Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Alışılagelmiş bir evladın gelişim aşamasında 0-12 ay arası Agulama Periyodudur devrin sonlarına yanlışsız bebek, ünlü ve ünsüz sesleri bir araya getirerek birtakım sesler çıkartır. (örn: ba-ba, ma-ma), 12-18 ay arası Tek Sözcük Periyodudur. Lisan gelişiminin en kritik devri kabul edilmektedir, manalı birinci sözcükler bu evrede söylenir, evlat tek bir sözle çok şey anlatmaya çalışır. "Atta", "top", "su", "vınvın". 18-24 ay arası Telgrafik Konuşma Devridir.
Bu evreyle birlikte sözcükler birleştirilmeye başlanır. İki (belki üç) sözcük yan yana getirilerek, en kısa yoldan meal iletilmeye çalışılır."Dede gitti", "Anne top", "Abi park". 24-60 ay arası Birinci Gramer Konuşması Evresidir, bu aşamadan sonra sözcük haznesi genişleyerek evlat yavaş yavaş yetişkin konuşma sistemine akıllıca ilerler.
Gecikme Mi? Bozukluk Mu?
Evladın lisan ve konuşması yaşının gerektiği lisan ve konuşma becerilerinden sapma gösteriyorsa bir gecikme yahut bozukluktan laf etmek mümkündür. Umumiyetle kriterimiz 24 ayda en az 50 sözcük dağarcığıdır. Evlat 24 ayda 50 sözcükten az sözcük dağarcığına sahipse bir gecikmeden laf edilebilir. Rastgele bir gecikme laf hususuysa, evlat gelişim aşamalarını yaşıtları arkasından takip eder ; ama bozukluk durumunda gelişim aşamalarını geçmişten takip edebileceği üzere belli başlı aşamalarda da takılıp kalabilir.
Nedenleri Nelerdir?
Bazen hiçbir neden olmaksızın görülebildiği üzere ;İşitme kösteği, otizm, zihin manisi, Down Sendromu, Fragil X Sendromu üzere sendromlar,genetik faktörler, uyaran eksikliği (ailenin bakıcının evlatla gereğince ilgilenmemesi..vs) nedenlerden ötürü lisan ve konuşma gecikmesi yahut bozukluğu görülebilmektedir.
Ne Yapmak Gerekir?
Erken tanı ve erken müdahale evladın muayyen yaşlarda belli başlı becerileri edineceği kritik yaşları geçirmemek ismine çok değerlidir. Öncelikle evladınızı güzel gözlemlemeniz ve yaşıtlarının yalnızca lisan meydanında değil; gayri gelişim yerlerinde da neler yapabildiğini bilmeniz gerekmektedir. Rastgele bir kuşku durumunda bir evlat nörolojisi bilirkişisi yahut evlat psikiyatrisine; akabinde bilirkişi bir lisan ve konuşma terapistine başvurmalısınız
Lisan ve Konuşma Terapisti Nasıl Yardımcı Olur?
Mütehassıs bir lisan ve konuşma terapisti öncelikle gerekli detaylı değerlendirmeleri yapar ve lisan gelişim testi uygular. Yaşıtlarından hangi lisan ve konuşma gelişim aşamalarında sapma olduğunu belirler ve eksik sahalara yönelik terapi planı hazırlayıp, plana nazaran aileyle işbirliği yaparak müdahalede bulunur. Terapide aile-terapist işbirliği çok kıymetlidir.
