Çernobil faciası nasıl yaşandı?

Home Box Office’in (HBO) mini seri haline getirdiği Çernobil felaketi son birkaç haftadır dijital yerkürenin en çok konuşulan mevzularından biri haline gelmiş durumda. IMDb’de kısa vadede 10 üzerinden 9.7 puana ulaşan serinin akabinde 1986’da yaşanan felaketin nedenleri bir kere daha sorgulanmaya başladı.

Çernobil faciası nasıl yaşandı?

Pekala insanlık tarihinin en büyük nükleer felaketi Çernobil nasıl yaşandı?

Yerkürenin en büyük nükleer kazası, Çernobil felaketinin üzerinden tam 33 yıl geçti. Lakin kazanın izleri hala silinebilmiş değil. 1986 yılında, 25 Nisan'ı, 26 Nisan'a bağlayan gece yarısı eski Sovyetler Birliğine bağlı Ukrayna'da bulunan Çernobil nükleer güç santralının 4. ünitesi yapılan bir deneme neticesinde patladı. 

4. reaktör tesise eklenen son yapıydı ve sair reaktörlerin bilakis en son Sovyet teknolojisine hane sahipliği yapıyordu. Kelam konusu deneme neticesinde reaktörün tamamı hasar gördü. Evet neden bu türlü bir deney yaptılar? 

Laf konusu denemenin imalat hedefi, jeneratör volanlarının kuvvetinin acil durum soğutma pompalarını, dizel jeneratörleri devreye girene kadar istenen voltajda 25 saniye müddetle besleyip beslemeyeceğini anlamaktı. 26 Nisan 1986'da Çernobil santralinde meydana gelen patlamada, Hiroşima'ya atılan atom bombasından 400 kat çokça radyasyon atmosfere yayılmıştı. 

Kazadan sonraki 10 gün boyunca havaya büyük ölçüde radyoaktif husus salınmıştır. Münhasıran iki kıymetli izotop, İyot-131 ve Sezyum-137, halkın kıymetli ölçülerde doz almasına sebep olmuştur. Çevreye salınan birçok husus enkaz üzerinde toplanmıştır lakin daha hafif maddeler rüzgar ile taşınarak Ukrayna, Beyaz Rusya, Rusya ile İskandinavya ve Avrupa'nın bir kısmına taşınmıştır. 

Felaketin akabinde en çok radyasyona maruz kalanlar likidasyon memurlarıydı. Binlerce kişi, santraldeki yangını söndürmek ve araç gereçleri çıkarmak için görevlendirildi. Bu bireyler, artık önemli sıhhat sıkıntılarıyla karşı zıdda.

Birleşmiş Milletler'e göre bu insanlardan 9 bini Çernobil nedeniyle kansere yakalanacak. Uluslararası Muhit Örgütü Greenpeace ise bu sayının en az 90 bin olacağını belirtiyor. Felaket sonrası birinci 3 ayda 30 kişi ömrünü yitirirmiş, 135 bin kişi yerden tahliye edilmiş, sonraki dönemlerdeyse binlerce kişi kansere yakalanmıştı.