Bel fıtığı
Bel fıtığı, bel omurlarının arasında yer alan disklerin ic cekirdeklerinin, dışa doğru bazen bombe yaparak bazen de iceriğinin tamamen dışarı taşması sonucunda o bolgedeki sinirleri etkilemesi ile oluşan ağrılı bir durumdur
Disk icindeki cekirdek kısmının durumuna gore fıtıklar ceşitli isimler alır
Bel fıtığına bağlı ağrı, diskin fıtıklaşarak veya sıvı toplayıp şişerek bel sinirlerine direkt olarak baskı yapması sebebiyle ortaya cıkabileceği gibi diskten acığa cıkan bazı kimyasal maddelerin bel sinirlerini etkilemeleri sebebiyle de oluşabilmektedir
Bu tur bir ağrıda epidural steroid enjeksiyonu olarak adlandırılan girişim ile bel sinirlerinde ağrıya sebep olan kimyasal maddeler ortadan kaldırılırken diskin sıvı toplaması sonucu şişmesi de azaltılarak sinirlere baskı yapması onlenir
Bel fıtığına bağlı ağrı genellikle ;
Belden başlayarak bir bacağa yayılır
Oksurme, hapşırma, ıkınma ile artar
Ayakta durmak, yurumekle azalır
Oturmak, one eğilmekle, ağrının olduğu yana eğilmekle artar
Sırtustu pozisyonda rahatlar
Tanı
1) Fizik muayene
Omurga genel gorunuşu Doğumsal anomaliler , omurga eğrilikleri , ağrıya bağlı eğrilikler veya tutulmalar saptanır
Hareket muayenesi One eğilmekle , yanlara eğilmekle , sağa sola donmekle ağrı olup olmadığı saptanır Hastanın parmak uclarında ve topuklarının ustunde yurumesi istenerek ilgili kaslarda kuvvetsizlik olup olmadığı saptanır
Norolojik muayene ve kas kuvveti muayenesi Ceşitli hareket ve manevralarla hastanın her hangi bir omurilik seviyesinde sinir sıkışması olup olmadığı anlaşılmaya calışılır Yine aynı muayene yontemleri ile ağrının bel omurları ve disk kaynaklı mı olduğu , yoksa bel kaslarından ya da kalca ekleminden kaynaklanıp kaynaklanmadığı anlaşılmaya calışılır Hastanın belirli omurilik sinirleri tarafından yonlendirilen kaslarında kuvvetsizlik olup olmadığı ya da gene belli sinirler tarafından duzenlenen reflekslerde ( orn diz kapağı refleksi L4 siniri ) kayıp olup olmadığı muayene edilerek anlaşılmaya calışılır
2) Tanı yontemleri
Bel grafileri Genelde sadece kemik yapı ile ilgili sınırlı bilgi verir Kemik kırıkları , omurlarda kaymalar , eklemlerdeki problemler konusunda aydınlatıcıdır
Manyetik rezonans MR Tum bel bolgesi ; kaslar , bağlar , omurilik , disk , omurilik zarları , disk fıtıkları ve sinir basıları , faset eklemle ile ilgili cok ayrıntılı bilgi verir
Bilgisayarlı tomografi BT Kemik yapılar ile ilgili en ayrıntılı bilgi tomografi ile edinilir
Laboratuar tetkikleri Rutin testler dışında ozel romatolojik hastalıklara ozgu testler ; romatoid faktor ( RF ) , antinukleer antikor ( ANA ) , sedimentasyon , CRP , tam kan sayımı , Multipl Myelom icin protein elektroforezi gibi testler yapılabilir
Elektromyografi EMG Kaslardaki sinir iletimini olcerek herhangi bir sinire bağlı problem olup olmadığını gosterir Şeker hastalığına bağlı sinir hasarı , sinir sıkışmasına bağlı sinir hasarı ayrımında , olayın suresinin yaklaşık olarak belirlenmesinde faydalı bir testtir
Tedavi
Yatak istirahati 2 3 gunu gecmemeli ve erken donemde gundelik yaşama gecme ve egzersizlere başlama sağlanmalıdır Belirli hareketlerle ağrılarda artma oluyorsa o hareketler kısıtlanmalı , bel korunmalı ama yatağa bağımlı hale gelip gunluk aktiviteler kesintiye uğratılmamalıdır
İlac tedavisi Nonsteroid antiinflammatuar ilac grubu , ağrı ve oluşan inflammasyon yani yangıyı azaltırken, uygun şekilde ve doktor kontrolu olmadan kullanıldığında ciddi yan etkilere sebep olabilirler ( Orn Mide ulseri , bobrek yetmezliği )
Epidural Steroid Enjeksiyonları ve diğer Girişimsel Ağrı Tedavi Yontemleri
1) Epidural steroid enjeksiyonu :
Ozellikle bel boyun fıtığına bağlı sinir sıkışmaları durumunda , gelişen teknik ve goruntuleme yontemleri ile sıkışan sinire kadar ulaşıp , o bolgedeki enflammasyon yani ağrı ve sıkışma yaratan ceşitli kimyasal reaksiyonları ortadan kaldırıp , ağrıyı giderecek ilacları hemen problemli sinir etrafına yapmayı sağlayacak bir yontemdir Sıkışmış , problemli sinir bolgesine ağrıyı kesecek ve kas spazmını giderecek bir ilac ve duşuk doz steroid uygulaması ile ozellikle ilk 6 ay ile 1 yıl arasında başvuran hastalarda % 50 80 oranında ağrı kesilmesi sağlanabilmekte ve bu sayede hasta hareketleri kısıtlanmadan erken donemde gundelik hayatına donebilmektedir Ağrı şikayeti olmayan hasta bel sağlığı icin cok onemli olan egzersizleri sorunsuz olarak uygulayabilmektedir
2) Secici sinir blokları Faset steroid enjeksiyonu :
Omurlar arasında yer alan faset eklemlerden kaynaklanan ağrılarda faset eklem ici steroid uygulaması ve faset eklem medial sinir bloğu ile ağrı tedavisi , son derece başarılı sonucları olan girişimsel ağrı tedavi yontemlerinden biridir Tedavinin yanısıra ağrının faset eklem kaynaklı olup olmadığının anlaşılmasına yarayan bir tanı yontemi olarak da kullanılabilir
Fizik tedavi Traksiyon , bel okulu , bel egzersizleri , ultrason uygulamaları kısa sureli rahatlama sağlayabilen uygulamalardır
Egzersiz Erken donemde tekrar hareketli yaşama donebilmek icin egzersizler ve uygulama teknikleri cok onemlidir Hareketsizlik , hareket etmede kısıtlılık bel ağrısı tedavisini olumsuz etkileyen en onemli durumdur
Bel sağlığını koruma ve beli kullanma tekniklerinin oğretilmesi
Cerrahi tedavi Son 20 yılda gelişen tanı ve tedavi teknikleri ile artık cerrahi girişim ihtiyacı % 5 duzeyine kadar gerilemiş ve hastaların ameliyata gerek kalmadan bel sorunlarının ustesinden gelmeleri sağlanmıştır Ancak aşağıdaki durumlarda en erken donemde doktorunuza başvurmanız ve gerekli gorulurse cerrahi tedavi icin değerlendirilmeniz gerekmektedir:
1) Bel ağrısıyla beraber herhangi bir bacak veya ayakta duşukluk , ciddi kuvvet kaybı , yuruyememe
2) Ani gelişen idrar veya dışkı kacırma veya idrar , dışkı yapamama
3) Erkeklerde ani gelişen ereksiyon kusuru
UYARI:Bu sayfadaki metin sadece bilgilendirme icindir Hicbir zaman kendikendine tanı ve tedavi amacını taşımaz Herhangibir sağlık probleminiz varsa mutlaka Doktorunuza danışmanız gereklidir
Bel fıtığı, bel omurlarının arasında yer alan disklerin ic cekirdeklerinin, dışa doğru bazen bombe yaparak bazen de iceriğinin tamamen dışarı taşması sonucunda o bolgedeki sinirleri etkilemesi ile oluşan ağrılı bir durumdur
Disk icindeki cekirdek kısmının durumuna gore fıtıklar ceşitli isimler alır
Bel fıtığına bağlı ağrı, diskin fıtıklaşarak veya sıvı toplayıp şişerek bel sinirlerine direkt olarak baskı yapması sebebiyle ortaya cıkabileceği gibi diskten acığa cıkan bazı kimyasal maddelerin bel sinirlerini etkilemeleri sebebiyle de oluşabilmektedir
Bu tur bir ağrıda epidural steroid enjeksiyonu olarak adlandırılan girişim ile bel sinirlerinde ağrıya sebep olan kimyasal maddeler ortadan kaldırılırken diskin sıvı toplaması sonucu şişmesi de azaltılarak sinirlere baskı yapması onlenir
Bel fıtığına bağlı ağrı genellikle ;
Belden başlayarak bir bacağa yayılır
Oksurme, hapşırma, ıkınma ile artar
Ayakta durmak, yurumekle azalır
Oturmak, one eğilmekle, ağrının olduğu yana eğilmekle artar
Sırtustu pozisyonda rahatlar
Tanı
1) Fizik muayene
Omurga genel gorunuşu Doğumsal anomaliler , omurga eğrilikleri , ağrıya bağlı eğrilikler veya tutulmalar saptanır
Hareket muayenesi One eğilmekle , yanlara eğilmekle , sağa sola donmekle ağrı olup olmadığı saptanır Hastanın parmak uclarında ve topuklarının ustunde yurumesi istenerek ilgili kaslarda kuvvetsizlik olup olmadığı saptanır
Norolojik muayene ve kas kuvveti muayenesi Ceşitli hareket ve manevralarla hastanın her hangi bir omurilik seviyesinde sinir sıkışması olup olmadığı anlaşılmaya calışılır Yine aynı muayene yontemleri ile ağrının bel omurları ve disk kaynaklı mı olduğu , yoksa bel kaslarından ya da kalca ekleminden kaynaklanıp kaynaklanmadığı anlaşılmaya calışılır Hastanın belirli omurilik sinirleri tarafından yonlendirilen kaslarında kuvvetsizlik olup olmadığı ya da gene belli sinirler tarafından duzenlenen reflekslerde ( orn diz kapağı refleksi L4 siniri ) kayıp olup olmadığı muayene edilerek anlaşılmaya calışılır
2) Tanı yontemleri
Bel grafileri Genelde sadece kemik yapı ile ilgili sınırlı bilgi verir Kemik kırıkları , omurlarda kaymalar , eklemlerdeki problemler konusunda aydınlatıcıdır
Manyetik rezonans MR Tum bel bolgesi ; kaslar , bağlar , omurilik , disk , omurilik zarları , disk fıtıkları ve sinir basıları , faset eklemle ile ilgili cok ayrıntılı bilgi verir
Bilgisayarlı tomografi BT Kemik yapılar ile ilgili en ayrıntılı bilgi tomografi ile edinilir
Laboratuar tetkikleri Rutin testler dışında ozel romatolojik hastalıklara ozgu testler ; romatoid faktor ( RF ) , antinukleer antikor ( ANA ) , sedimentasyon , CRP , tam kan sayımı , Multipl Myelom icin protein elektroforezi gibi testler yapılabilir
Elektromyografi EMG Kaslardaki sinir iletimini olcerek herhangi bir sinire bağlı problem olup olmadığını gosterir Şeker hastalığına bağlı sinir hasarı , sinir sıkışmasına bağlı sinir hasarı ayrımında , olayın suresinin yaklaşık olarak belirlenmesinde faydalı bir testtir
Tedavi
Yatak istirahati 2 3 gunu gecmemeli ve erken donemde gundelik yaşama gecme ve egzersizlere başlama sağlanmalıdır Belirli hareketlerle ağrılarda artma oluyorsa o hareketler kısıtlanmalı , bel korunmalı ama yatağa bağımlı hale gelip gunluk aktiviteler kesintiye uğratılmamalıdır
İlac tedavisi Nonsteroid antiinflammatuar ilac grubu , ağrı ve oluşan inflammasyon yani yangıyı azaltırken, uygun şekilde ve doktor kontrolu olmadan kullanıldığında ciddi yan etkilere sebep olabilirler ( Orn Mide ulseri , bobrek yetmezliği )
Epidural Steroid Enjeksiyonları ve diğer Girişimsel Ağrı Tedavi Yontemleri
1) Epidural steroid enjeksiyonu :
Ozellikle bel boyun fıtığına bağlı sinir sıkışmaları durumunda , gelişen teknik ve goruntuleme yontemleri ile sıkışan sinire kadar ulaşıp , o bolgedeki enflammasyon yani ağrı ve sıkışma yaratan ceşitli kimyasal reaksiyonları ortadan kaldırıp , ağrıyı giderecek ilacları hemen problemli sinir etrafına yapmayı sağlayacak bir yontemdir Sıkışmış , problemli sinir bolgesine ağrıyı kesecek ve kas spazmını giderecek bir ilac ve duşuk doz steroid uygulaması ile ozellikle ilk 6 ay ile 1 yıl arasında başvuran hastalarda % 50 80 oranında ağrı kesilmesi sağlanabilmekte ve bu sayede hasta hareketleri kısıtlanmadan erken donemde gundelik hayatına donebilmektedir Ağrı şikayeti olmayan hasta bel sağlığı icin cok onemli olan egzersizleri sorunsuz olarak uygulayabilmektedir
2) Secici sinir blokları Faset steroid enjeksiyonu :
Omurlar arasında yer alan faset eklemlerden kaynaklanan ağrılarda faset eklem ici steroid uygulaması ve faset eklem medial sinir bloğu ile ağrı tedavisi , son derece başarılı sonucları olan girişimsel ağrı tedavi yontemlerinden biridir Tedavinin yanısıra ağrının faset eklem kaynaklı olup olmadığının anlaşılmasına yarayan bir tanı yontemi olarak da kullanılabilir
Fizik tedavi Traksiyon , bel okulu , bel egzersizleri , ultrason uygulamaları kısa sureli rahatlama sağlayabilen uygulamalardır
Egzersiz Erken donemde tekrar hareketli yaşama donebilmek icin egzersizler ve uygulama teknikleri cok onemlidir Hareketsizlik , hareket etmede kısıtlılık bel ağrısı tedavisini olumsuz etkileyen en onemli durumdur
Bel sağlığını koruma ve beli kullanma tekniklerinin oğretilmesi
Cerrahi tedavi Son 20 yılda gelişen tanı ve tedavi teknikleri ile artık cerrahi girişim ihtiyacı % 5 duzeyine kadar gerilemiş ve hastaların ameliyata gerek kalmadan bel sorunlarının ustesinden gelmeleri sağlanmıştır Ancak aşağıdaki durumlarda en erken donemde doktorunuza başvurmanız ve gerekli gorulurse cerrahi tedavi icin değerlendirilmeniz gerekmektedir:
1) Bel ağrısıyla beraber herhangi bir bacak veya ayakta duşukluk , ciddi kuvvet kaybı , yuruyememe
2) Ani gelişen idrar veya dışkı kacırma veya idrar , dışkı yapamama
3) Erkeklerde ani gelişen ereksiyon kusuru
UYARI:Bu sayfadaki metin sadece bilgilendirme icindir Hicbir zaman kendikendine tanı ve tedavi amacını taşımaz Herhangibir sağlık probleminiz varsa mutlaka Doktorunuza danışmanız gereklidir