Çocukluk döneminde dişeti hastalıkları

KRONİK MARJİNAL GİNGİVİTİS (Kronik dişeti iltihabı): Çocukluk periyodunda en sık rastlanan dişeti illeti kronik marjinal gingivitistir. Dişetinde renk değişikliği, boyut değişikliği, yüzey yapısında değişiklikler görülür. Renk değişikliği, olağanda soluk pembe görünen dişetinin daha al görünüm almasıdır. Boyut değişikliği dişetlerinde şişlik olmasıdır. Şişliğe bağlı olarak daha parlak bir görünümde olan dişetinde yüzey yapısında değişiklik meydana gelir. Bu durum bilhassa ergenlik devrinde hormonal değişikliğe bağlı olarak sıklıkla görülür. Çoğunlukla dişeti kanaması şikayeti olmaktadır. Ergenlik devri sonrasında kanama şikayetlerinde azalma görülür. Bilhassa bu devirde yapılan ortodontik tedavilerde ağız bakımında eksiklik olması durumunda dişetinde şiddetli reaksiyonlar ile karşılaşılır.

Kronik dişeti iltihabının oluşumunda ana etken ağız bakım eksikliğine bağlı biriken dental plaktır. Yaş ile bir arada diştaşlarının oluşumu artmaktadır. Ciarrocca ve ark.’ nın 1999 yılında yaptıkları bir çalışmada 4-6 yaş arasındaki çocuklarda %9 orantısında diştaşına rastlanırken 7-9 yaş arasında bu nispet %18’e 10-15 yaş arasında bu bedel %33-%43 aralığına yükselmiştir.

Dişlerin sürmesi sırasında rastlanan dişeti iltihabınında sebebinin o nahiyenin bakımındaki eksikliğe bağlı plak birikimi olduğu bilinmektedir. Bilhassa çürümüş, kırılmış süt dişlerinin ağızda kalmaya devam etmesi, hem o nahiyenin çiğnemede ziyade kullanılmaması, hem de rahatsızlık duyulduğu için çokça fırçalanmamasına bağlı bölgesel dişeti iltihaplarına neden olabilmektedir.

Yeniden karışık dişlenme devrinde (ağızda hem süt dişlerinin hem daimi dişlerin bulunduğu dönem) dişlerde sıkışıklık bazen üst üste gelen dişlerin olması ağız bakımının zorlaşması sonucunda plak ve yemek artıklarının birikimine bağlı olarak önemli dişeti büyümeleri, renk değişikliği, ülserasyonlar ve cep oluşumlarına neden olmaktadır.

Dişeti iltihabı tıpkı devirde çenelerdeki ortodontik ve ortopedik bozukluklara bağlı olarak (ileri overbite, overjet vakaları), burunda tıkanıklık olması ve bunun sonucunda ağız teneffüsü olması üzere sebeplerle de artabilmektedir.

AKUT GİNGİVAL ENFEKSİYONLAR (Akut dişeti iltihabı):

Pimary Herpetic Gingivostomatit: Bu akut viral enfeksiyon ile birinci temas umumiyetle 1-3 yaş arasında gerçekleşmektedir. %99 vakada semptom görülmez yada diş sürmeye bağlı rahatsızlıklarla karıştırılır. Kalan % 1 lik kısımda önemli dişeti iltihabı, dudakları ve ağız içini kaplayan ülserasyonlara rastlanır.

Kandida: Enfeksiyon antibiyotik tasarrufu sonrası, yada bağışıklık sistemindeki bozukluğa bağlı olarak Candida albicansın artması ile görülür.

Nekrotizan Ülseratif Gingivitis (Akut ülseratif dişeti hastalığı): Nekrotizan ülseratif gingivitisin görülme sıklığı çok düşüktür. Önemli hastalık kronik beslenme eksikliğine bağlı rastlanabilir. Down sendromlu çocuklarda rastlanma ihtimali daha yüksektir.

Kronik dişeti illetlerinin tedavisinde sebep olan faktörler sıralanarak tahliller üretilir. Öncelikle yanlışsız ağız bakımı (doğru ve ehliyetli diş fırçalama, gerçek fırça seçimii, gerekiyorsa dişipi kullanımı…), dişetine eksper tarafından uygulanan tedviler ve sonrasında çenelerde var olan ortopedik ve ortodontik bozuklukluklar ile ilgili bilirkişi tabiplere yönlendirmeler yapılır. Hastalar periyodik olarak takibe alınır. Akut dişeti enfeksiyonlarında ilaç tedavisi gerekebilir. Mütehassıs muayenesi sonucunda gerekli tedavi planlanacaktır.