Borderline Kişilik

Borderline Kişilik Nedir?
Aşağıdakilerden en az besinin varlığı ile birlikte ,genc erişkinlik doneminde başlayan , kişilerle olan ilişkilerde, kendilik algısında ve duygulanımda tutarsızlıklar ve ani durtusel davranışlarla karakterize bir durumdur

1Gercek ya da varsayılabilecek , olası bir terk edilmeyi onlemek icin cılgınca caba harcamak

2Karsısındakileri aşırı buyutup, goklere cıkarma ve aşırı değersizleştirip, gozden duşurerek, yerin dibine sokma gibi başkalarına aşırı değerdeğersizlik verme ile giden tutarsız ilişkiler

3Kimlik karmaşası denilen kendini algılayışında, arkadaşlık, cinsel durum ya da onem verilen kulturel ahlaki değer anlayışında değişkenlikler

4Kendine zarar verme olasılığı fazla olan ,2 ya da daha cok durumda sonunu duşunmeden, aniden yapılan eylemler (aniden cok para harcama, madde kullanımı,hızlı ve tehlikeli arac kullanma, birden aşırı yemek yeme, onceden duşunulmeyen uygunsuz cinsel davranışlar)

5Tekrarlayan bir şekilde intihar girişimleri, intihar tehditleri, kendi kendine zarar verme (bıcak,jilet vs ile kendi cildini kesme, sigara ile yakma, kafasını , yumruğunu sert yerlere vurma gibi)

6Duygu durumunda aşırı tepkililiğe bağlı olarak surekli duygusal değişkenlik hali (saatler icinde değişen surelerde birbirini izleyen ofkelilik, uzuntu, kaygı, sevinc donemleri)

7Kişinin kendisini surekli olarak boşlukta hissetmesi

8Ofkeye hakim olamama (kavga etme, yuksek sesle hakaret,ciğlik atma eşya kırma gibi)

9Stresle ilişkili gelip gecici kendine kotuluk yapılacağı duşunceleri ya da dissosiyatif belirtiler

Rahatsızlığın asal ozelliği karşılıklı birebir ilişkilerde , kendilik algısı (kendine bakış , kendini kabul ediş ve kendini sergileyiş) ve duygulanımda tutarsızlık ile ilişkileri etkileyebilen ani hesapsız davranışlardır

Bu kişilerde surekli bir ayrılık ve reddedilme fikri yaşandığı icin bu gibi bir durumun izlenimi edinildiğinde duygulanım, kendilik hissi ve davranışlarda onemli farklılıklar yaşanırAyrılık ya da planlananların oluşmaması durumlarında yoğun ofke ve diğer belirtiler yaşanır Yalnız baslarına olmaya dayanamaz ve birilerinin varlığına gereksinim duyarlar Bu yalnızlığı onlemek icin intihara yeltenebilirler

Birebir ilişkilerinde ozellikle karsı cinsten kişilere surekli bağlanma, onları bir eski yunan tanrı ya da tanrıcaları gibi gorup yuceltirler İlişkilerine cok buyuk iddia ve hedeflerle baslar, gerektiğinden fazla ozel hayatlarını paylaşır, karşılığında aynisini beklediklerinden duş kırıklığına uğrarlarBu kez onları daha once oturttukları tahtlarından indirip gozlerinden duşururler Bu nedenle arkadaşlıkları gelip gecici ve fırtınalı bir seyir izler

Hedefleri, inandıkları değerler, arkadaş yapıları, cinsel eğilimleri, benimsedikleri goruşler ,mesleki heves ve amacları değişkendir

Devamlı olarak kendilerini boşlukta hissettikleri icin uğraşıp, oyalanacak bir şeyler arıyor gibidirler Karsı taraftan beklediklerini bulamadıklarında ofkelerini sergiler, sonrasında bundan dolayı sucluluk, pişmanlık, utanc duyguları yasar ve kendilerini değersiz , zayıf, kotu hissederler

Bu kişiler icininsanin kendi kendine ettiğini 7 mahalleli etmez sozu cok uygun duşerKendilerine maddi ve manevi acıdan zarar verir, başladıklarını bitiremezler, yuzup kuyruğuna gelseler bile

Yoğun stresli donemlerde halusinasyon dediğimiz varolmayan ses,goruntu vs gibi algılar,kendi vucuduna ve cevreye yabancılaşma gorulebilmektedir

Kendileri yada cevreye yabancılaşma yasayabilirler Kişisel ilişkilerinden ziyade kendilerini terletmeyeceklerini ve gerekli karşılığı alabileceklerini duşundukleri sanal şeyler, cansız nesneler, ya da hayvanlar uzerinden doyum sağlamaya calışıp, kendilerine guvenli bir liman oluşturabilirler

Eğitim ve evlilik hayatları fırtınalı bir denizde filikayla yolculuk gibidir Ayrılık,boşanma ve tekrar bir araya gelmeler gorulebilir

Eşlik eden bozukluklar:

Depresyon ve distimi
Alkolmadde kullanım bozuklukları
Yeme bozuklukları
Travma sonrası stres bozukluğu
Dissosiyatif kimlik bozukluğu
Diğer kişilik boz

Toplumda gorulme oranı:

Genel nufus icinde % 23 oranında gorulmektedir Araştırmalara gore hastanede yatanlar arasında %19 ; ayaktan tedaviyi surdurenler arasında % 11 oranında olduğu gozlenmiştir

Rahatsızlığın cinsiyet kalıtım ozellikleri :

Toplum geneli ile karşılaştırıldığında rahatsızlık gosterenlerin 1 derece yakınlarında beş kat daha fazla gorulduğu saptanmıştırAilede madde bağımlılığı ,antisosyal kb ve depresif bozukluklara karsı da daha yuksek bir risk vardır

Rahatsızlığın oluş sebepleri:

Rahatsızlıktaki merkezi serotonin işlevindeki azalmanın ofkeli ve durtusel davranışlarla ilişkili olabileceği duşunulmuştur

Bir başka goruşe gore de cocuk gelişmesinde 1,52,5 yas arası donemde cocuğun ayrılma ve kendi basına davranışlar sergileyebilme cabalarına annelerinden gelen cezalandırıcı tavırların şiddetli ayrılık korkularına yol actığı one surulmuşturbilgisitenlarcom

Gene benzer bir goruşe gore cocuk ebeveyn ilişkisinin erken donemlerindeki bozukluklar ( cocuğun yeterli dikkate alınmayıp, hislerini ve davranışlarını gozardı etmek cocukta uygun, olumlu ve sabit bir benlik hissi oluşmasını onleyecek ,surekli desteğe gereksinim duyacaktır Ailede duygusal paylaşımın olmaması , aile ici yoğun catışmalar, kucuk yaslarda anababa kaybı, ayrılığı, cocuğun yasadığı fiziksel ve cinsel tacizler rahatsızlığa eğilim oluşturur

Ailesel ozellikleri:

Bu kişilerin ailelerinde erken donemde ebeveyn kaybı,travma tik ayrılmalar ya da her ikisi yuksek oranda bulunmaktadır
Genellikle her iki ebeveynde de belirgin bir şekilde psikiyatrik sorun vardır Annelerde karasızlık ve depresyon gozlenirken;babalar ya meydanda yoktur ya da karakter itibariyle yoktur yada bozuktur
Aileler saldırgan davranışlar, alkolizm, fiziksel ya da cinsel tacizler (ki bunlar hastaya da uygulanmıştır) nedeniyle yıpranmış veya parcalanmıştır Rahatsızlık boşanmış ya da evlatlık verilmiş ailelerde daha fazla saptanmıştır

Hastalığın sureci:

Rahatsızlık genclik donemi oncesinde konuya dikkat verememe, oğrenme guclukleri ve toplumsal cekilme, sosyal ortamlardan soğukluk ile kendini gostermektedir Genclik doneminde tum yakınmalar başlamakta, yari sayıda vaka ise 40'larından sonra duzenli bir cevre ve is hayatına kavuşabilmektedir Bununla birlikte coğu eğitimini tamamlayamamakta, islerini kaybedip, evliliklerini ya da birlikteliklerini surdurememektedir
Rahatsızlıkta intihar tehditleri onemsenmelidir Bu grup hastalarda % 810 oranında intihar sonucu olum gorulmektedir

Tedavi:

Bu kişilerin uzun sureli bireysel psikoterapiden faydalanırlar Bireysel terapide bilişsel davranışcı terapi yanında duygulanım dalgalanmaları ve ani durtusel davranışlar icin ilac tedavileri uygulanabilmekte, intihar eğiliminin olduğu yoğun gerilim donemlerinde kısa sureli hastanede yataklı tedavi uygun olmaktadır Kişiler grup terapisinden faydalanabilmektedirler


Alıntı