Bel fıtığı ve siyatik Bel fıtığı ve siyatik BEL FITIGI ve SİYATİK Bel fıtığı bel ağrılarının en sık nedenlerinden biridir Millet aralarında bel kayması, disk kayması, omurilik sıkışması gibi isimlerlede duyabilirsiniz Diskler iki omur gövdesinin aralarında kauçuk yumuşaklığında yardım dokulardır Omurganın eğilme hareketleri disklerden olduğu gibi, her disk bir üzen kişi gibi gelen darbeleri emer Disk omurilik ve sinir köklerinin derhal önünde yerleşmiştir Bu mesken disk hastalıklarındaki belirtilerin belli başlı nedenidir Gerçekte disk kauçuk kıvamında bir halka ve içinde jöle kıvamında çekirdekten oluşur Bel fıtığı halkanın kırılarak içindeki jöle kıvamındaki maddenin omuriliğe veya da sinir köklerine zorlama yapmasıdır Bel fıtığı nedenleri Diskler yüksek oranda su içerir Millet yaşlandıkça su içeriği azalır ve disk daha sert bir hal alır ve yüksekliği azalırDaha sert diskler fıtıklaşmaya daha eğilimli olur Eskime ve yırtık Aşırı önem diskin ortasındaki jöle kıvamlı çekirdeği sıkıştırarak halkayı kırarak dışarı çıkmaya zorlar Kötü duruşoturuş pozisyonu Yanlış tartma kaldırma Ani basınç Bu durumda halka kırılarak içindeki jöle kıvamındaki maddenin omuriliğe veya da sinir köklerine zorlama yapar Ara Sıra bu madde koparak omurilik kanalına dolabilir Bu koşul sinir köklerini zedeleyerek felçlere idrar tutamama gibi yakınmalara niçin olur Belirtiler Her beş kişiden 4'ü hayatının bir döneminde bel ağrısı çekmektedir Yalnız sızı bel fıtığı çağırmak için tatmin edici değildir gerçi ani başlayan ağrılarda doktora başvurmakta geç kalınmamalıdır Bel fıtığının en tipik belirtisi siyatik ağrısıdır Siyatik ağrısı kalça ortasından başlayan bacağa yayılan, bir anda gelen, keskin şiddetli bir ağrıdır Bu bel fıtığının sinirlere yaptığı bası sebebiyle olur Siyatik ağrısı aksırık, öksürme fazla oturma ile artar Diğer bulgular; id Bir bacakta zaaf, bir takım hareketlerde felç Karıncalanma, batma, hissizlik İdrar tutamama, altına kaçırma (Bu belirti her iki bacakta kuvvetsizlikle birlikte olursa çok önemli bir durumla aleyhinde karşıyasınız demektir) Bel ortasında yanıcı sızı Bel fıtığında teşhis Tıbbi hikaye tanıda en kayda değer ipuçlarını sağlar Çoğunlukla, eksik veya fazla bel ağrısını takiben bacağa vuran sancı hikayesi vardır Genel Olarak ağır kaldırma gibi bir olay sonrası ilk bulgular hissedilirse de, uzun süren sabahları kalktığında bel ağrısı ve sertliği gerisinde belirgin bir zorlama olmaksızın ani başlayan vakalar da eksik değildir Bu konuda net veriler olmamakla birlikte disk hastalıklarında ailevi bir akıntı genellikle saptanabilir Fizik tetkik genellikle tanıyı sağlar Tetkik ile hangi sinir kökünün sıkıştığı, bu sıkışmanın ciddiyeti rahatlıkla saptanabilir Çare yönteminin seçiminde tetkik bulguları esastır Kolay bir radyolojik inceleme ile omurga mekaniğini etkileyen, belağrısı ile karakterize doğumsal omurga hastalıkları (% 510 a varan oranlarda görülebilir), kireçlenmeler, omurga kaymaları, bazı tümörler tanınabilir MR ve EMG gibi tetkikler tedaviye cevap vermeyen, sık nüks eden, muayene bulguları ile cerrahi karar verilen vakalarda ayırıcı teşhis ve operasyon stratejisi açısından gerekebilir Çare seçenekleri Ani başlayan ya da uzun süreli hafif yakınmaların üzerine başlayan şiddetli bulgularda yatak istirahati, sancı kesiciler, adale gevşeticiler genel olarak işe yararlar Bu durumlarda hekim kontrolünde kortikosteroid kullanımı seri ve etkili bir iyileşme sağlayabilir Yalnızca ağrı ile karakterize olgularda bele buz uygulaması, tutulmakasılma ile karakterize olgularda sıcak uygulaması işe fayda Bu durumlarda hastaların yavaş hareket etmeleri, ani hareketlerden kaçınmaları, uzun yürüyüş ve uzun süreli oturmaktan kaçınmaları önerilir Bu devrede fizik tedavi fazla yardımsever değildir Bu devrede sinir köklerine direkt (epidural) kortikosteroid enjeksiyonu epeyce etkin bir çare seçeneğidir Uzun süreli (kronik) ağrı durumlarında tedavide antidepresan ilaçlar, disk içine yapılan ilaç, ısı veren maddelerle diski değeri düşme yöntemleri etkilidir Bu dönemde fizik tedavi epeyce etkilidir Cerrahi tedavi fıtık parçasının kanala düştüğü, fonksiyon kaybına neden olan sinir basılarında gereklidir Yerinde yapılmış cerrahi dışı tedavilere cevap vermeyen 3 ayı geçmiş ciddi bulgularda da cerrahi çare düşünülebilir Günümüzde microdiskektomi yöntemi uygulanmaktadır Bel fıtıklarında tedavi yöntemlerinden hangisi seçilirse seçilsin temel 4 durum yerine getirilmelidir Hastalar mutlaka ideal kilolarında olmalıır Karın ve bel adelerini geliştirici ekzersiz programlarına veya spor aktivitelerine hemencecik başlanmalıdır (Bkz: Şekil 123) Ağırlık kaldırırken, otururken, çalışırken, araç kullanırken beli gözetmek (Bkz: Eğitim Konuları) Yatak tam ortopedik olmalıdır Hastaların sırtüstü dizlerinin altında bir yastık ile dizleri hafif kıvrık pozisyonda veya emrindeki yatarken dizler hafifçe karına çekilmiş pozisyonda yatmalıdırlar Acele durumlar Nadir vakalarda fıtık omurilik ve sinir köklerine aşırı baskı yaparak idrar ve gayita kaçırma, muhakkak bölgelerde felçlere niçin olabilir Bu sırada üçgenin taban olmayan kenarı, kasık ve genital bölgede uyuşukluk ve karıncalanmalar olur Bu şart acele cerrahi müdahale gerektirir Siyatik ağrısı ile karışan hastalıklar Belden kalça, ayak ve kasığa vuran ağrıların takriben %90 ını siyatik ağrıları oluşturur bunun dışında leğen kemiği içindeki ve omurgadaki bir takım hastalıklar bu ağrıyı taklit edebilir Bu hastalıkları belirten şema aşağıdadır