Bu hesaplama ile Türkiye uçar

İbrahim Kahveci'nin köşe yazısından alıntı

Ulusal hesap olarak GSYH’yi 2006 yılında 400 milyar dolardan 526 milyar dolara çıkarttık. Yetmedi bir de 2015 yılında 720 milyar dolardan bir kere daha artırarak 862 milyar dolara kağıt üzerinde artırdık. Böylelikle kağıt kalem hesabı ile GSYH hesabımız 268 milyar dolar artmış oldu.

Ve meydanlarda ne kadar çok zenginleştiğimizi anlatıp durduk.

*** 

Enflasyon hesabı hakkında neler var neler. Bugün buraya hiç girmeyeceğim. İsteyen araştırsın çıkan haberlerden.

Bugün işsizliği ele alacağız. 



TÜİK kimi işsiz kabul ediyor: Referans devri içinde istihdam halinde olmayan bireylerden iş aramak için son dört hafta içinde iş arama kanallarından en az birini kullanmış ve 2 hafta içinde işbaşı yapabilecek durumda olan kurumsal olmayan çalışma çağındaki tüm şahıslar işsiz nüfusa dahildirler.

İş-Kur ise kendisine iş arama başvurusu yapanları işsiz listesine alıyor. İş-Kur Haziran 2019’da iş bulmak için kayıt yaptıran işsiz sayısını 4 milyon 418 bin kişi olarak açıkladı. TÜİK ise yeniden Haziran 2019’da işsiz sayısını 4 milyon 254 bin kişi olarak bildirdi.

Yani İş-Kur’a iş bulmak için kayıt yaptıranların bile bir kısmı TÜİK hesaplarında işsiz görülmüyor.

Halbuki İş-Kur kendisine şahsen başvuran işsizleri açıklıyor. Yani resmi ve kayıtlı işsizler.. TÜİK ise anket prosedürü ile kayıt dışı işsizleri de bulmaya çalışıyor. 

Geçen yıl haziran ayında 9 milyon 973 kişi ile yüzde 34,0 olan kayıt dışı çalışma oranı bu yıl daha da arttı. Haziran 2019’da 28 milyon 512 bin toplam çalışanın 10 milyon 047 bin bireyi kayıt dışı çalışıyor. Yani kayıt dışı çalışma oranı yüzde 35,2’ye çıkmış durumda.

Kayıt dışı çalışma oranı artarken, kayıtlı işsizler bile TÜİK hesabında daha az gözüküyor.  Mesela geçen yıl haziran ayında İş-Kur’a kayıtlı işsiz sayısı 2 milyon 622 bin kişiydi. Yeniden birebir ayda TÜİK işsiz sayısını 3 milyon 315 bin kişi olarak açıklamıştı. Bugün ise İş-Kur işsizleri bile TÜİK listesine giremedi.

***



15+ yaş üstü nüfus Haziran 2018-Haziran 2019 ortasında 800 bin kişi artıyor. Ancak bu artan nüfusun yalnızca 137 bin bireyi (yüzde 17) işgücü piyasasına katılmış gözüküyor. Halbuki işgücüne katılma oranı yüzde 53,3 oldu. Şayet bu oran yeni nüfusa uygulansaydı 802 bin mevcut işini kaybedenlere ek olarak 426 bin yeni gelenlerde eklenecek ve işsiz sayısı 289 bin kişi daha çok olacaktı. Böylelikle Haziran 2019 işsizlik oranı yüzde 13,0’a değil, yüzde 13,7’ye çıkacaktı.

Her nedense bu kriz devrinde işgücü piyasası azalıyor. Halbuki 2008-09 global kriz periyodunda 15+ yaş üstü nüfus artışından çok daha süratli bir halde işgücü piyasası büyüdü. Yani kriz çıkınca konutun öteki bireyleri de iş aramaya başladı.

Bu sefer o denli olmuyor.

Herkes bir kenara çekilip siyaseti rahatsız etmeyelim diye iş bile aramıyorlar. Çok anlayışlı ve sağduyulu bir toplum olduk. İş arayarak Ankara’dakileri neden zora soksun bu millet.

En azından TÜİK bu türlü diyor...

***



Düzgün lakin bir de işin ses çıkma boyutu var. Yani 15-65 ortası nüfusun işsizlik oranı geçen yıl haziran ayında yüzde 6,1’den, bu yıl yüzde 7,8’e çıkmış. Hatta mayıs ayında bile oran yüzde 7,6 iken, haziran ayında 7,8 olmuş. Buna karşın neden kendini yakan ve intihar edenlerin haricinde fazla ses çıkmıyor?

Bakın artık burası çok değerli: Toplam işini kaybedenlerin sayısı 802 bin kişi lakin lise altı eğitimlilerde bu sayı (insan) 1 milyon 126 bin kişi. Buna karşılık tam 468 bin üniversiteli iş buluyor.

Bu ne demek?

İşsiz kalanlar sesi fazla çıkmayanlardan. Yani kriz şimdi beyaz yakayı vurmadı. Meğer mavi yaka krizi devam ediyor. Hatta beyaz yakayı en fazla kamu istihdam ederken, özel dalda bile beyaz yaka istihdamı devam ediyor.

Yalnızca bu yılın birinci altı ayında bile 379 bin üniversiteli beyaz yaka iş bulmuş. Bakalım kamu kaynakları ile nereye kadar gideceğiz?

Karar