Çocuklarda üst solunum yolu hastalıkları nelerdir?

Çocuklarda üst solunum yolu hastalıkları nelerdir?​

Üst solunum yolu hastalıkları içinde pek çok hastalığı barındıran geniş bir tanımdır. Genel olarak burun, boğaz, sinüsler ve orta kulağın enfeksiyonları bu tanımın içinde yer alır.

Rinit​

Rinit nezle yada soğuk algınlığı olarak da adlandırılan bir hastalıktır. Virüsler tarafından meydana gelir. Rino virüs, RSV, adeno virüsler, corona virüsler ve influenza başlıca virüslerdir. Çocuklar yılda 5-8 defa rinit geçirebilir. Kış ve sonbahar en yoğun görüldüğü mevsimdir. Bulaşma hasta insanların aksırık, öksürük ve kullandığı eşyalarla temas yoluyla gerçekleşir. İyi havalandırılmayan kalabalık ortamlarda bulaşma daha yaygındır. Kuluçka süresi 24-72 saatttir. Belirtiler boğaz ağrısı, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, hapşırma, boğazda yanma ve öksürüktür. Küçük çocuklarda ateş olabilir. Hastalık ortalama bir hafta sürer. Sıklıkla grip hastalığı ile karıştırılır. Hastalığın tedavisinde serum fizyolojik burun damlaları ve üst solunum yollarına etkili şuruplar kullanılır.

Akut tonsillofarenjit​

Halk arasında boğaz iltihabı ya da bademcik iltihabı olarak bilinir. Çocukluk çağında en sık görülen enfeksiyondur. Boğazda kızarıklık veya beyaz iltihap plakları olabilir. Hastalık en sık virüsler tarafından gerçekleşir ancak bir diğer önemli etken de beta mikrobudur. Hastalığın belirtileri ateş, boğaz ağrısı, bulantı, kusma ve baş ağrısıdır. Boğazda kızarıklığın yanı sıra boyunda lenf bezeleri büyüyebilir. Bademcik iltihabının viral ya da bakteriyel olup olmadığının ayırt edilmesi çok önemlidir. Böylece gereksiz antibiyotik kullanımı önlenmiş olur. Ayırıcı tanıda boğazda hızlı antijen testi veya boğaz kültürü kullanılır. Bazen yanlız klinik bulgulara göre tanı konur. Viral enfeksiyonlarda antibiyotik kullanımı gereksizdir. Beta mikrobu ise mutlaka antibiyotiklerle tedavi edilmelidir.

Akut otitis media​

Otitis media halk arasında orta kulak iltihabı olarak bilinir. Sıklıkla 3 yaş altındaki çocuklarda görülür. Biberonla beslenme, pasif sigara içiciliği, kreşe gitme ve geniz eti varlığı hastalığa yatkınlığı artırır. Hastalığın belirtileri kulak ağrısı, ateş ve huzursuzlukdur. Kulak tıkanıklığı, kulak çınlaması ve baş dönmesi olabilir. İlerlemiş vakalarda kulak akıntısı tabloya eşlik eder. Tanı hekimin muayenesi ile konur. Tedavide sıklıkla antibiyotikler, burun açıcılar kullanılır. Orta kulak iltihabı sonrası orta kulakta sıvı birikebilir. 3 ay kadar antibiyotiksiz takip edilen hasta düzelme olmazsa timpanostomi tüpü ile tedavi edilir. Orta kulak iltihabında tekrarlama sık görülür. Rutin aşılama programında olan H. influenza ve pnömokok aşısının koruyucu etkisi vardır. Anne sütü ile beslenmenin artırılması, pasif sigara içiciliğinin azaltılması önemlidir.

Akut rinosinüzit​

Bazı sinüsler doğumda çocuklarda bulunur. Bazıları ise çocuk büyüdükçe gelişir. Sinüzit sinüslerin iltihabıdır. Sinüzit 4 haftaya kadar sürerse akut sinüzit, 12 haftadan uzun sürenler kronik sinüzit olarak adlandırılır. Yılda 4 defa sinüzit atağı geçirilmesi tekrarlayan sinüzit olarak adlandırılır. Çocuklarda soğuk algınlığı sık görülür. Çoğu soğuk algınlığı ile birlikte akut sinüzit görülebilir. Akut sinüzit viral üst solunum yolu enfeksiyonlarını takiben gelişir. Sinüzit gelişmesinde diğer etkenler allerji, hava kuruluğu, burunda yabancı cisim, yüzma, dalma, burunda eğrilik, astım ve bağışıklık sistem yetersizliğidir. Hastalığa ait başlıca belirtiler baş ağrısı, yüz ağrısı, burunda tıkanıklık veya iltihabi akıntı, öksürük ve nadiren gözlerde şişliktir. Sinüzit soğuk algınlığı ile sıklıkla karışır. Sinüzit tedavi edilmeden de kendiliğinden iyileşebilen bir hastalıktır. Antibiyotik tedavisi etken bakteri olarak düşünülüyorsa verilebilir. Burun açıcı sprey ve damlalar, burun yıkamak için olan solüsyonlar kullanılabilir. Altta yatan neden alerji ise tedavi uygun şekilde düzenlenir.

Krup​

Krup akut larenjit denilen hastalığın diğer adıdır. Larenjit boğazın üst kısmında yer alan larenks adı verilen organın iltihaplanmasıdır. Hastalığın en belirgin belirtisi köpek havlaması şeklinde öksürük ve ses kısıklığıdır. Tedavide soğuk buhar ve kortizon kullanılır.