Biyolojik Gözyaşı

Biyolojik Gözyaşı Gözyaşı kimi zaman üzüntünün, kimi vakit da sevincin bir ifadesi olarak akar Bazen de insandaki kalb inceliğinin bir emaresi olarak boşalır Gözyaşlarımız, ruhun penceresi olan ve yalan söylemeyen gözlerimizin, iç dünyamızdan dışa açılan bir dili oluverir âdeta Gözyaşının kalb ve ruha dâir verdiği mesajlar yanına, bedene dâir verdiği mesajlar da vardır Gözyaşının fonksiyonlarını tamamiyle yerine getirebilmesi ve insanların kuytu bir şekilde dünyayı seyredebilmesi için, gözyaşı salgılayan bezlerle göze ait öteki yapıların bütün bir armoni ve ahenk içinde çalışması gereklidir Gözyaşı sistemi dikkatle incelendiğinde, ondaki kusursuzluk daha iyi anlaşılacaktır Gözyaşı üretiminde işletilen mu'cize bir sistem! Gözden çıkıp yanaklardan aşağı süzülen akışkan, yalnızca bir su damlası değildir Gözyaşı üretim sistemi; lipid (yağ) katman, aköz (istikrarsız) katman ve müsin almak üzere üç tabakadan yapılmıştır Gözyaşının bütünüyle vazifesini yapabilmesi için bu tabakaların tanesine ehemmiyetli vazifeler yüklenmiştir Bu tabakaların herhangi birinde meydana gelebilecek bir eksiklik kornea (gözün transparan tabakasında) ve konjonktiva (dışardan gözü saran zar yapısı) tabakasında gözün kaybedilmesi dahil çeşitli seviyelerde rahatsızlıklara yol açabilir Göz kapağının kenarına yerleştirilmiş olan Meibomius ve Zeis bezlerinden salgılatılan 0,1 mikron kalınlığındaki lipid tabakası, sistemin en dış kısmında yer alır Gözyaşı damlasının yüzey geriliminin düşük olması, lipid katman vasıtasıyla sağlanır; keza lipid tabakası gözyaşının gözün bütün yüzeyine ince bir film gibi yayılmasına vesile olur Bu Nedenle gözyaşının göz kenarlarında aşırı miktarlarda birikmesi engellenir En önemlisi de lipid katman vasıtasıyla meydana getirilen sürükleyici satıh net görmeye katkıda bulunur İnce bir film şeklinde yaratılan lipid tabakası, bir diğer fonksiyonu olarak gözyaşının buharlaşmasının geciktirilmesinde de rol oynar Lipid tabakasının yetkisiz olması durumunda ise, yüzey gerilimi artar ve gözyaşının göze düzgün ve eşdeğer dağılımında problemler görülür ve bu da görme kalitesinde azalmaya yol açar Ayrıca gözyaşı fazla tez buharlaşması neticesi, gözün ivedi kurumasına sebep olurGözün üst dış tarafında bulunan gözyaşı bezinin çalıştırılması için zorunlu emirler, yedinci kafa siniri vasıtasıyla gönderilir Bu kumaş, salgısını kanalcıklar aracılığıyla üstteki kapağın iç kısmına gönderir Gözün konjunktivası içine yerleştirilmiş asistan gözyaşı bezleri, gözün olağan gözyaşı salgısının üretiminde birlikte rol alırlar Gözümüze zarar verebilecek kuru, sıcak, rüzgârlı havalarda ve sözde durumlarda Rahmeti Ölümsüz’un verdiği istemsiz hareket fonksiyonuyla gözyaşı salgısı artırılabilir Üç katmanlı gözyaşı sisteminin belli başlı bileşeni olan aköz tabakası takriben 8 mikron kalınlıkta yaratılmıştır Görme fonksiyonunu yerine getirebilmesi yaratılış kanunları gereği korneanın damarsız ve su bakımından fakir (dehitrate) bir yapıda olmasını gerektirir Damarsız yapıdaki korneanın, üzüm şekeri ve ihtiyacı olan diğer besin maddeleri, gözyaşından ve göz içi sıvısından sağlanırken oksijen ihtiyacı da, gözyaşı vasıtasıyla atmosferdeki oksijenden difizyonla temin edilir Bunun yanında, miktarları uygun bir şekilde ayarlanmış elementlerle (sodyum, potasyum ve klor iyonları) gözyaşının osmotik basıncı (302 miliosmollitre) ayarlanır Kornea'nın sudan arındırılmasında bu alıngan osmotik basınç kayda değer rol oynar Gözyaşının pH değerinin 6,57,6 aralığında kalmasına vesile olan maddeler (en önemlisi bikarbonat iyonu) aköz tabakasında uygun miktarlarda bulunmaktadır pH değerinin bu alıngan dengede tutulmasının bir hikmeti, kendi gözyaşımızın gözümüzü yakmaması ve ferah tutulmasını sağlamaktır Mikroplara karşı gözü korumada vazifeli laktoferrin, lizozim gibi maddeler ve antikorlar (bilhassa immunglobulin A) ile demir, bakır, magnezyum, kalsiyum, fosfat iyonları ve laktat, sitrat, askorbat ve aminoasitler gibi pek çok molekülü de rahmetin bir tecellisi olarak gözyaşı içine yerleştirilmiştir Bütün bunlar gözyaşının kolay bir akıcı olmadığının delilleridir Gözyaşının en iç tabakası olan müsin, konjonktivadaki Goblet hücreleri, Henle kriptaları ve Manz bezlerinden salgılatılan akışkan ile yapılır Müsin, epitel ile aköz tabaka aralarında kayda değer bir temas noktasıdır Korneanın ön yüzünde bulunan epitel hücrelerinin üzerindeki villus denen çıkıntılar, müsin tabakasıyla doldurulur ve net görmede vazifelidirler Müsin hidrofobik (suyu sevmeyen) bir yapıda olan korneanın endotel yüzeyinde ince bir film teşkil ederek aközün tabakasının tutunabilmesine destek eder Bu Nedenle gözyaşı korneanın ön yüzeyine tutunur ve her tarafa rahatlıkla yayılır Müsin eksikliğinde aköz ve lipid tabakalarının kornea üstünde durması zorlaşır ve gözyaşı eksikliğine tabi rahatsızlıklar ortaya çıkar Gözyaşına yüklenen vazife Gözün dış ortama açık yüzeyleri olan kornea ve konjonktiva, cildimizden bambaşka olarak keratinsiz bir yapıda yaratılmıştır Korneanın görme fonksiyonu için zorunlu olan bu keratinsiz yapısı saydam kalabilmesi için gözyaşıyla kesintisiz ıslak tutulmaktadır Gözyaşı içine Rezzâkı Kerim tarafından konulan besin maddeleri, damarsız bir yapıda olan korneanın hem beslenmesini, ayrıca de içindeki koruyucu faktörler yardımıyla dağıtılmış mikroorganizmalardan korunmasını sağlar Kornea °°°°bolizmanın atık ürünleri, korneanın yıpranmış epitel hücreleri ve göze kaçan tanıdık olmayan cisimler, gözyaşıyla gözden uzaklaştırılır Göz kapaklarının göze zarar vermeden açılıp kapanabilmesi de, gözyaşıyla sağlanan kayganlık doğruca gerçekleştirilir Keza, gözyaşının göz yüzeyine tamamen yayılabilmesi ve ortamdan temizlenebilmesi için de, göz kapaklarının kesin sayıda kırpılmasına ihtiyaç vardır Böylece korneanın sürekli olarak pak tutulması için ölü epitel hücreleri ve tozların süpürülmesini karşılamak üzere arabaların sırça sileceklerine ilhâm kaynağı olabilecek şekilde göz kapakları hareket ettirilir Nasıl fabrikanın işleyen çarklarından birinin durması bütün fabrikanın çalışmasını aksatırsa, gözyaşını oluşturan ve görevini yapmasına tezgâhtar olan yapıların bir tanesindeki bozukluk da, gözyaşının vazifesini iyice yapmasına mâni olur Darwin'in de mükemmelliği aleyhinde hayrete düştüğü ve teorisinin bu hususta aciz kaldığını itiraf ettiği gözü, ilim ve iradesiyle yaratan Kudret'in gözyaşına koyduğu hikmetleri de yeni yeni anlamaktayız En ufak bir teferruatın bile fazla manâlı olduğu bir bedende ruhunu davetli eden insanoğlu, gözyaşının reel fonksiyonundan haberdâr mıdır? Buraya kadar bir takım hususiyetlerini saydığımız gözyaşının her lahza gözümüzü nemli tutan kısmı yanına, bir böcek ya da toz kaçtığında gözümüzü yıkayacak dek gelişen çeşidi ve çeşitli hislerle ağlandığında akıtılan gözyaşı arasında keza tedarik, ayrıca de terkip bakımından bir takım farklar vardır Özellikle ağlamanın sebebine tabi olarak (sevinç, üzüntü, stress, ilâhî aşk vs) gözyaşının gövde sağlığı ile birlikte ruhumuzu dinlendiren, bedenin üzerindeki stres yükünü azaltan ve böylece kalb sağlığımızı da koruyan bir yönü vardır herkes farklı bir araştırma ve makale konusu olabilecek bu mevzular, psikiyatristler, nörologlar, ve biyokimyacıların ortak çalışmalarını beklemektedir