Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Şizofreni terimi birinci sefer Eugen Bleuler (1911) tarafından kullanılmıştır. Şizofreni içtimaî ve akademik hayatta önemli problemlere yol açtığı için erken tedavi ve destek verilmesi epey kıymetlidir.
Evlat ve ergenlik periyodunda şizofreni çoklukla sinsi (%80-85) başlar. Bozukluk öncesi umumiyetle tuhaf, eksantrik, çekingen, dertli, yalnız evlatlar olarak tanımlanırlar.
Şizofreni yaygınlığı umumi olarak %0.6-1’dir. En sık 20-30 yaşları (20-21 yaşlarında peak yapar) arasında başlangıç gösterir. Şizofreni 18 yaşından evvel başlarsa erken başlangıçlı, 13 yaşından evvel başlarsa çok erken başlangıçlı olarak isimlendirilir. Lakin 13 yaşından evvel çıkması çok nadirdir, tüm şizofreni hastalarının %10-15’inin başlangıcı 15 yaşın altındadır.
Evladın yaşı ne kadar büyük ise şizofrenideki bulgular erişkine o kadar çok misal. Ekseriyetle 6 yaşından evvel olumlu psikotik belirtilerin görülmediği kabul edilir. Sanrılar umumiyetle 6 yaşından sonra, varsanılar ise çoklukla 9 yaşından sonra ortaya çıkar. Çocuklardaki psikotik belirtiler umumiyetle benliğe yabancı değildir. Evlatlar hislerinin tümünü kolay kolay söz edemedikleri için çocuklardaki sanrılar erişkinlere nazaran daha yalındır. Evlatların yaklaşık olarak %50’sinde sanrı olur ve perseküsyon, somatik uğraşlar, referans fikirler, grandiosite ya da dinsel nitelik taşır. Çocuklardaki varsanıların birden fazla (yaklaşık olarak %80’i) işitseldir. Umumiyetle suçlayıcı ya da buyruk verici, karşılıklı konuşma, evlatla ilgili tefsir içeren seslerdir.
Erkeklerde kızlara nazaran 1.5-2 kat daha sık görülür.
Şizofreninin 5 tipi vardır:
1.Paranoid tip
2.Dezorganize tip
3.Katatonik tip
4.Rezidüel tip
5.Farkılaşmamış tip
Çocuklarda umumiyetle paranoid ve ayrışmamış (farklılaşmamış) tip görülür.
Şizofreni için belirlenen farklı tanı ölçütleri vardır.
DSM-IV-TR tanı ölçütlerine nazaran şizofreni:
A-Karakteristik Semptomlar: Bir aylık bir mühlet boyunca 5 tanı ölçütünden en az 2 tane yahut daha ziyadesinin devam etmesi (Bizar sanrı var ise 1 semptom ehliyetli; varsanılar kişinin niyet ve davranışları üzerine konuşan sesler var ise 1 semptom yerinde )
1- Sanrı,
2- Varsanı,
3- Dezorganize ya da enkoheran konuşma,
4- Dezorganize ya da katatonik davranış,
5- Negatif semptomlar (afekt sığlığı, konuşma fakirliği, apati),
B- Toplumsal/Mesleki işlev bozukluğu olmalı
C- Belirtiler en az 6 ay sürmeli (6 ayın en az 1 ayı A tanı ölçütlerini kapsamalı)
Schneider şizofreni tanı ölçütleri
1.İşitsel varsanılar (kendi fikirlerinin işitilebilmesi, tartışan ve kendisi hakkında tefsir yapan sesler)
2.Bedensel edilgenlik (bedeninin dış güçler tarafından etkilenmesi)
3.Düşünce bozuklukları (düşünce çalınması, sokulması, okunması, yayınlanması)
4.Sanrısal algılama (sanrılara bağlı algı bozuklukları)
5.Davranışlarının diğerlerinin tesiri altında olduğu duygusu.
ŞİZOFRENİ BOZUKLUĞUNDA İYİ/KÖTÜ GİDİŞİ GÖSTEREN KRİTERLER:
1.Geç başlangıç düzgün gidişi gösterir. Mahsusen 12 yaş altındaki başlangıçlarda gidişat daha beğenilmeyen ve kronik seyreder.
2.Akut ve ani başlangıç bâtın ve yavaş başlangıca nazaran daha güzel gidişatı gösterir.
3.Başlangıçta bariz bir gerilim faktörü var ise âlâ gidişatı gösterir.
4.Bozukluk öncesi içtimaî, toplumsal, akademik ahenk ne kadar yeterli ise gidişat da o kadar uygun olur.
5.Birlikte depresyon, OKB üzere ek bir ruhsal bozukluğun olması makûs gidişatı gösterir.
6.İyi bir etraf, aile, eğitim desteğinin olması uygun gidişatı gösterir.
7.Hastada olumlu semptomların olması (sanrı, varsanı, …) âlâ gidişatı gösterir.
8. Erken tanı konulma ve erken tedavi yaklaşımı uygun gidişatı gösterir.
9.Ailede şizofreni, duygudurum bozuklukları üzere ruhsal bozukluk hikayesinin olması beğenilmeyen gidişatı gösterir.
10. Illetin başlangıcından sonraki 3 yıl içinde güzelleşmenin olmaması ve klinik bulgularda alevlenmelerin olması beğenilmeyen gidişi gösterir.
AYIRICI TANI
1.Yaygın gelişimsel bozukluklar (otizm, asperger sendromu,…)
2.Kişilik bozuklukları (şizotipal, borderline, şizoid, paranoid)
3.Şizofreniform bozukluk
4.Kısa psikotik bozukluk
5.Duygudurum bozuklukları
6.Organik sendromlar,…
Evlat ve ergenlik periyodunda şizofreni çoklukla sinsi (%80-85) başlar. Bozukluk öncesi umumiyetle tuhaf, eksantrik, çekingen, dertli, yalnız evlatlar olarak tanımlanırlar.
Şizofreni yaygınlığı umumi olarak %0.6-1’dir. En sık 20-30 yaşları (20-21 yaşlarında peak yapar) arasında başlangıç gösterir. Şizofreni 18 yaşından evvel başlarsa erken başlangıçlı, 13 yaşından evvel başlarsa çok erken başlangıçlı olarak isimlendirilir. Lakin 13 yaşından evvel çıkması çok nadirdir, tüm şizofreni hastalarının %10-15’inin başlangıcı 15 yaşın altındadır.
Evladın yaşı ne kadar büyük ise şizofrenideki bulgular erişkine o kadar çok misal. Ekseriyetle 6 yaşından evvel olumlu psikotik belirtilerin görülmediği kabul edilir. Sanrılar umumiyetle 6 yaşından sonra, varsanılar ise çoklukla 9 yaşından sonra ortaya çıkar. Çocuklardaki psikotik belirtiler umumiyetle benliğe yabancı değildir. Evlatlar hislerinin tümünü kolay kolay söz edemedikleri için çocuklardaki sanrılar erişkinlere nazaran daha yalındır. Evlatların yaklaşık olarak %50’sinde sanrı olur ve perseküsyon, somatik uğraşlar, referans fikirler, grandiosite ya da dinsel nitelik taşır. Çocuklardaki varsanıların birden fazla (yaklaşık olarak %80’i) işitseldir. Umumiyetle suçlayıcı ya da buyruk verici, karşılıklı konuşma, evlatla ilgili tefsir içeren seslerdir.
Erkeklerde kızlara nazaran 1.5-2 kat daha sık görülür.
Şizofreninin 5 tipi vardır:
1.Paranoid tip
2.Dezorganize tip
3.Katatonik tip
4.Rezidüel tip
5.Farkılaşmamış tip
Çocuklarda umumiyetle paranoid ve ayrışmamış (farklılaşmamış) tip görülür.
Şizofreni için belirlenen farklı tanı ölçütleri vardır.
DSM-IV-TR tanı ölçütlerine nazaran şizofreni:
A-Karakteristik Semptomlar: Bir aylık bir mühlet boyunca 5 tanı ölçütünden en az 2 tane yahut daha ziyadesinin devam etmesi (Bizar sanrı var ise 1 semptom ehliyetli; varsanılar kişinin niyet ve davranışları üzerine konuşan sesler var ise 1 semptom yerinde )
1- Sanrı,
2- Varsanı,
3- Dezorganize ya da enkoheran konuşma,
4- Dezorganize ya da katatonik davranış,
5- Negatif semptomlar (afekt sığlığı, konuşma fakirliği, apati),
B- Toplumsal/Mesleki işlev bozukluğu olmalı
C- Belirtiler en az 6 ay sürmeli (6 ayın en az 1 ayı A tanı ölçütlerini kapsamalı)
Schneider şizofreni tanı ölçütleri
1.İşitsel varsanılar (kendi fikirlerinin işitilebilmesi, tartışan ve kendisi hakkında tefsir yapan sesler)
2.Bedensel edilgenlik (bedeninin dış güçler tarafından etkilenmesi)
3.Düşünce bozuklukları (düşünce çalınması, sokulması, okunması, yayınlanması)
4.Sanrısal algılama (sanrılara bağlı algı bozuklukları)
5.Davranışlarının diğerlerinin tesiri altında olduğu duygusu.
ŞİZOFRENİ BOZUKLUĞUNDA İYİ/KÖTÜ GİDİŞİ GÖSTEREN KRİTERLER:
1.Geç başlangıç düzgün gidişi gösterir. Mahsusen 12 yaş altındaki başlangıçlarda gidişat daha beğenilmeyen ve kronik seyreder.
2.Akut ve ani başlangıç bâtın ve yavaş başlangıca nazaran daha güzel gidişatı gösterir.
3.Başlangıçta bariz bir gerilim faktörü var ise âlâ gidişatı gösterir.
4.Bozukluk öncesi içtimaî, toplumsal, akademik ahenk ne kadar yeterli ise gidişat da o kadar uygun olur.
5.Birlikte depresyon, OKB üzere ek bir ruhsal bozukluğun olması makûs gidişatı gösterir.
6.İyi bir etraf, aile, eğitim desteğinin olması uygun gidişatı gösterir.
7.Hastada olumlu semptomların olması (sanrı, varsanı, …) âlâ gidişatı gösterir.
8. Erken tanı konulma ve erken tedavi yaklaşımı uygun gidişatı gösterir.
9.Ailede şizofreni, duygudurum bozuklukları üzere ruhsal bozukluk hikayesinin olması beğenilmeyen gidişatı gösterir.
10. Illetin başlangıcından sonraki 3 yıl içinde güzelleşmenin olmaması ve klinik bulgularda alevlenmelerin olması beğenilmeyen gidişi gösterir.
AYIRICI TANI
1.Yaygın gelişimsel bozukluklar (otizm, asperger sendromu,…)
2.Kişilik bozuklukları (şizotipal, borderline, şizoid, paranoid)
3.Şizofreniform bozukluk
4.Kısa psikotik bozukluk
5.Duygudurum bozuklukları
6.Organik sendromlar,…
