Celişmezlik İlkesi Nedir? Hakkında Bilgi

Celişmezlik İlkesi Nedir? Hakkında Bilgi

Bilimsel mantığın duşunmede tutarlılığı sağlayan temel ilkelerinden biri

Celişmezlik yasası da denir

Antikcağ Yunan duşunur Aristoteles'in, ceşitli duzeltme denemelerinden gecmekle beraber yerini diyalektik mantığa bırakıncaya kadar temelde aynı kalan, bicimsel mantığın uc ilkesinden ya da yasasından biri celişmezlik'tir

Bu ilke ceşitli bicimlerde dile getirilmiştir: Bir şey, aynı zamanda hem kendisi hem de kendisinden başkası olamazA aynı zamanda B olamazBir şey aynı zamanda hem olumlanıp hem de yadsınamazİki celişik onermenin ikisi birden hem doğru hem yanlış olamazSonuncu deyiş kimi duşunurlerce ikiye ayrılmış ve birinci bolumu (iki celişik onermenin ikisi birden doğru olamaz) celişmezlik ilkesi sayılarak ikinci bolumu (İki celişik onermenin ikisi birden yanlış olamaz) almaş ilkesi sayılmıştır

Gercekte celişmezlik ilkesi bicimsel mantığın ozdeşlik ilkesi'nin olumsuz bicimde dile getirilmesinden başka bir şey değildir ozdeşlik ilkesi'ne gore Ahmet Ahmet'tir, celişmezlik ilkesine gore de Ahmet Hasan olamaz, ancak Ahmet olabilir Bu ilke mantıkta şu simgeyle gosterilir(AÀ) bu simgede nokta bağlac ve ikinci harfin ustundeki cizgi olumsuzluk işaretidir

Bu kuramın gecerliliği soyut duşunme alanındadır, her turlu değişme ve gelişmeden soyutlanmış kavram ve onermelerdedir Yoksa, Hegel'in gosterdiği gibi, kavram ve onermeler de gelişmeye başladıkları an celişmeye başlarlar Kavram ve onermeler de, celişmezlik'le değil, ancak celişme'yle gelişebilirler