
Ciltte görmeye aşina olduğumuz benler ve çiller kimi vakit zararsız görünse de denetimden çıktığı an tehlikenin de sinyalini vermeye başlıyor. Bilhassa de benlerin sayısı 50'yi geçtiğinde kesinlikle doktora gösterilmelidir. Cilt kanseri birçok sebepten ötürü ciltte oluşan makûs huylu büyümedir. Cilt hücrelerinin olağanın üstünde gelişmesiyle ortaya çıkan cilt kanseri, farklı çeşitleri olması ve giderek artmasıyla birlikte istatistiksel olarak korkutucu boyutlara ulaşmıştır. Çağdaş dünyanın en tehlikeli hastalıklarının başında gelen cilt kanserlerinin korkutucu boyutlara ulaşmasındaki en değerli etkenler ise kirlilik, ultraviyole ışınları ve değişen beslenme tertibidir.
Hastalığın muhakkak cinsleri var
Melanom cilt kanseri: Sık görünmemesine karşın en süratli ilerleyen cilt kanseridir. Cilde rengini veren hücrelerde başlayan bir kanser çeşididir. Melanom cilt kanserinde hücreler renk üretmeye devam ettiğinden tümörler ekseriyetle kahverengi, koyu lekeler formunda ortaya çıkar. Melonom cilt kanseri var olan ya da sonradan ortaya çıkan benler üzerinde ilerleyerek tüm organlara yayılabilir. Erkeklerde boyun ve sırt bölgelerinde; bayanlarda bacaklar, boyun ve yüzde sık görülen melanom cilt kanseri, erken teşhis edildiği takdirde tedavi edilebilir fakat süratli yayılması tedavi sürecini sekteye uğratabilir.
Bazal hücreli karsinom: En sık rastlanılan cilt kanseri cinsidir. Çoklukla güneşe maruz kalınan alanlarda ortaya çıkar. Bazal hücreli karsinomlar, kabuklu olmakla birlikte yayılmacıdır. Düz, sert ve açık renkli olabileceği üzere, tümsekli, pembe yahut kırmızı biçiminde de olabilir.
Yassı hücreli karsinom: Görülme sıklığı olarak Bazal hücreli karsinomdan sonra ikinci sırada yer alır. Genel olarak pul pul ve kabuklu bir görünüme sahiptir. Yüzde, kulaklarda ellerin üstünde ve kollarda başlar. Lakin, bedenin güneşe maruz kalan öbür bölgelerinde de görülebilir.
Cilt kanserlerinin bulguları kendini en çok güneşin ultraviyole ışınlarının vurduğu noktalarda gösterir. Bu da ekseriyetle yüz, göğüs, kollar ve ellere tesir eder. En sık görülen belirtiler ise aşağıdaki üzeredir;
- Ciltte pul pul dökülmeler,
- Pigment değişikliği,
- Geçmeyen ve kapanmayan yaralar,
- Ciltte kanama yahut sızıntı,
- Kaşıntı,
- Ağrı,
- Ciltte hassasiyet,
- Süratle artan ben sayısı,
- Değişik formlardaki benler,
Cilt kanserinin ortaya çıkmasını etkileyen faktörler
- Deri hücrelerinin DNA'sına ziyan veren ve cilt kanserinin başlamasına yol açan ultraviyole ışınları,
- Tıpkı ultraviyole ışınlarında olduğu üzere cilde ziyanlar veren UVA ışınları yaşlanmayı hızlandırdığı üzere birçok cilt kanseri çeşidinin de sebepleri ortasında,
- Cildin DNA'sına ziyan veren ve cilt kanserlerinin gerisinde yer alan UVB ışınları,
- Belirli bir sebeple maruz kalınan radyasyon,
- Ciltteki çok sayıda benler,
- Doğumsal benlere sahip olmak,
- Açık ciltli ve çilli bir cilde sahip olmak,
- Uzun mühlet solaryuma gitmek,
- Çeşitli hastalıkların tedavisi için kullanılan ışın tedavisine maruz kalmak,
- Ailede cilt kanseri olan bireylerin olması.
Tedavi sistemi değişkenlik gösteriyor
Cilt kanseri tedavisinde maksat, kanserli dokudan büsbütün kurtulmaktır. Bu noktada uygulanan cerrahi teknikler yüksek muvaffakiyet elde etmektedir. Cerrahi teknikler tedavinin tek tipi değildir. Şahsa ve tümörlü dokunun özelliklerine nazaran tedavi seçenekleri artabilir. Bilhassa bazal hücreli kanser tipi, radyoterapi ile çok başarılı bir formda tedavi edilebilir. Küçük tümörlerin tedavisinde ise kriyocerrahi formülü kullanılabilir. Yüzeysel cilt kanserlerinde krem ya da losyon halindeki uygulanan lokal kemoterapi de pratik bir tedavi metodu olarak uygulanabilir.
Cilt kanserleri birçok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıksa da güneşin ve ziyanlı ışınlarının tesiri yadsınamaz. Bu sebeple korunma prosedürlerinin temel prensibini güneşten korunmaktır. Buna nazaran;
- Güneşe direkt maruz kalmak demek, ziyanlı ışınların cilde direkt temas etmesi manasına gelir. Bu durumda yapılması gereken yüksek muhafazalı güneş kremi sürmek ve gün içinde sık sık tazelemektir,
- Gözlerinizi, UV ışınlarını en az %99 engelleyen güneş gözlüğü takarak koruyun. Bu noktada güneş gözlüğü seçimini modanın gelip geçen trendlerine nazaran değil sıhhat normlarına nazaran belirlemelisiniz,
- Güneş ışınlarının en dik geldiği 10.00 – 16.00 ortasında dışarı çıkmamaya itina gösterin. Çıkmanız gerekiyorsa açık renkli, pamuklu giysiler tercih edin.
- Solaryumdan uzak durun.
- Cildinizi nizamlı olarak denetim edin ve gözlemlediğiniz değişiklikleri kesinlikle hekiminize bildirin.