Çocuklarda Rektal Kanamalar

Çocuklarda Rektal Kanamalar Çocuklardaki rektal kanamalar sebepleri, belirtileri, klinik bulguları ve tedavisi bakımından erişkinlerden farklıdır Çocuklarda anal fissür (çatlak), polip ve invajinasyon (barsağın elen gibi başka barsak kısmına girmesi) esas rektal kanama nedenleridir Çocuklarda rektal kanama eksik miktarda bile olsa, eğer uzun süre sürmüşse kan hacmi ve hemodinamikte kayda değer değişikliklere neden olabilir bu nedenle çocuktaki rektal kanamaların tanı ve tedavisi acele teşebbüs gerektirir Çocukta rektal kanamaların iyi anlaşılabilmesi için iki deyimin iyi bilinmesi gerekir: Melena: Siyah, zift renginde dışkıya denir Yemek Yemek borusu, mide ve onikibarsak (duodenum) bölgesinden gelen kanamalar sonucu görülür Hematokezya: Rektumdan taze kan gelmesidir Pıhtılaşmış kan şeklinde de olabilir Başlıca barsakların daha alt kesimlerinden olan kanamaları gösterir Lüzum melena, gerek hematokezya şikayetleriyle doktora yapılan başvurularda doktorun ayrıntılı ve önemli biçimde bir kanama öyküsü alması, tedbirli bir şekilde muayene yapması ve gerekli tedaviyi planlaması son derece önemlidir Rektal kanama ile yapılan başvurularda mutlaka çocukta burun kanamasının olup olmadığı, kusmukta taze ya da eski kan işaretlerinin varlığı, çocuğun bir zamanlar beri aşina hastalıkları, kolüçgenin taban olmayan kenarıgövdede topluiğne başı gibi döküntüleri ya da morartıların olup olmadığı, aldığı ilaçlar, herhangi bir kanama veya travma durumunda kanamanın uzun sürüp sürmediği sorulmalıdır Rektal kanamanın miktarı, ıkınma sonucu olup olmadığı, ergen kız çocuksa adet (menstruasyon) kanamalarının şekli ve süresi siklet taşır Kanama miktarı aile göre genel olarak “damla biçiminde, “kakayla girift, “fıncankadeh dolusu şeklinde anlatılır Orta derecedeki bir rektal kanama büyük çocuklarda kansızlığa yol açarken daha ufak bebekler ve yenidoğanda büyük hemodinamik değişikliklere yol açabilir Rektal kanamalar, kaka yapmayı izliyorsa veya kaka üzerinde çizgi halindeyse bu çoğunlukla anüsrektumla ilgili bir sorunu gösterir Kalın barsak düzeyindeki kanamalar gaitayla karışıktır İnce barsaklardan olan kanamalarda kan kaka ile adamakıllı karışık çıkar, jöleyi andırabilir Doğumdan bir aylığa değin olan bebeklerde görülen rektal kanamalar çoğunlukla yenidoğanın hemorajik hastalığı, doğum sırasında anne kanı yutma, akut mide ülseri ve anal fissür (çatlak); 124 aylar arasındaki süt çocuklarında anal fissür, invajinasyon, “Meckel ertikülü; iki yaşından daha sonra da en fazla polip nedeniyle olur “Ülseratif kolit denilen, kalınbarsakların özel ülserlerle giden hastalığında da rektal kanama olabilir Kanamalı bir çocukta renk solukluğu, soğuk terleme, dikkatsizlik, yürek atışlarında hızlanma, solunum sayısında büyüme gibi genel koşul bozukluğuna dikkat çekici eden bir tablo varsa şart acele demektir, hemencecik müdahele gerekir Rektal kanaması olan çocuklarda, teşhis amaçlı olarak, doktor zorunlu görüyorsa radyolojik tetkikler ya da endoskopik tetkikler yapılabilir Yenidoğanda Rektal Kanamalar Bir haftadan ufak bebeklerde, K vitamini eksikliği sonucu oluşan yenidoğan hemorajik hastalığı sonucu rektal kanama ya da doğum sonrasında yutulan anne kanı ve barsak pasajının çok hızlı olması sebebiyle rektumdan taze kan gelmesi, sık rastlanan rektal kanama şekilleridir Anal fissür (çatlak): Çocuk rektal kanamalarının en manâlı nedenlerinden biridir Temel sorun mukoza ile derinin birleştiği yerdeki yırtık veya yüzeysel ülserdir Anal fissür oluşmasında en sık neden sert ve katı kaka çıkarılması veya anal bezlerdeki enfeksiyon veya şiddetli ishalleri takiben büyüyen travmatik olaydır Fissürlerin büyük çoğunluğu sıcak oturma banyoları, kabızlık tedavisi ve dış sfinkterlerin dilatasyonu ile iyileşir Barsak polipleri: Çocukluk yaş grubunda dört grup polipe rastlanır: a) Juvenil polipler (çocuk polipleri): Kalınbarsakta yer alan, genelde saplı oluşumlardır Çoğunlukla 212 yaş arası çocuklarda görülürler Juvenil poliplerde kanserleşme olmaz Ara Sıra enfeksiyonlara ikincil olarak gelişebilirler %75’i saplı, %25’i sapsızdır Saplı polipler dışkının hareketiyle kopabilir veya anüsten dışarı çıkabilir Hem invajinasyona niçin olabilirler %81 oranında kalın barsakların sol kısmında bulunurlar Juvenil polipler erkek çocuklarda ve 4 yaş civarında en sık görülür Oniki yaştan daha sonra nadir görülür Gidip Gelen, kırmızı renkte, eksik miktarda rektal kanama olur fakat çocukta dışkı yaparken sancı olmaz Karın ağrısına bir takım vakalarda rastlanabilir Vakaların %510’unda poliplerin yaptığı yerel irritasyon ishal görülebilir Endoskopik olarak ya da radyolojik tetkiklerle poliplerin görülmesi önemlidir Bu tetkiklerle polip bulunursa cerrahi olarak çıkarılır Tekrarlama oranı fazla düşüktür b) Familyal polipozis (ailevi polipler): Kanserleşme potansiyelleri yüksektir Rektum ve kalınbarsakta yer alıp “prekanseröz oluşumlar olarak bilinirler Familyal polipozis oluşumunda genetik faktörler rol oynamaktadır Familyal poliplere çoğunlukla 1012 yaşında rastlanır Familyal polipoziste az miktarlarda, aralıklarla rektal kanama görülür Bu kanama aydınlık ya da koyu kırmızı renkte olabilir Hem kramp türünden karın ağrısı ve müküslü dışkı olabilir Ailede diğer polipli bireylerin bulunması teşhis için önemlidir Familyal polipoziste cerrahi çare gerekir c) Adenomatöz polipler (kumaş dokusu yapısında polipler): Hakiki anlamda kanserleşme riskleri vardır Ayrıntılı bir endoskopik tetkik ve radyolojik tetkik gerektirirler id d) Öteki polip tipleri: Bu grupta “PeutzJeghers Sendromu denilen kalıtımsal karakter içeren ve ciltte, mukozalarda pigmentli lekeler oluşumu gözlenen özel bir tablo vardır Yemeklerden sonra istirahatle gelen kramp türünden karın ağrıları görülür Ayrıca “Gardner Sendromu denilen, genetik orijinli olup rektal kanama tablosu veren özel tablo ile barsaktaki lenfoid dokunun fazla çoğalması ile dışarı giden özel bazı tablolar da çocukta rektal kanamaya nedeni olabilir Çocukta rektal kanama yapan diğer nedenler içinde invajinasyon (bir barsak lupunun diğeri içine elen parmağı gibi girmesi), Meckel ertikülü denilen özel durum, barsakta yer alıp olağan barsakla ilişkisi olmayan kitleler, kalın barsak ülserleri de sayılabilir ProfDrHilal Mocan