Çocuklarda dil ve konuşma gelişimi

Lisan, kuralları olan, hislerin ve tasavvurların paylaşıldığı ve muhabere kurmayı sağlayan bir muahede sistemidir. Alıcı lisan ve tabir edici lisan olarak ikiye ayrılır. Alıcı lisan; lisanı anlayabilme yeteneğidir. Tabir edici lisan; lisanı üretme ve kullanabilme yeteneğidir.

Konuşma, lisanın teneffüs sistemi, larenks, farenks, ağız ve burun yapılarının ve kaslarının bir arada tasarrufu ile ses, hece, sözcük ve cümlelere dönüşmesidir.

Sağlıklı Konuşma ve Lisan Gelişimi İçin gerekli olanlar:

İşitmenin sağlam olması

Münâsib santral tertip ve nöronal yapının bulunması

İşittiğini anlamlandırması

Konuşmayı-iletişim kurmayı istemesi

Periferik organların senkronize çalışması (larinks, vokal kord, dudak, damak, dil)

Sözcük üretebilmesi

Konuşmayı yapılandırması

Erken çocukluk periyodunda lisan ve konuşma gelişimi

9-12 ay: hece tekrarı başlar

12-18 ay: birinci sözler başlar, söz dağarcığı giderek artar (5-10 sözcük)

24-30 ay: iki- üç sözlü cümleler kurabilir, 400 söz konuşabilir.

30-36 ay: üç – beş sözlü cümleler kurabilir, konuşmalarının %80-90’ı anlaşılır.

36-48 ay: konuşmalarının tama yakını anlaşılır.

KONUŞMA GECİKMESİ

Lisan gelişiminin, yaşına nazaran gecikmiş olmasıdır. Konuşmanın akıcılığı, içeriği, söz dağarcığında değerli noktada zayıflık vardır. Konuşma gecikmesi çocuklarda en sık görülen gelişimsel zorluklardan biridir.

Konuşma gecikmesinin nedenleri?

Çevresel etmenler = Uyaran eksikliği, ihmal / istismar, çift dillilik

Toplumsal etmenler = Yoksulluk , Ailenin eğitim seviyesi ¯, Anada depresyon

Organik etmenler = İşitme kaybı, otizm spektrum bozukluğu, bilişsel yerde gecikme (en sık), nörolojik durumlar, prematürite, düşük tevellüt yükü

Genetik etmenler = Aile hikayesi, erkek cinsiyet

Gelişimsel (maturasyonel) lisan gecikmesi = Konuşma ve lisan gelişimini sağlayan merkezi had sisteminin olgunlaşmasında yaşıtlarına nazaran gecikme vardır.