Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Bayat Boyu (Bayatlar)
Bayat BoyuHakkında bilgi
Bayatlar hakkında veri
Bayat Boyu (Bayatlar)
Oğuz boylarından biri Bozokların GünHanoğulları koluna bağlıdır
Devleti ve nimeti bol, devlet ve nimet sahibimanâsına gelen Bayat boyunun ongunu (sembolü), şahin; şölenlerdeki et payları, sağkarı yağrın(sağ kürek kemiği) kısmıdır Kaşgarlı Mahmud, Divanü Lügati'tTürk'te Oğuz boylarının dokuzuncusu olarak, Bayat boyunu göstermiştir
Oğuzların sağ kolunda yer alan Bayat boyu, ekseri Oğuz hanlarının çıktığı dört Bozok boyundan biridir Öteki Oğuz boyları gibi Sirüderya (Seyhun) Nehri kıyılarında ve kuzeydeki bozkırlarda yaşamış Bayat boyu, İslamiyet'ten önceki tarihinde, Korkut Soy (Büyükbaba Korkut) ile temsilcilik edilmiştir Bayat boyundan Kara Hoca'nın oğlu Korkut Ata, zeki, bilgili ve keramet sahibi bir insandı Ala atlı kiş tonluKayı İnal Yavku ile ondan sonradan gelen hükümdarlar devrinde meydana çıkan birçok kuvvet siyasî meseleler, Korkut Soy'nın dirayeti bir uçtan bir uca halledilmiştir
Diğer Oğuz boyları gibi, İslamiyet'i kabul eden Bayat boyunun bir kısmı, 11 yüzyılda Selçuklu hükümdarları idaresinde, Horasan ve İran üzerinden Anadolu ve Suriye'ye geldiler Anadolu'ya gelenlerin bir kısmı, uçlara yerleştiler Bir kısmı ise göçebeliği bırakarak, Batı ve Orta Anadolu'da köyler kurdular Bu bölgelerde görülen ve bazısı günümüze kadar gelmiş olan yer adları, Bayat boyunun Anadolu'ya yerleştiği devirlere aittir
Orta Asya'da kalan, Bayat uzunlamasına mensup bir kısım oymaklar ise, 13 yüzyılda Moğol istilasından kaçarak, Doğu Anadolu, Suriye ve Irak'a geldiler 14 yüzyılda Kuzey Suriye'de, Bozok kolunun Avşar ve Beydilli boylarıyla birlikte yaşadılar Yaz aylarında, yaylak olarak, Anadolu içlerine göçtüler
Kuzey Suriye'de bulunan, Avşar ve Beğdilli boylarıyla birlikte 40000 çadırdan fazla olan Türkmenlerin Bozok kolunu meydana getiren Bayatlar, bazı siyasî hadiselere katıldılar Büyük bir ihtimalle Dulkadiroğulları Beyliğini kurdular Maraş ve Elbistan bölgesinin tekrar iskânına katıldılar 15 yüzyılın başlarında, Kara Tatarlardan boşalan Yozgat ve komşu yörelerde, Bozok oymakları yurt tuttu Bunlar arasında, kalabalık sayıda Bayatlar da vardı Bu Bayatlar, kışın Kuzey Suriye'ye gittikleri için, Şam Bayatı adını aldılar Şam Bayatı'nın, bir kısım Akçalu (Ağçolu) ve Akçakoyunlu (Ağçakoyunlu) boylarının kollarıyla birlikte, Kaçar boyunu teşkil ettiler 15 yüzyılın sonlarına dürüst Kuzey Azerbaycan'daki Gence yöresine giden Kaçarların bir kısmı, 17 yüzyılın başlarında İran'ın Esterabad yöresine göç ettirildi 18 yüzyılın son çeyreğinden başlayarak, 1925 senesine değin İran'ı idare eden Kaçar Hanedanı, bu Kaçar koluna mensup olup Şam Bayatı'ndan çıkmış olması mümkündür
Bozok'ta (Yozgat ve civarı) kalan Şam Bayatı kolu ise, çiftçilik yaptığı arazide köyler kurarak, en ince ayrıntısına kadar yerleşik hayata geçtiler Bayatların manâlı bir kolu da, 15 yüzyılın sonunda Akkoyunlu fethi üzerine, İran'a göç etti Bunların bir kısmı Azerbaycan'da, önemli bir kısmı da Hemedan'ın güneydoğusundaki Kezzaz ve Girihrud yöresinde yerleşti
Akkoyunlu Devleti'nin yıkılmasından daha sonra İran'a dominant olan Safevîler'in hizmetinde, çoğu Türkmen topluluğu gibi, kayda değer miktarda Bayat da vardı Cins atlar yetiştiren ve 10000 çadırdan ibaret olan bu Bayatların beyleri, Şah Abbas göre Azerbaycan'daki sancaklara tayin edildi Böylece, bu yörede yaşayan Bayatlar dağıldı
Benzer yüzyılda Horasan'da Nişabur bölgesinde de Bayatlar yaşıyordu Ama, bu Bayatların Türk olmayıp Moğol asıllı oldukları anlaşıldı Onlara, Kara Bayat adı verildi Asıl Bayatları bunlardan farklılaştırmak için, Akbayat veya Özbayat denildi
19 yüzyılın başlarında Akbayatların, Azerbaycan'da 5000 kişi, Tahran çevresinde 3000 birey, Şiraz taraflarında 3000 kişi olmak üzere üç kol halinde yaşadıkları saptandı Karabayatlar ise Nişabur dolaylarında oturuyorlardı
Suriye ve Doğu Anadolu'nun Osmanlı Devleti topraklarına katılmasından sonradan, bir kısım Bayatlar da diğer Türkmenler gibi geleneksel göçebe hayatlarını sürdürdüler Yerleşik hayata geçenler de, köy hayatı içinde uzunca bir müddet yaylaya çıkma geleneğini bırakmadılar Fakat, Osmanlı toplum yapısı içinde kaynaştılar Zirve adlarıyla anılmaz oldular
Kanuni Sultan Süleyman Han devrinde, Kuzey Suriye'deki asıl Bayat kolu, yirmi obadan meydana gelmişti Fakat bu obaların nüfusları artı değildi 16 yüzyılın ikinci yarısında boyun başında yer alan Bozca adlı irtifa beyi ailesi, tepe halkından birçok kimseyi de yanında alarak İran'a gitti Bunlar, orada Bozcalı adıyla anıldılar ve varlıklarını geçen yüzyılın sonlarına kadar korudular
Anadolu'da kalan Bayatlar, Pehlivanlı ve Reyhanlı gibi kuvvetli obalar olarak hayatlarını sürdürdüler 17 yüzyılda Bayat obalarından çoğu Pehlivanlıların, geri kalanları da Reyhanlıların etrafında toplandılar Bu Nedenle, 18 yüzyılda Pehlivanlılar, 15000 çadıra sahip enerjik bir yontmak halinde Bozok'ta oturdular Reyhanlılar ise 3000 çadıra yükselerek, yaz mevsimini Sivas'ın güneyindeki Yeni İl'de, kışı da Amik Ovasında geçirdiler 19 yüzyılda Pehlivanlıların çoğu, YozgatAnkara arasındaki yörede yerleştiler Reyhanlılar ise 1865 senesinde Amik Ovasında yerleştirildiler Bu Nedenle, Reyhanlı kasabası meydana geldi Bayat boyunun Kuzu Güdenli oymağı, Kayseri'nin Bucakkışla yöresinde toprağa bağlandı
Irak'ın Kerkük bölgesinde resmileşmiş olan Bayatların, geçen yüzyılın başlarında, 2000 çadır değin olduğu tespit edildi Bu bayatların, İran Bayatlarından olması muhtemeldir
Anadolu'nun Türk yurdu haline getirilmesinde ve İslamiyet'in yayılmasında büyük hizmetleri olan Bayat boyundan, büyük şahsiyetler yetişti Oğuz elinin büyük manevî şahsiyeti Büyükbaba Korkut (Korkut Soy), şair Fuzulî, Cem Sultan namına Osmanlı Hanedanının eski atalarına dair Câmı CemÂyin adlı eseri yazan Mahmud oğlu Hasan, Bayat boyundan yetişen ünlü şahsiyetlerdir *
Bayat BoyuHakkında bilgi
Bayatlar hakkında veri
Bayat Boyu (Bayatlar)
Oğuz boylarından biri Bozokların GünHanoğulları koluna bağlıdır
Devleti ve nimeti bol, devlet ve nimet sahibimanâsına gelen Bayat boyunun ongunu (sembolü), şahin; şölenlerdeki et payları, sağkarı yağrın(sağ kürek kemiği) kısmıdır Kaşgarlı Mahmud, Divanü Lügati'tTürk'te Oğuz boylarının dokuzuncusu olarak, Bayat boyunu göstermiştir
Oğuzların sağ kolunda yer alan Bayat boyu, ekseri Oğuz hanlarının çıktığı dört Bozok boyundan biridir Öteki Oğuz boyları gibi Sirüderya (Seyhun) Nehri kıyılarında ve kuzeydeki bozkırlarda yaşamış Bayat boyu, İslamiyet'ten önceki tarihinde, Korkut Soy (Büyükbaba Korkut) ile temsilcilik edilmiştir Bayat boyundan Kara Hoca'nın oğlu Korkut Ata, zeki, bilgili ve keramet sahibi bir insandı Ala atlı kiş tonluKayı İnal Yavku ile ondan sonradan gelen hükümdarlar devrinde meydana çıkan birçok kuvvet siyasî meseleler, Korkut Soy'nın dirayeti bir uçtan bir uca halledilmiştir
Diğer Oğuz boyları gibi, İslamiyet'i kabul eden Bayat boyunun bir kısmı, 11 yüzyılda Selçuklu hükümdarları idaresinde, Horasan ve İran üzerinden Anadolu ve Suriye'ye geldiler Anadolu'ya gelenlerin bir kısmı, uçlara yerleştiler Bir kısmı ise göçebeliği bırakarak, Batı ve Orta Anadolu'da köyler kurdular Bu bölgelerde görülen ve bazısı günümüze kadar gelmiş olan yer adları, Bayat boyunun Anadolu'ya yerleştiği devirlere aittir
Orta Asya'da kalan, Bayat uzunlamasına mensup bir kısım oymaklar ise, 13 yüzyılda Moğol istilasından kaçarak, Doğu Anadolu, Suriye ve Irak'a geldiler 14 yüzyılda Kuzey Suriye'de, Bozok kolunun Avşar ve Beydilli boylarıyla birlikte yaşadılar Yaz aylarında, yaylak olarak, Anadolu içlerine göçtüler
Kuzey Suriye'de bulunan, Avşar ve Beğdilli boylarıyla birlikte 40000 çadırdan fazla olan Türkmenlerin Bozok kolunu meydana getiren Bayatlar, bazı siyasî hadiselere katıldılar Büyük bir ihtimalle Dulkadiroğulları Beyliğini kurdular Maraş ve Elbistan bölgesinin tekrar iskânına katıldılar 15 yüzyılın başlarında, Kara Tatarlardan boşalan Yozgat ve komşu yörelerde, Bozok oymakları yurt tuttu Bunlar arasında, kalabalık sayıda Bayatlar da vardı Bu Bayatlar, kışın Kuzey Suriye'ye gittikleri için, Şam Bayatı adını aldılar Şam Bayatı'nın, bir kısım Akçalu (Ağçolu) ve Akçakoyunlu (Ağçakoyunlu) boylarının kollarıyla birlikte, Kaçar boyunu teşkil ettiler 15 yüzyılın sonlarına dürüst Kuzey Azerbaycan'daki Gence yöresine giden Kaçarların bir kısmı, 17 yüzyılın başlarında İran'ın Esterabad yöresine göç ettirildi 18 yüzyılın son çeyreğinden başlayarak, 1925 senesine değin İran'ı idare eden Kaçar Hanedanı, bu Kaçar koluna mensup olup Şam Bayatı'ndan çıkmış olması mümkündür
Bozok'ta (Yozgat ve civarı) kalan Şam Bayatı kolu ise, çiftçilik yaptığı arazide köyler kurarak, en ince ayrıntısına kadar yerleşik hayata geçtiler Bayatların manâlı bir kolu da, 15 yüzyılın sonunda Akkoyunlu fethi üzerine, İran'a göç etti Bunların bir kısmı Azerbaycan'da, önemli bir kısmı da Hemedan'ın güneydoğusundaki Kezzaz ve Girihrud yöresinde yerleşti
Akkoyunlu Devleti'nin yıkılmasından daha sonra İran'a dominant olan Safevîler'in hizmetinde, çoğu Türkmen topluluğu gibi, kayda değer miktarda Bayat da vardı Cins atlar yetiştiren ve 10000 çadırdan ibaret olan bu Bayatların beyleri, Şah Abbas göre Azerbaycan'daki sancaklara tayin edildi Böylece, bu yörede yaşayan Bayatlar dağıldı
Benzer yüzyılda Horasan'da Nişabur bölgesinde de Bayatlar yaşıyordu Ama, bu Bayatların Türk olmayıp Moğol asıllı oldukları anlaşıldı Onlara, Kara Bayat adı verildi Asıl Bayatları bunlardan farklılaştırmak için, Akbayat veya Özbayat denildi
19 yüzyılın başlarında Akbayatların, Azerbaycan'da 5000 kişi, Tahran çevresinde 3000 birey, Şiraz taraflarında 3000 kişi olmak üzere üç kol halinde yaşadıkları saptandı Karabayatlar ise Nişabur dolaylarında oturuyorlardı
Suriye ve Doğu Anadolu'nun Osmanlı Devleti topraklarına katılmasından sonradan, bir kısım Bayatlar da diğer Türkmenler gibi geleneksel göçebe hayatlarını sürdürdüler Yerleşik hayata geçenler de, köy hayatı içinde uzunca bir müddet yaylaya çıkma geleneğini bırakmadılar Fakat, Osmanlı toplum yapısı içinde kaynaştılar Zirve adlarıyla anılmaz oldular
Kanuni Sultan Süleyman Han devrinde, Kuzey Suriye'deki asıl Bayat kolu, yirmi obadan meydana gelmişti Fakat bu obaların nüfusları artı değildi 16 yüzyılın ikinci yarısında boyun başında yer alan Bozca adlı irtifa beyi ailesi, tepe halkından birçok kimseyi de yanında alarak İran'a gitti Bunlar, orada Bozcalı adıyla anıldılar ve varlıklarını geçen yüzyılın sonlarına kadar korudular
Anadolu'da kalan Bayatlar, Pehlivanlı ve Reyhanlı gibi kuvvetli obalar olarak hayatlarını sürdürdüler 17 yüzyılda Bayat obalarından çoğu Pehlivanlıların, geri kalanları da Reyhanlıların etrafında toplandılar Bu Nedenle, 18 yüzyılda Pehlivanlılar, 15000 çadıra sahip enerjik bir yontmak halinde Bozok'ta oturdular Reyhanlılar ise 3000 çadıra yükselerek, yaz mevsimini Sivas'ın güneyindeki Yeni İl'de, kışı da Amik Ovasında geçirdiler 19 yüzyılda Pehlivanlıların çoğu, YozgatAnkara arasındaki yörede yerleştiler Reyhanlılar ise 1865 senesinde Amik Ovasında yerleştirildiler Bu Nedenle, Reyhanlı kasabası meydana geldi Bayat boyunun Kuzu Güdenli oymağı, Kayseri'nin Bucakkışla yöresinde toprağa bağlandı
Irak'ın Kerkük bölgesinde resmileşmiş olan Bayatların, geçen yüzyılın başlarında, 2000 çadır değin olduğu tespit edildi Bu bayatların, İran Bayatlarından olması muhtemeldir
Anadolu'nun Türk yurdu haline getirilmesinde ve İslamiyet'in yayılmasında büyük hizmetleri olan Bayat boyundan, büyük şahsiyetler yetişti Oğuz elinin büyük manevî şahsiyeti Büyükbaba Korkut (Korkut Soy), şair Fuzulî, Cem Sultan namına Osmanlı Hanedanının eski atalarına dair Câmı CemÂyin adlı eseri yazan Mahmud oğlu Hasan, Bayat boyundan yetişen ünlü şahsiyetlerdir *
