
Vücuttaki sıvının azalmasına karşın devam eden fazla idrar yapma
Akıcı kaybına, yağ ve adale dokusu yıkımına emrindeki kilo kaybı
Ketoasidoza bağlı yanaklarda kızarma
Nefeste aseton kokusu
Diyabetik ketoasidoza tabi derin ve hızlı solunum
Bilinç bozuklukları
Çocukluk çağında diyabet tedavisi
Çocukluk çağında ketoasidoz dışı IDDM tedavisi başlıca 4 bileşenden oluşmaktadır: 1 Diyabet eğitimi, 2 İnsülin yerine geçen kimse tedavisi, 3 Besin planlaması ve 4 Egzersiz Bu bölümde şeker hastalığı eğitimine kısaca değinildikten sonradan insülin replasman tedavisi üzerinde durulacaktır Bu çağdaki IDDM tedavisinin amaçları şunlardır:
Ailenin katılımı ile çocukadolesan ve ailenin ihtiyaçlarını belirleyerek bireysel diyabet bakım planı hazırlanması
Psikososyal destek
Vücuttaki insülin ve şeker dengesinin kontrolü
Olağan artış ve gelişmenin sağlanması
Bu amaçlara ulaşabilmek için diyabetli çocukların artış ile değişen ihtiyaçlarına aklıselim bir tedavi ekibi tarafından izlenmesi gereklidir Uluslararası Çocuk ve Adolesan Diyabeti Birliği'nin yönergesine tarafından şeker hastalığı tedavi ekibi aşağıdaki kişilerden oluşmalıdır:
Hastanın ya da ailenin kendisi
Pediatrik endokrinolog ya da çocukadolesan diyabeti konusunda eğitilmiş pediatrist
Diayabet eğitimcisi
Diyetisyen
Psikologsosyal hizmet uzmanı
Diyabet Eğitiminin Önemi
Şeker Hastalığı eğitimi şeker hastalığı tedavisinin en kayda değer bileşenidir Yakın zamandaki yayınlar şeker hastalığı eğitimine insülin tedavisine eşit bir önem verilmesi gerektiğini vurgulamaktadırBunun nedeni şeker hastalığı bakımını, dolayısıyla metabolik kontrolün iyileştirilmesini etkileyen en önemli faktörün hastaların kendi kendine bakım becerileri olduğunun gösterilmesidir Fazla ufak yaştaki çocuklar dışındaki her yaştaki çocukların kendi yaşlarına uygun ihtiyaçları ve problemleri dikkate alınarak eğitilmeleri gereklidir Bazen yapıldığı gibi ailenin eğitilmesi yeterli görülmemeli, şeker hastalığı bakım bilincinin ufak yaşlardan itibaren geliştirilebileceği unutulmamalıdır
*
Şeker Hastalığı çocukluk çağında görülen kronik hastalıkların başında gelmektedir Bu çağdaki şeker hastalığı vakalarının %98'inden fazlasını İnsüline Bağımlı Şeker Hastalığı(IDDM) vakaları oluşturur
Bilindiği gibi IDDM, otoimmün veya Herif 1 diyabet terimleri ile eş anlamlı kulanılmakta ve pankreas beta hücrelerinin harap olduğu kronik otoimmün bir hastalık olarak tanımlanmaktadır IDDM genetik yatkınlık zemininde çevresel (kimyasal veya da viral) bir faktörün tetik çekici rolüyle başlamaktadır Genellikle pankreas beta hücrelerinin % 80'i harap olduğunda klinik diyabet bulguları ortaya çıkmaktadır IDDM prediyabet (klinik şeker hastalığı öncesi), klinik diyabet, hastalığın iyileşmediği ancak belirtilerin kaybolduğu dönem ve kronik (süregen) şeker hastalığı elde etmek üzere 4 döneme ayrılarak incelenmektedir IDDM'e niçin olan immünolojik saldırının klinik diyabet bulgularından aylaryıllar önce başladığı bilinmekte ve son yıllarda hastalığın prediyabet döneminde saptanıp tedavi edilmesi üstüne yoğunlaşılmaktadır
Çocukluk Döneminde Diyabet Ne Çoğunlukla Görülmektedir?
IDDM sıklığı bakımından ülkeler (bölgeler) aralarında belirgin farklılıklar vardır 15 yaş altı çocuklarda IDDM sıklığı Japonya'da 2100000, Finlandiya'da 43100000'dir IDDM insidansı1012 yaş (büyük pik) ve 23 yaş (küçük pik) arasında artmaktadır İskandinav ülkelerindeki veriler bilhassa 5 yaş aşağıda IDDM sıklığında artış olduğunu göstermektedir IDDM soğuk bölgelerde ve kış aylarında daha sık görülürIDDM için ailesel bir akıntı sözkonusu olmakla birlikte bilinen bir kalıtımsal geçiş yoktur Tek yumurta ikizlerinden birisinde IDDM varsa diğerinde olma riski %35, IDDM'li anne ya da babanın çocuğunda görülme riski %6, genel popülasyondaki tehlike % 05'dir
Çoçukuk Döneminde Diyabetin Bulguları
Diyabetli çocuklar genelde diyabetin klinik semptomları olan çok idrar yapma (poliüri), çok su içme (polidipsi) ve kilo kaybı bulguları ile hekime başvururlarBu bulgular olduğunda genel olarak teşhis güçlüğü çekilmez aynı zamanda hastalığın akla gelmemesi veya atipik klinik bulguların görülmesi tanıda gecikmeye niçin olabilir Bazı çocuklar curcunalı bulgularla ve birkaç gün içinde artan diyabetik ketoasidoz tablosu ile başvurabilirler Acil olmayan başvurudaki bulgular şunlardır:
Daha önce idrar kaçırmayan çocuklarda enürezis (Gece işemesi) başlaması Bu semptom idrar yolu enfeksiyonu ya da pozitif su içmeye bağlanıp şeker hastalığı tanısı gözden kaçırılabilir
Bilhassa puberte öncesi kızlarda elde etmek üzere vaginal kandidiyazis (mantar enfeksiyonu)
Kusma (gastroenterite bağlanabilir)
Kronik kilo kaybı veya büyümekte olan çocuğun yeterli kilo alamaması
Rahatsızlık ve okul performansında azalma
Tekrarlayan deri enfeksiyonları
Çocuklarda Diyabet Koması
Diyabetli çocukların %50'si Diyabetik Ketoasidoz adı verilen ağır klinik bulgularla seyredebilir Vaktinde farkedilmeyen ve çare edilmeyen diyabetik ketoasidoz vakalarında ölüme yolaçan koma tablosu görülebilir Çocuklarda ağır diyabetik ketoasidoz aşağıdaki bulgularla seyreder
Ağır dehidratasyon (vücudun susuz kalması)
Şok (seri nabız atımı, tansiyon düşüklüğü, burun kulak parmak uçları vb organlarda morarma )
İnatçı kusma
Vücuttaki sıvının azalmasına karşın devam eden fazla idrar yapma
Akıcı kaybına, yağ ve adale dokusu yıkımına emrindeki kilo kaybı
Ketoasidoza bağlı yanaklarda kızarma
Nefeste aseton kokusu
Diyabetik ketoasidoza tabi derin ve hızlı solunum
Bilinç bozuklukları
Çocukluk çağında diyabet tedavisi
Çocukluk çağında ketoasidoz dışı IDDM tedavisi başlıca 4 bileşenden oluşmaktadır: 1 Diyabet eğitimi, 2 İnsülin yerine geçen kimse tedavisi, 3 Besin planlaması ve 4 Egzersiz Bu bölümde şeker hastalığı eğitimine kısaca değinildikten sonradan insülin replasman tedavisi üzerinde durulacaktır Bu çağdaki IDDM tedavisinin amaçları şunlardır:
Ailenin katılımı ile çocukadolesan ve ailenin ihtiyaçlarını belirleyerek bireysel diyabet bakım planı hazırlanması
Psikososyal destek
Vücuttaki insülin ve şeker dengesinin kontrolü
Olağan artış ve gelişmenin sağlanması
Bu amaçlara ulaşabilmek için diyabetli çocukların artış ile değişen ihtiyaçlarına aklıselim bir tedavi ekibi tarafından izlenmesi gereklidir Uluslararası Çocuk ve Adolesan Diyabeti Birliği'nin yönergesine tarafından şeker hastalığı tedavi ekibi aşağıdaki kişilerden oluşmalıdır:
Hastanın ya da ailenin kendisi
Pediatrik endokrinolog ya da çocukadolesan diyabeti konusunda eğitilmiş pediatrist
Diayabet eğitimcisi
Diyetisyen
Psikologsosyal hizmet uzmanı
Diyabet Eğitiminin Önemi
Şeker Hastalığı eğitimi şeker hastalığı tedavisinin en kayda değer bileşenidir Yakın zamandaki yayınlar şeker hastalığı eğitimine insülin tedavisine eşit bir önem verilmesi gerektiğini vurgulamaktadırBunun nedeni şeker hastalığı bakımını, dolayısıyla metabolik kontrolün iyileştirilmesini etkileyen en önemli faktörün hastaların kendi kendine bakım becerileri olduğunun gösterilmesidir Fazla ufak yaştaki çocuklar dışındaki her yaştaki çocukların kendi yaşlarına uygun ihtiyaçları ve problemleri dikkate alınarak eğitilmeleri gereklidir Bazen yapıldığı gibi ailenin eğitilmesi yeterli görülmemeli, şeker hastalığı bakım bilincinin ufak yaşlardan itibaren geliştirilebileceği unutulmamalıdır
*
