Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Fen Bilgisi dersinde öğrendiğimiz ”besin zinciri” konusunu hepimiz hatırlıyoruzdur. Hatta birçoğumuzun gözünde; otla beslenen bir çekirge, çekirgeyi yiyen bir fare, yılan ve atmacayla devam eden bir döngü canlanmıştır.
Bu besin zinciri sayesinde doğanın istikrarının korunduğunu biliyoruz. Pekala ya çok eski çağlarda yaşayan, yaklaşık 30 ton yükünde devasa canlıları yani dinozorları yiyerek hayatta kalan hayvanları incelemeye ne dersiniz?
Dev uçan sürüngen: Quetzalcoatlus
Kanat açıklığının 11 metreye çıkabildiği, yaklaşık 250 kilogram yükündeki Quetzalcoatlus’un uzunluğunun en az 3 metre olduğu tahmin ediliyor. Kuzey Amerika’da yaşadıkları düşünülen Quetzalcoatlus, hakkında çok şey bildiğimiz Alamosaurus cins dinozorlarla besleniyorlar. Bunu nerden biliyoruz?
Bu uçan sürüngenlerin fosilleri inceleyen paleontologlar, Alamosaurus kemik kalıntılarına rastlamıştı. Elbette Quelzalcoatlus, en büyüklerinin 26 metre ve yaklaşık 40 ton olduğu düşünülen bu dinozor cinsinin yetişkinlerine yaklaşmadan yavrularını hedeflerler ve onlarla beslenirlerdi.
Devasa dinozorları taktikleriyle avlayan timsah: Deinosuchus
Quetzalcoatlus üzere Kuzey Amerika’da yaşadığı bilinen ve öğünlerini dinozorlardan karşılayan Deinosuchus, 7-10 metre uzunluğuna sahip ve yaklaşık 8 ton tartısında bir timsahtı. Ördek gagasına benzeyen gagalara sahip dinozorların fosillerinde diş izleriyle karşılaşılan Deinosuchus, kendinden çok daha büyük ve ağır dinozorları bile avlayabiliyordu. Pekala ancak nasıl?
Son derece güçlü dinozorlar olduğunu bildiğimiz yetişkin Albertosaurus ve Appalachiosaurus’u yani avını sinsice suya çekerek tabiattaki gücünü kanıtlardı. Deionosuchus’un maksat olarak gördüğü dinozorları suya çekmenin bir yolunu bulup onları boğarak öldürdükleri varsayım ediliyor.
Adeta bir canavar üzere görülen dev timsah: Sarcosuchus
Erken Kretase Dönemi’nde yaşayan Sarcosuchus, 12 metre uzunluğuna kadar çıkabilen ve yaklaşık 8 ton yükünde bir timsah çeşididir. Edinburg Üniversitesinde çalışmalarına devam eden paleontolog Dr. Mark Young, Sarcosuchus’un, Deinosuchus ile boyut konusunda kapışabileceğini, dar ve uzun ağız yapısıyla günümüzdeki timsahların avlanma formlarından farklı tekniklerle avlandıklarını belirtti.
Beslenme konusunda pek de seçici olmayandevasa boyutlardaki tehlikeli timsahların, öğünlerinin bir kısmını yaşadıkları bölgedeki dinozorlardan karşıladığı düşünülüyor. Ayrıyeten Sarcosuchus’un şimdiki Afrika ve Güney Amerika bölgelerinde yaşamını sürdürdüğüne dair bulgular mevcut.
Dinozorla beslenen köpekbalığı: Cretoxyrhina
Geç Kretase periyodunda yaşayan, uzunluğu 8 metreye kadar çıkabilen ve yaklaşık 5 ton tartısındaki Cretoxyrhina, daha çok Ginsu köpekbalığı olarak bilinir. 2005 yılında keşfedilmiş ördek gagalı bir dinozorun kemik kalıntılarında bir köpek balığının diş izlerine rastlanmıştı.
Var olan en büyük köpekbalıklarının bunu yapmış olabileceği düşünülse de durum pek de iddia edildiği üzere değildi. Dinozordaki diş izleri bu köpekbalığıyla eşleşmemişti. Yapılan daha ayrıntılı araştırmalar sonucunda bu izlerin başrolümüz olan Cretoxyrhina’ya ilişkin olduğu ortaya çıktı.
Jurassic World izleyenlerin çabucak hatırlayacağı su sürüngeni: Mosazor
Bundan 82-66 milyon yıl öncesinde yani Geç Kretase devrinde yaşamış ve jenerasyonu tükenmiş su sürüngeni Mosazor, elbette Jurassic World’de göründüğünden yaklaşık 10 kat daha küçük boyutlarda.
Sel, fırtına, göç üzere fevkalâde durumlarda suya düşen dinozorları avlayan bu sürüngen, genellikle suyun yüzeyine yakın yerlerde dolaşırdı. Bu davranışın sebebi ise Mosazor’un, kendilerinden çok daha büyük deniz canlıları olan Tylosaurus ve Prognathodon ile ortalarında yaşanan çekişmeden sıyrılmaktı.
Ağırlığı sırf 5 kilogram olan yırtıcı göğüslü: Didelphodon
Sıradaki canlı tipi, hiç de sandığınız üzere devasa bir boyuta ve tartıya sahip değil. Didelphodon’un kafatasının azamî uzunluğu 12,21 santimetre. Evet, yanlış duymadınız, bir kalemden bile daha kısa!
Büyüklüğün son derece değerli olduğu tarih öncesi periyotta, Didelphodon’un boyutu son derece küçükken onu dinozorları avlayabilecek duruma getiren nedir sizce? Karınlarını dinozorlarla doyuran bu yırtıcı memelilerin kafatası incelediğinde ve tahlilleri yapıldığında şaşırtan derecede yüksek bir ısırma kuvveti olduğu keşfedildi.
Kediden sadece biraz daha büyük olan göğüslü: Repenomamus
Geç Kretase Dönemi’nden biraz daha eskilere gidelim. Mesela günümüzden yaklaşık 123 milyon öncesine. Ortalama bir porsuk büyüklüğünde olan Repenomamus, mükemmel avlanma yeteneği sayesinde, av olmaktan kurtulup değil avcı pozisyonuna gelmişti.
Çin’de fosilleri bulunan yavru bir dinozorun üzerinde Repenomamus’a ilişkin kalıntılara rastlandı. Elbette bu net bir sonuca ulaşmak için kâfi bir bulgu değil. Tahminen de dinozor öldükten sonra bu tehlikeli memeliye denk gelmişti. Lakin avlanma konusunda son derece yetenekli olan Repenomamus’un dinozor yiyerek hayatta kaldıkları öngörülüyor.
Dinozor yumurtalarının azılı düşmanı: Sanajeh
Aslına bakarsanız çok ihtişamlı bir büyüklüğe sahip olmayan Sanajeh’in uzunluğu sırf 3 metreydi. Pekala ya bu zararsız görünen yılan, epey ağır ve büyük olan dinozorları nasıl avlıyordu? Karşılık çok da karmaşık değil, elbette dinozorlar şimdi büyüyemeden!
Dinozorların yumurtalarını bıraktığı alanları keşfettikten sonra yumurtaları mideye indirdikleri ya da yumurtaların kuluçka periyotları bitene kadar pusu kurarak bekledikleri biliniyor. Paleontologların bulduğu bir dinozor yumurtası fosilinin etrafına dolanmış bir Sanajeh de bu iddiaları doğrular nitelikte.
Kaleyi içten fetheden solucan: Tenya
Tehlike her vakit dışardan gelmediği üzere dinozorları içerden yiyip bitiren canlılar da vardı. İşte bunlardan biri olan Tenya, günümüzde hala varlığını sürdüren seçkin canlı çeşitlerinden biri.
Etçil dinozorların fosilleşmiş bağırsakları incelendiğinde, trematod ve nematod dışında bir de tenyaların varlığına rastlanmıştı. Besinlerini dinozorlardan karşıladıklarını bildiğimiz tenyaların, bağırsaklarına yerleştiği dinozorların ölmesine neden olup olmadığı ise hala net değil.
Cinsi, boyutu ya da tartısı kıymetli olmaksızın, av yetenekleri son derece gelişmiş, dinozorlarla beslenen bu 9 tehlikeli hayvandan sizi en çok şaşırtan hangisi oldu?
