Çanakkale Savaşı Öncesi

Çanakkale Savaşı Öncesindeki Koşul

Savaş Öncesi Yirminci yüzyılın başlarında Avrupa sınırlarından taşıyordu Idareli rekabet, sömürgecilik ve milliyetçilik akımları Avrupayı ikiye bölüyordu AlmanyaFransa ve RusyaAvusturya arasındaki çekişmeler gerginliğe dönüşüyordu 28 Haziran 1914te

AvusturyaMacaristan İmparatorluğu Veliahdı Arşidük Ferdinandın bir Sırp milliyetçisi tarafından öldürülmesi bu gerginliğe son noktayı koyduAvusturyanın 28 Temmuz 1914te Sırbistana seferberlik ilanının ardından I Dünya Savaşı başlamış oluyordu Bir yanlamasına Almanya, AvusturyaMacaristan ve

İtalyadan oluşan üçlüİttifak Devletleri, bir yanda da İngiltere, Fransa ve Rusyadan oluşan üçlü İtilaf Devletleri sonunda Avrupayı ikiye bölmüşlerdi

Savaş ilanlarının arkasından İtalya tarafsızlığını duyuru ettiyse de bir yıl sonradan İtilaf Devletlerine katıldı
Osmanlı İmparatorluğu tarihin gördüğü en geniş sınırlara sahip olmuş, her değişiklik milleti ve inanışı içinde barındırmış ve takriben 600 yıl süren saltanatını 20 Yüzyılın başında kaybediyordu Dışta ve içte yaşadığı mücadeleler Osmanlı Devletini çökertiyor, topraklarını ve gücünü dağıtıyordu Son olarak

Trablusgarp Savaşı ve Balkan Savaşları ile arka arkaya yenilgiler alan Osmanlı Devleti, Doğu Trakya haricen Avrupadaki tüm topraklarını kaybetmiş, saygınlığını ve gücünü yitirmişti Artık Osmanlı Devletinin ölümü bekleniyor ve diğer ülkeler göre paylaşım planları hazırlanıyordu

Rusya boğazları ele geçirip sıcak denizlere inmeyi hedeflerken,İngiltereSüveyş Kanalı ve Hint yolunun güvenliği için Filistini ele geçirmeyi tasarlıyor,Fransa;Lübnan,

Suriye ve Kilikyanın kontrolünü düşlüyor; Almanlar doğuya dağılma politikası güdüyor, İtalyanlar ise Antalyaya sahip olmayı istiyorlardı

Birinci Dünya Savaşının patlamasının peşinde Osmanlı Devleti önce İtilaf Devletleri ile birlikte olmaya niyetlendiyse de, Rusyanın bu duruma soğuk bakması Osmanlıyı Almanyaya içten yönlendirdi ve 2 Ağustos 1914te yapılan rahat bir mukavele ile AlmanTürk ittifakı kesinleşti

Bu tarihten sonra, güvenliği açısından seferberlik ve silahlı açıklık ilan eden Osmanlı Devleti, 10 Ağustos 1914te İngiliz donanmasından kaçan GOEBEN ve BRESLAU adlı Alman savaş gemilerinin boğazlardan geçmesine izin verir ve boğazları bütün tanıdık olmayan gemilere kapatır

GOEBEN ve BRESLAUın boğazlardan geçmesi itilaf devletlerinin tepkisine yol açar Bunun üstüne Osmanlı Devleti, bu iki gemiyi, daha önce İngilizlere sipariş ettikleri ve hatta parasını ödedikleri halde alamadıkları iki gemi yerine satın aldıklarını açıklar Bu Nedenle, Yavuz ve Midilli adı bahşedilen bu iki savaş gemisi Osmanlı Donanmasına katılmış olur

27 Eylül 1914te Amiral Souchon komutasındaki Yavuz, tatbikat nedeniyle çıktığı Karadenizde Ruslara ait

Sivastapol ve Novorosisk limanlarını bombalayınca 1 Kasım 1914te Ruslar Kafkasyada sınırı geçerek sahiden savaş başlatmış ve Osmanlı Devleti de

sıcak savaşın içine çekilmiş olur

Osmanlı Devletinin elinde yer alan boğazlar, konumları nedeniyle özellikle Avrupa için koskocoman bir tartma taşıyorlardı Tarih her tarafında uğurlarında nice savaşlar bahşedilen boğazlar stratejik, ekonomik ve kültürel açıdan çok değerli değerdeydiler Bugün bile bakıldığında değerlerini korumaya devam ettikleri açıktır

İtilaf Devletlerinin Boğazları açma nedenlerinin başında, elbette ama boğazların sahip olduğu bu stratejik önem yatıyordu Rusyaya yardım olabilmek hedefiyle yapılanan bu akıl aynı zamanda Almanyadan tatmin edici takviye alamayacağı ve artı direnemeyeceği düşünülen Osmanlıyı kimsesiz ve planlanmış bir barışa hükümlü etmeyi planlıyordu Keza boğazları kazanmak seslenmek,

İstanbulu ele geçirip Osmanlı ve tüm Avrupa üzerinde manevi bir yıkıma sebep olmak demekti Objektif kalan pek fazla ülke bu başarıya dikkatsiz kalamayacak ve İtilaf Devletlerine katıldıklarını açıklayacaklardı

Boğazlardan geçilebilirse, kazanılacak olan galibiyet tüm Müslüman sömürgeleri sindirecek, güneyde sömürge devletlerini rahatsız eden hiçbir şey yaşanmayacaktı

Bu düşünceyle İngiltere 28 Ocak 1915te Osmanlıya savaş kararı aldı ve bu karara Fransa da katıldı

Savaş Öncesi Durumu Bildiren Harita
*