Bel Fıtığı |
Belimizde 5 adet omur kemiği vardır. Bu kemikler arasında da disk ismi verilen kıkırdaklar bulunur. Disk, kişisel bir bağ dokusu organıdır ve omurganın dayanıklılığına, hareketliliğine ve zorlamalara karşı dirençli olmasına, omurgaya uygulanan şok halindeki darbelerin emilmesine ve kuvvetin etraf dokulara istikrarlı bir formda dağılmasına hizmet eder. Bel fıtığı, beldeki omur kemikleri arasında bulunan ve adeta bir amortisör üzere vazife yapan bu disklerin fıtıklaşması sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Disklerin iç kısmında nükleus pulpozus denen jöle kıvamında yumuşak bir kısım, bunun dışında anulus fibrozus ismi verilen daha sert bir fibröz tabaka, omur kemiklerine bakan yüzlerde ise her iki tarafta son-plak olarak isimlendirilen kıkırdak yapılar vardır. Dıştaki tabakanın anatomik bütünlüğünün bozularak içerideki yumuşak kısmın dışarıya yanlışsız taşmasına fıtıklaşma denir. Fıtıklaşan yani dışarıya hakikat taşan disk, omurilik kanalı (spinal kanal) içinden yahut kendisinin arka-yan tarafından geçmekte olan sonları sıkıştırır ve hastalık böylece kendisini aşikâr eder . Ayrıyeten fıtıklaşmış diskten ortama salınan kimi kimyasal unsurlar de hudut köklerini etkileyerek ağrıya neden olurlar. ![]() ![]() ![]() Manyetik rezonans fotoğrafında gelişmiş bir bel fıtığı ok ile gösterilmektedir. ![]() ![]() Bel fıtığı gelişirken biçim A'da görüldüğü üzere anulus fibrozus dış liflerinin bir kısmı şimdi yırtılmamış ve disk materyalinin tamamı diskin içerisinde ise buna kapsamı içerisinde (contained) disk denir. Ama form B'deki üzere anulus fibrozus liflerinin tamamı bütünlüğünü yitirmiş ve disk içindeki materyal anulusun dışına taşmış ise buna da kapsamı ışarıya çıkmış (uncontained) disk ismi verilir. ![]() ![]() Bel fıtığının gelişimi ve değişik tipleri izlenmektedir. Nadiren rastladığımız dura içine fıtıklaşma disk materyalinin dura denen kalın zarı delerek omurilik kanalının içine girmesiyle oluşur. Fıtıklaşan diskin posterior longitudinal ligament, peridural membran ve hudut köküyle olan bağlantısının biçimine nazaran fıtıklaşma; subligamentöz, ekstraligamentöz, submembranöz, transmembranöz yahut intraradiküler olarak isimlendirilir. Başkaca ekstrüzyonveya sekestrasyon stilinde fıtıklaşmalarda disk materyali baş yahut kuyruk sokumu istikametinde konum değiştirebilir. Bu durumda kranial / kaudal uzanımlı ekstürüde bel fıtığından, kranial / kaudal yanda göç etmiş sekestre bel fıtığından yahut göç etmemiş sekestre bel fıtığından laf edilebilir. |