iltasyazilim
FD Üye
Sual: Çalışmak ibadet midir?
CEVAP
Müminin çalışması ibadettir Fakat imansızın çalışması ibadet olamaz Ben namaz kılmam ama bak çalışıyorum, bu da ibadettir demek yanlıştır Namaz kılmayanın da çalışması ibadet olmaz
Kimseye muhtaç olmamak için çalışmak çok kıymetlidir Peygamber efendimiz, Hz Muaz ile müsafeha edince buyurdu ki:
Ya Muaz, ellerin nasırlaşmış
Evet ya Resulallah, kazma elimde toprakla meşgul oluyor ve bu sayede çoluk çocuğumun nafakasını kazanıyorum
Fahri kâinat efendimiz, Hz Muaz’ı öpüp buyurdu ki:
Bu eli Cehennem yakmaz (Tibyan)
Yine bir gün bir genç, sabah erkenden işine gidiyordu Eshabı kiramdan bazıları, bunu uygun görmediler Orada bulunan Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(Öyle söylemeyiniz! Eğer kimseye muhtaç olmamak, ana babasını ve aile efradını muhtaç etmemek için işine gidiyorsa, her adımı ibadettir Eğer kazanacağı para ile öğünmek, keyf sürmek niyetinde ise, şeytanla beraberdir) Taberani
Görüldüğü gibi bir müslümanın iyi niyetle çalışması ibadettir Fakat kâfirin ve her haramı işleyen kimsenin çalışması ibadet olmaz Namaza ne lüzum var, çalışmak da ibadettir demek çok yanlıştır Böyle söyleyen kâfir olur Namaz kılan, haramlardan kaçan kimsenin iyi niyetle çalışması ibadettir (K Saadet)
Rızk için çalışmak
Allahü teâlâ, her insanın ve her hayvanın rızkını ezelde takdir etmiş, ayırmıştır İnsanların ve hayvanların ecelleri ve nefeslerinin sayısı belli olduğu gibi, her insanın rızkı da bellidir Rızk hiç değişmez Azalmaz ve çoğalmaz Kimse kimsenin rızkını yiyemez Kimse kendi rızkını yiyip bitirmeden ölmez Bu konudaki âyeti kerimelerden birkaçının meali şöyle:
(Allahü teâlânın rızk vermediği, bir canlı yoktur) Hud 6
(Birçok canlı, rızkını kendi elde edemez Sizin de, onların da rızkını Allah verir) Ankebut 60
(Rabbin, rızkı dilediğine bol verir, dilediğine daraltır) İsra 30
Allah’ın kimine çok, kimine az rızk verdiğini çok kimse bilmez (Sebe 36)
Allah’tan korkana ummadığı yerden rızk gelir (Talak 2,3)
Herkesin rızkı ayrılmıştır
İnsan, rızkını aradığı gibi, rızk da, sahibini arar Çok fakirler vardır ki, zenginlerden daha iyi, daha mutlu yaşar Allahü teâlâ kendisinden korkanlara, dinine sarılanlara, ummadıkları yerden rızk gönderir Allahü teâlâ, insanları yaratırken, ömürleri gibi, rızklarını da takdir etmiştir Bu konudaki hadisi şeriflerden bazıları şöyle:
(Allahü teâlâ, müminin rızkını ummadığı yerden verir) İHibban
(Rızk için üzülme, takdir edilen ezelde ayrılmış olan rızk seni bulur) İsfehani
(Allah’tan korkun, istediğiniz şeylere kavuşmak için, iyi sebeplere yapışın Kötü sebeplere yanaşmayın! Hiç kimse, takdir edilen rızkına kavuşmadıkça ölmez) Hakim
(Eceliniz sizi nasıl takip ederse, rızkınız da öylece takip eder Rızk için sıkıntı çekerseniz, Allah’ın emrine uygun hareket edin) Taberani
(Allah korkusunu sermaye edinen, rızkına ticaretsiz ve sermayesiz kavuşur) Taberani
(Allahü teâlâya tam tevekkül etseydiniz, sabah aç gidip, akşam tok dönen kuşlar gibi rızka kavuşurdunuz) Tirmizi
Helal rızka kavuşmak isteyen sebeplerine yapışmalıdır! Para kazanmak, malı arttırır Fakat, rızkı arttırmaz Rızk, mukadderdir Yani ezelde ayrılmıştır Rızk, maaşa, mala, çalışmaya bağlı değildir Fakat Allah emrettiği için çalışmak gerekir Çünkü, Allahü teâlânın işleri, sebepler altında tecelli eder Âdeti İlahiye böyledir Fakat, bazen, sebebe yapışıldığı halde, iş hasıl olmayabilir Yahut, sebepsiz de, hasıl olabilir Bu konudaki hadisi şeriflerden bazıları şöyle:
(Rızkının bol olmasını isteyen, sılai rahm etsin!) Buhari
(Sadaka vermeye devam edenin rızkı artar!) İbni Mace
(Cömerdin evine rızk, devenin göğsüne vurulan bıçaktan daha tez gelir) İbni Mace
(İstiğfara devam eden, ummadığı yerden rızıklanır) İMace
(Namaz kılmak rızkın bereketine sebep olur) Miftahül cenne
(Hanımı ile iyi geçinip şakalaşanın, rızkı artar) İLal
Fakirliğe sebep olan şeyler
Bazı şeyler fakirliğe yol açar, rızkın güçlükle gelmesine sebep olur Mesela tırnağı uzun olanın rızkı meşakkat ile, sıkıntı ile hasıl olur Bu konudaki hadisi şeriflerden bazıları şöyle:
(Günah işlemek, rızktan mahrumiyete sebep olur) İbni Mace
(Yalan söylemek rızkı azaltır) İsfehani
(Zina fakirliğe yol açar) Beyheki
(Sabah uykusu rızka manidir) Beyheki
Rızkların dağılması sabah namazından sonra olur Manevi rızkların dağılması ise ikindi namazından sonradır Bu iki vakitte uyumamaya dikkat etmelidir! (ElEnvar)
(Sabah namazını kıldıktan sonra uyumayın, rızkınızı aramaya çalışın!) Taberani
(Hak teâlâ rızkları, fecr ile güneşin doğacağı vakitler arasında verir) Beyheki
(Rızka kavuşan çok hamd etsin!) Hatib
Hamd etmek, Allahü teâlâya şükretmek demektir Her nimetin Allahü teâlâdan geldiğine inanmak gerekir Allahü teâlâ, HzMusa’ya buyurdu ki:
(Kendine verdiğim nimeti, benden bilip kendinden bilmeyen, nimetlerin şükrünü eda etmiş olur Rızkını kendi çalışması ile bilip, benden bilmeyen ise, nimetin şükrünü eda etmemiş olur) İGazali
Zarardan dönmek gerekir
Zararın neresinden dönülürse kârdır Rızk endişesiyle, harama el uzatmamalı ve şu hadisi şeriflerin muhatabı olmamalıdır:
(Bir zaman gelir ki, insanlar, yalnız malın, paranın gelmesini düşünür, helalini ve haramını düşünmezler) Buhari
(Bir zaman gelir, insanın bütün kaygısı midesi olur, şerefi mal, kıblesi kadın, dini para olur Böyle kimseler, halkın kötüleridir) Sülemi
Allahü teâlâ, herkesin rızkını ezelde takdir etmiş, ayırmıştır Rızk değişmez, azalıp çoğalmaz Kimse kimsenin rızkını yiyemez Allahü teâlânın 99 isminden biri Rezzak'tır, her varlığın rızkını vericidir Allahü teâlâ, (Herkesin rızkı bana aittir) buyuruyor Rızk için Allahü teâlânın verdiği söze güvenmelidir! Kur'anı kerimde buyuruluyor ki:
(Yeryüzündeki her canlının rızkı, Allah’a aittir) Hud 6
Hadisi şeriflerde de buyuruldu ki:
(Rızk için üzülmeyiniz, ezelde ayrılan rızk sizi bulur) İsfehani
(Rızkı genişleten, daraltan, gönderen yalnız Allahü teâlâdır) RMuhtar
(Allah’tan kork, rızkını güzel yoldan ara, helali al, haramı terk et!) İbni Mace
(Rızkını gecikmiş sayma! Hiç kimse, rızkına kavuşmadıkça ölmez) Hakim
(Hiç kimse, nasibinden fazla rızka kavuşamaz Rızkına kavuşup yemedikçe de ölmez İstemese de rızkı kendisine verilir) Hakim
(Allah’a tam tevekkül etseydiniz, sabah aç kalkıp, akşam tok dönen kuşlar gibi sizi de rızıklandırırdı) Tirmizi
(Hak teâlâ, HzAdem'e bin çeşit sanat öğretip buyurdu ki: Neslin, bu sanatlardan biri ile rızkını arasın! Sakın dini geçim vasıtası yapmasın!) Hakim
(Zikrin hayırlısı hafi gizli olanı, rızkın hayırlısı ise kâfi olanıdır) Beyheki
(Allahü teâlâ sevdiğine, rızkını kâfi yetecek kadar verir) Ebuşşeyh
(Allah’ın verdiği rızka kanaat eden mümin kurtulmuştur) Müslim
(Helal kazanmak için sıkıntı çekene, Cennet vacip olur) İGazali
(En güzel rızk, helale, harama dikkat edilerek kazanılandır) Nesai
Peygamber efendimiz, (Eğer Allah korkusunu kendinize sermaye edinirseniz, rızkınız, ticaretsiz ve sermayesiz gelir) buyurup şu mealdeki âyeti okudu:
(Kim Allah’tan korkarsa, Allah ona bir çıkış yolu ihsan eder ve rızkını ummadığı yerden gönderir) TaberaniTalak 2,3
Allahü teâlâ emrettiği için çalışan, rızkını helal yoldan arayan, ezeldeki rızkına kavuşur Rızkı da bereketli olur Bu çalışmaları için de sevap kazanır Eğer, rızkını haram yoldan ararsa, yine ezelde ayrılmış olan rızka kavuşur Fakat, bu rızk ona hayırsız, bereketsiz olur, kazandığı günahlar da, onu felaketlere sürükler
HzHızır'ın tamir ettiği binanın altındaki altın levhada şunlar yazılı idi:
(Ölüm hak iken gülüp eğlenen, kadere inandığı halde üzülen, rızka Allahü teâlâ kefil iken zahmetlere giren, Kıyamette sorgusual varken gaflete dalan, fâniliğini bildiği dünyaya bel bağlayan kimseye nasıl hayret edilmez?)
CEVAP
Müminin çalışması ibadettir Fakat imansızın çalışması ibadet olamaz Ben namaz kılmam ama bak çalışıyorum, bu da ibadettir demek yanlıştır Namaz kılmayanın da çalışması ibadet olmaz
Kimseye muhtaç olmamak için çalışmak çok kıymetlidir Peygamber efendimiz, Hz Muaz ile müsafeha edince buyurdu ki:
Ya Muaz, ellerin nasırlaşmış
Evet ya Resulallah, kazma elimde toprakla meşgul oluyor ve bu sayede çoluk çocuğumun nafakasını kazanıyorum
Fahri kâinat efendimiz, Hz Muaz’ı öpüp buyurdu ki:
Bu eli Cehennem yakmaz (Tibyan)
Yine bir gün bir genç, sabah erkenden işine gidiyordu Eshabı kiramdan bazıları, bunu uygun görmediler Orada bulunan Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(Öyle söylemeyiniz! Eğer kimseye muhtaç olmamak, ana babasını ve aile efradını muhtaç etmemek için işine gidiyorsa, her adımı ibadettir Eğer kazanacağı para ile öğünmek, keyf sürmek niyetinde ise, şeytanla beraberdir) Taberani
Görüldüğü gibi bir müslümanın iyi niyetle çalışması ibadettir Fakat kâfirin ve her haramı işleyen kimsenin çalışması ibadet olmaz Namaza ne lüzum var, çalışmak da ibadettir demek çok yanlıştır Böyle söyleyen kâfir olur Namaz kılan, haramlardan kaçan kimsenin iyi niyetle çalışması ibadettir (K Saadet)
Rızk için çalışmak
Allahü teâlâ, her insanın ve her hayvanın rızkını ezelde takdir etmiş, ayırmıştır İnsanların ve hayvanların ecelleri ve nefeslerinin sayısı belli olduğu gibi, her insanın rızkı da bellidir Rızk hiç değişmez Azalmaz ve çoğalmaz Kimse kimsenin rızkını yiyemez Kimse kendi rızkını yiyip bitirmeden ölmez Bu konudaki âyeti kerimelerden birkaçının meali şöyle:
(Allahü teâlânın rızk vermediği, bir canlı yoktur) Hud 6
(Birçok canlı, rızkını kendi elde edemez Sizin de, onların da rızkını Allah verir) Ankebut 60
(Rabbin, rızkı dilediğine bol verir, dilediğine daraltır) İsra 30
Allah’ın kimine çok, kimine az rızk verdiğini çok kimse bilmez (Sebe 36)
Allah’tan korkana ummadığı yerden rızk gelir (Talak 2,3)
Herkesin rızkı ayrılmıştır
İnsan, rızkını aradığı gibi, rızk da, sahibini arar Çok fakirler vardır ki, zenginlerden daha iyi, daha mutlu yaşar Allahü teâlâ kendisinden korkanlara, dinine sarılanlara, ummadıkları yerden rızk gönderir Allahü teâlâ, insanları yaratırken, ömürleri gibi, rızklarını da takdir etmiştir Bu konudaki hadisi şeriflerden bazıları şöyle:
(Allahü teâlâ, müminin rızkını ummadığı yerden verir) İHibban
(Rızk için üzülme, takdir edilen ezelde ayrılmış olan rızk seni bulur) İsfehani
(Allah’tan korkun, istediğiniz şeylere kavuşmak için, iyi sebeplere yapışın Kötü sebeplere yanaşmayın! Hiç kimse, takdir edilen rızkına kavuşmadıkça ölmez) Hakim
(Eceliniz sizi nasıl takip ederse, rızkınız da öylece takip eder Rızk için sıkıntı çekerseniz, Allah’ın emrine uygun hareket edin) Taberani
(Allah korkusunu sermaye edinen, rızkına ticaretsiz ve sermayesiz kavuşur) Taberani
(Allahü teâlâya tam tevekkül etseydiniz, sabah aç gidip, akşam tok dönen kuşlar gibi rızka kavuşurdunuz) Tirmizi
Helal rızka kavuşmak isteyen sebeplerine yapışmalıdır! Para kazanmak, malı arttırır Fakat, rızkı arttırmaz Rızk, mukadderdir Yani ezelde ayrılmıştır Rızk, maaşa, mala, çalışmaya bağlı değildir Fakat Allah emrettiği için çalışmak gerekir Çünkü, Allahü teâlânın işleri, sebepler altında tecelli eder Âdeti İlahiye böyledir Fakat, bazen, sebebe yapışıldığı halde, iş hasıl olmayabilir Yahut, sebepsiz de, hasıl olabilir Bu konudaki hadisi şeriflerden bazıları şöyle:
(Rızkının bol olmasını isteyen, sılai rahm etsin!) Buhari
(Sadaka vermeye devam edenin rızkı artar!) İbni Mace
(Cömerdin evine rızk, devenin göğsüne vurulan bıçaktan daha tez gelir) İbni Mace
(İstiğfara devam eden, ummadığı yerden rızıklanır) İMace
(Namaz kılmak rızkın bereketine sebep olur) Miftahül cenne
(Hanımı ile iyi geçinip şakalaşanın, rızkı artar) İLal
Fakirliğe sebep olan şeyler
Bazı şeyler fakirliğe yol açar, rızkın güçlükle gelmesine sebep olur Mesela tırnağı uzun olanın rızkı meşakkat ile, sıkıntı ile hasıl olur Bu konudaki hadisi şeriflerden bazıları şöyle:
(Günah işlemek, rızktan mahrumiyete sebep olur) İbni Mace
(Yalan söylemek rızkı azaltır) İsfehani
(Zina fakirliğe yol açar) Beyheki
(Sabah uykusu rızka manidir) Beyheki
Rızkların dağılması sabah namazından sonra olur Manevi rızkların dağılması ise ikindi namazından sonradır Bu iki vakitte uyumamaya dikkat etmelidir! (ElEnvar)
(Sabah namazını kıldıktan sonra uyumayın, rızkınızı aramaya çalışın!) Taberani
(Hak teâlâ rızkları, fecr ile güneşin doğacağı vakitler arasında verir) Beyheki
(Rızka kavuşan çok hamd etsin!) Hatib
Hamd etmek, Allahü teâlâya şükretmek demektir Her nimetin Allahü teâlâdan geldiğine inanmak gerekir Allahü teâlâ, HzMusa’ya buyurdu ki:
(Kendine verdiğim nimeti, benden bilip kendinden bilmeyen, nimetlerin şükrünü eda etmiş olur Rızkını kendi çalışması ile bilip, benden bilmeyen ise, nimetin şükrünü eda etmemiş olur) İGazali
Zarardan dönmek gerekir
Zararın neresinden dönülürse kârdır Rızk endişesiyle, harama el uzatmamalı ve şu hadisi şeriflerin muhatabı olmamalıdır:
(Bir zaman gelir ki, insanlar, yalnız malın, paranın gelmesini düşünür, helalini ve haramını düşünmezler) Buhari
(Bir zaman gelir, insanın bütün kaygısı midesi olur, şerefi mal, kıblesi kadın, dini para olur Böyle kimseler, halkın kötüleridir) Sülemi
Allahü teâlâ, herkesin rızkını ezelde takdir etmiş, ayırmıştır Rızk değişmez, azalıp çoğalmaz Kimse kimsenin rızkını yiyemez Allahü teâlânın 99 isminden biri Rezzak'tır, her varlığın rızkını vericidir Allahü teâlâ, (Herkesin rızkı bana aittir) buyuruyor Rızk için Allahü teâlânın verdiği söze güvenmelidir! Kur'anı kerimde buyuruluyor ki:
(Yeryüzündeki her canlının rızkı, Allah’a aittir) Hud 6
Hadisi şeriflerde de buyuruldu ki:
(Rızk için üzülmeyiniz, ezelde ayrılan rızk sizi bulur) İsfehani
(Rızkı genişleten, daraltan, gönderen yalnız Allahü teâlâdır) RMuhtar
(Allah’tan kork, rızkını güzel yoldan ara, helali al, haramı terk et!) İbni Mace
(Rızkını gecikmiş sayma! Hiç kimse, rızkına kavuşmadıkça ölmez) Hakim
(Hiç kimse, nasibinden fazla rızka kavuşamaz Rızkına kavuşup yemedikçe de ölmez İstemese de rızkı kendisine verilir) Hakim
(Allah’a tam tevekkül etseydiniz, sabah aç kalkıp, akşam tok dönen kuşlar gibi sizi de rızıklandırırdı) Tirmizi
(Hak teâlâ, HzAdem'e bin çeşit sanat öğretip buyurdu ki: Neslin, bu sanatlardan biri ile rızkını arasın! Sakın dini geçim vasıtası yapmasın!) Hakim
(Zikrin hayırlısı hafi gizli olanı, rızkın hayırlısı ise kâfi olanıdır) Beyheki
(Allahü teâlâ sevdiğine, rızkını kâfi yetecek kadar verir) Ebuşşeyh
(Allah’ın verdiği rızka kanaat eden mümin kurtulmuştur) Müslim
(Helal kazanmak için sıkıntı çekene, Cennet vacip olur) İGazali
(En güzel rızk, helale, harama dikkat edilerek kazanılandır) Nesai
Peygamber efendimiz, (Eğer Allah korkusunu kendinize sermaye edinirseniz, rızkınız, ticaretsiz ve sermayesiz gelir) buyurup şu mealdeki âyeti okudu:
(Kim Allah’tan korkarsa, Allah ona bir çıkış yolu ihsan eder ve rızkını ummadığı yerden gönderir) TaberaniTalak 2,3
Allahü teâlâ emrettiği için çalışan, rızkını helal yoldan arayan, ezeldeki rızkına kavuşur Rızkı da bereketli olur Bu çalışmaları için de sevap kazanır Eğer, rızkını haram yoldan ararsa, yine ezelde ayrılmış olan rızka kavuşur Fakat, bu rızk ona hayırsız, bereketsiz olur, kazandığı günahlar da, onu felaketlere sürükler
HzHızır'ın tamir ettiği binanın altındaki altın levhada şunlar yazılı idi:
(Ölüm hak iken gülüp eğlenen, kadere inandığı halde üzülen, rızka Allahü teâlâ kefil iken zahmetlere giren, Kıyamette sorgusual varken gaflete dalan, fâniliğini bildiği dünyaya bel bağlayan kimseye nasıl hayret edilmez?)