Çocuğumun üstün zekalı olup olmadığını nasıl anlarım?

Bu konuda en büyük görev aileye düşmektedir Peki, annebabalar olarak hangi özellikleri gözlemlersek çocuğumuzun üstün zekâlı olduğu konusunda fikir sahibi olabiliriz?


Bütün Üstün Zekalılar Derneği (TÜZDER) Genel Müdürü Tunahan Coşkun, yetenekli çocukların sahip olabileceği bazı özellikler hakkında manâlı bilgiler verdi:
BU ÖZELLİKLER VARSA ÇOCUĞUNUZ ÜSTÜN ZEKALI OLABİLİR
*Bebeklikten itibaren fazla hareketlilik*
*Annebabayı erken tanınma ve gülerek bunu belirlenmiş etme*
*Alıngan bir bünyeye sahip olma; etiket, battaniye gibi ürünlere tepkime bakış*
*Erken konuşmaya başlama; mesela yaşıtları iki kelimeli cümleleri iki yaşında söyleyebilirken onlar bir yaşında söyleyebilirler
*Kendi başlarına okumayı öğrenebilir; oysa yazma konusunda bu dek başarılı olamazlar çünkü adale gelişimleri benzer hızda devam etmez*
*Sözcük hazneleri geniştir; kolay ezberleyip, ezberledikleri şeyleri hafızalarında uzun süre saklayabilirler*
*Karşısındaki insanların duygu ve düşüncelerini kolayca varsayım edebilirler*
*Liderlik yetenekleri üst düzeydedir*
*Rutin işlerden ivedi sıkılırlar ve işleri kendi bildikleri gibi yaparlar*
*Fazla duygusal olabilirler*
*Kendilerinden daha büyük çocuklarla zaman vermek isterler*
*Kitaplara ve görme alanındaki nesnelere karşısında fazla alaka duyarlar
Burada annebaba ve eğitimcilerin kayda değer bir hususu muhakkak atlamamaları gerekir Bu özelliklerin bir kısmı olağan zekâ düzeyine sahip çocuklarda da görülebilir O yüzden ebeveynler bazen evhamlanabilirler

Söz konusu özelliklerin farklı zamanlarda da çocuklar üzerinde görülme ihtimali olabilir Üstün zekâlı çocuklar bu özelliklerin tamamına veya bir kısmına sahip olabilirler Burada vermiş olduğumuz özelliklerin birçoğunu çocuklarınızda gözlemliyorsanız mutlaka bir uzmana danışarak çocuğunuz için yol haritasını oluşturunuz
ÜSTÜN ZEKÂLI ÇOCUKLARA SAHİP AİLELERE TAVSİYELER
Anne babaların yapması gereken en manâlı şey onların diğerlerinden bambaşka olmadığını sadece belirli özelliklerinin daha artı geliştiğini kabul etmektir
Normal çocukların sergilemiş olduğu her davranışı üstün çocukların da gösterebileceğini katiyen unutmamalıyız
Onların ihtiyaçlarını karşılayabilecek ortamlar oluşturarak mutlaka profesyonel bir yardım almalıyız
Çocuğumuza dengelenmiş bir hayat alanı oluşturarak onu tüm yönlerden gelişebileceği etkinliklere dâhil etmeliyiz
Üstün çocukların en manâlı özelliklerinden biri de meraktır Bazen yetişkinler çocuklarının sorularını yanıtlamakta zorlanabilirler Böyle durumlarda çocuğa aleyhinde tepkisiz kalmak yerine, çocuklarının gereksinimini karşılayacak diğer çözüm yolları bulmalıdırlar Mesela, kitaplardan, ansiklopedilerden ve uzman kişilerden yararlanmak gibi
Çocuklarımıza sürekli bir disiplin uygulamalıyız Üstün çocuklara üstünlüklerinden dolayı özel imtiyazlar tanımamalıyız
Dahi Park gibi yaz okulu uygulamalarına alt tutarak çocuğun sosyal, zihinsel ve ruhsal gelişimine katkı maddesi sağlayacak çalışmalara dahil edebilirler*
Üstün zekâlı çocuklar geleceğin bilim adamları, liderleri, yazarları ve zihin adamlarıdır Böylesine kıymetli bir define kesinlikle israf edilmez Osmanlı ’da, ABD'de, İngiltere'de, Almanya ’da öteki dünya ölçeğinde laf sahibi almak isteyen ülkelerin eğitim programlarında olduğu gibi bu nesil çocukları saptamak ve onlar için gerekli eğitim ortamları oluşturmak milli ve manevi duyguları yüksek, sağduyulu halk müziği için kayda değer bir vazife olarak görülmelidir
IQ TESTİ YERİNE BİREYİ BÜTÜNCÜL TANIMA PROGRAMI
Çocukların gösterdiği bazı özellikler onların gelişimleri hakkında bize önemli veriler ortaya koyar genellikle erken konuşma, okuma ve yazmayı öğrenme, kuvvetli akıl, fazla merak ve özel ilgi alanlarına sahip olma, üstteki yaş grupları ile iletişim kurma ricası gibi özellikler bu noktada referans aldığımız bir takım özelliklerdir Bu ifadeleri düşündüğümüzde de anlaşılacağı gibi ana kriter çocuğun bilhassa zihinsel performans gerektiren faaliyetlerinde yaşıtlarından önemli bir farklılık göstermesidir*
Genel gözlemler manâlı verileri görmemizi sağlar ancak net tespitin yapılabilmesi için konusunda uzman bir psikologpsikolojik danışman ile bir akıl testi çalışması yapılması ve çocuğu gözlemlemesi gerekmektedir Burada dikkat edilmesi gerekli olan bir takım kriterler bulunmaktadır:
Yapılan testten beklentimiz çocuğu üstün zekâlıparlak zekâlıadi zekâlı gibi kavramlarla etiketlemek muhakkak olmamalı Beklentimiz, çocuğu tanımak onun gelişmiş ve gelişmemiş alanlarını görüp zorunlu tedbirleri almak (gelişmemiş alanları desteklemek, kabiliyet alanlarını parlatmak) olmalıdır
Mümkün olduğunca akıl testini çocuğun gündeminden uzaktan yakalamak: Gireceği çalışmayı zeka testi olarak değil de bir öğretmeninin onunla tanışmak, onu daha iyi tanıyabilmek için yaptığı bir egzersiz olarak görmesini sağlamak
Yapılacak olan zeka testi çalışmasını ve sonucunu yalnızca konuyu ilgilendiren (anne, baba, hoca vb) birkaç kişinin bilmesi; olayların, çocuğa doğru aktarılmasını daha muhtemel kılacaktır Ayrıca TÜZDER olarak çocuğu yalnızca bir IQ testi ile tanılamaya hedeflemek yerine Bireyi Totaliter Tanıma (BBT) programını öğüt ediyoruz Bu egzersiz ile çocuğu çok yönü olan tanıma başlıca alınmıştır
*