iltasyazilim
FD Üye
gıda zinciri ve enerji akışı
Besin Zincirinde Enerji Akışı
Bir bölgede canlı ve cansızlardan oluşan sisteme ekosistem denir Canlılar ilk elden veya dolaylı olarak beslenmek için, birbiriyle etkileşmesi sonucu gıda zinciri oluştururlar Bir beslenme zincirinin halkalarını farklı canlı türleri oluşturur Üreticiler, güneş enerjisini dönüştürüp hücrelerinde tutabilen canlılardır Bu özellikleri doğruca kendi besinlerini kendileri üretebilirler Örneğin bitki örtüsü biz insanlar gibi veya doğadaki öteki canlılar gibi gıda arayışı içerisine girmezler Üretici (ototrof) olan bu canlılar inorganik maddelerden fotosentez yaparak, organik madde (basit şeker beslenme üzüm şekeri) ve oksijen üretirler (Üreticiler, güneş ışığını aracısız olarak kullanabildiği için beslenme zincirinin ilk basamağında yer alır)
Üreticilere misal: Bitki Örtüsü, algler, klorofilli bakteriler (siyanobakteri)
Besin üretmeyen ve besinini dışarıdan hazır olarak alan canlılara alıcı (heterotrof) denir Misal: Koyun, köpek, kaplumbağa Alıcı olan canlı grupları da beslenme aldıkları kaynağa ve gıda alma şekline kadar gruplara ayrılırlar Yalnızca çevrelerindeki üretici canlıları yiyerek bitkisel kaynaklı olarak beslenen canlı grubuna otoburlar denir Örnek: Tavşan, Maymun, Koyun, Eşek Çevrelerindeki hayvansal organizmaları yiyerek beslenen canlı grubuna ise etoburlar denir Örnek: Timsah, kertenkele, baykuş Çevrelerindeki nebati ve hayvansal kaynaklı organizmaları yiyerek beslenen canlı grubuna ise hem etçil ayrıca otobur (hepçiller) denir Misal: İnsan, tavuk, ayı bir de toprağa düşen bitki ve hayvan artıklarını çürüterek, toprağa karışmasını sağlayan canlılar vardır Bu canlı grubuna da ayrıştırıcılar denir Ayrıştırıcıların etkinlikleri sonucunda canlı vücudunu yaratıcı organik ve inorganik maddeler toprağa geçmiş olur Mantarları (küf mantarı, maya mantarı, şapkalı mantarlar) ve bakterilerin büyük bir kısmını ayrıştırıcılara misal olarak verebiliriz Ayrıştırıcılar gıda zincirinin her basamağında bulunabilir
Bu anlatılan canlı grubundan doğada en fazla bulunan bitki örtüsü yani üreticilerdir Çünkü üreticiler güneş enerjisini ilk elden kullanabildikleri için daha fazla sayıda bulunurlar Tüketiciler ise üreticilerden ya da öteki otoburlardan dolambaçlı olarak güneş enerjisinden yararlandıkları için sayıları artan bir şekilde azalır Aynı şekilde üreticiler güneş enerjisini aracısız olarak kullanabildikleri için sahip oldukları enerji gıda zincirinin öteki halkasındaki canlılara kadar daha fazladır
Doğada birbiriyle ilişkili çoğu besin zinciri vardır Birbiri içine bölge bu gıda zincirlerinin hepsi gıda ağı olarak adlandırılır *
Besin Zincirinde Enerji Akışı
Bir bölgede canlı ve cansızlardan oluşan sisteme ekosistem denir Canlılar ilk elden veya dolaylı olarak beslenmek için, birbiriyle etkileşmesi sonucu gıda zinciri oluştururlar Bir beslenme zincirinin halkalarını farklı canlı türleri oluşturur Üreticiler, güneş enerjisini dönüştürüp hücrelerinde tutabilen canlılardır Bu özellikleri doğruca kendi besinlerini kendileri üretebilirler Örneğin bitki örtüsü biz insanlar gibi veya doğadaki öteki canlılar gibi gıda arayışı içerisine girmezler Üretici (ototrof) olan bu canlılar inorganik maddelerden fotosentez yaparak, organik madde (basit şeker beslenme üzüm şekeri) ve oksijen üretirler (Üreticiler, güneş ışığını aracısız olarak kullanabildiği için beslenme zincirinin ilk basamağında yer alır)
Üreticilere misal: Bitki Örtüsü, algler, klorofilli bakteriler (siyanobakteri)
Besin üretmeyen ve besinini dışarıdan hazır olarak alan canlılara alıcı (heterotrof) denir Misal: Koyun, köpek, kaplumbağa Alıcı olan canlı grupları da beslenme aldıkları kaynağa ve gıda alma şekline kadar gruplara ayrılırlar Yalnızca çevrelerindeki üretici canlıları yiyerek bitkisel kaynaklı olarak beslenen canlı grubuna otoburlar denir Örnek: Tavşan, Maymun, Koyun, Eşek Çevrelerindeki hayvansal organizmaları yiyerek beslenen canlı grubuna ise etoburlar denir Örnek: Timsah, kertenkele, baykuş Çevrelerindeki nebati ve hayvansal kaynaklı organizmaları yiyerek beslenen canlı grubuna ise hem etçil ayrıca otobur (hepçiller) denir Misal: İnsan, tavuk, ayı bir de toprağa düşen bitki ve hayvan artıklarını çürüterek, toprağa karışmasını sağlayan canlılar vardır Bu canlı grubuna da ayrıştırıcılar denir Ayrıştırıcıların etkinlikleri sonucunda canlı vücudunu yaratıcı organik ve inorganik maddeler toprağa geçmiş olur Mantarları (küf mantarı, maya mantarı, şapkalı mantarlar) ve bakterilerin büyük bir kısmını ayrıştırıcılara misal olarak verebiliriz Ayrıştırıcılar gıda zincirinin her basamağında bulunabilir
Bu anlatılan canlı grubundan doğada en fazla bulunan bitki örtüsü yani üreticilerdir Çünkü üreticiler güneş enerjisini ilk elden kullanabildikleri için daha fazla sayıda bulunurlar Tüketiciler ise üreticilerden ya da öteki otoburlardan dolambaçlı olarak güneş enerjisinden yararlandıkları için sayıları artan bir şekilde azalır Aynı şekilde üreticiler güneş enerjisini aracısız olarak kullanabildikleri için sahip oldukları enerji gıda zincirinin öteki halkasındaki canlılara kadar daha fazladır
Doğada birbiriyle ilişkili çoğu besin zinciri vardır Birbiri içine bölge bu gıda zincirlerinin hepsi gıda ağı olarak adlandırılır *