iltasyazilim
FD Üye
Tepe uzunluğunun çoğu spor dalındaki performansı belirleyen en önemli özelliklerden biri olduğu bilinmektedir Halter, jimnastik gibi sporlarda kısa boylu sporcular diğer sporculara oranla daha yüksek bir performans sergilerken, basketbol, voleybol ve hentbol gibi sporlarda ise boylu boslu sporcuların performans bakımından daha etkin olduğu görülmektedir böylece basketbol sporunda zirve, önemli bir maddesel faktördür Çünkü günümüz basketbol sporunda ayrıntılarıyla uzun boylu ve atletik yapılı oyuncu tipleri ile galibiyet elde edilmekte ve uzun boylu oyunculardan kurulu takımlar bu sporun özelliği olarak büyük avantajlar sağlamaktadır
Tüm dünyada basketbol takımlarının yıldan yıla doruk ortalamaları artmaktadır Bütün antrenörler muhtemel olduğu dek uzun oyunculara takımlarında yer vermeye çalışmaktadır Oyuncunun yükseklik uzunluğu ile ilgili bilimsel ölçümler yaparak, oyuncunun daha ileri zamanlardaki zirve uzunluğu tahmin edilebilmektedir Bunun yapılmasında ailedeki bireylerin tepe uzunlukları da manâlı bilgi vermektedir Boy uzaması kalıtımsal olmakla beraber; sosyoekonomik sebepler ve medikal faktörlere de bağlıdır Basketbolda boylu boslu oyuncu defalarca kısa boylu oyuncuya kadar avantajlı durumdadır
Hem yapılan araştırmalarda uzun boylu oyuncuların teknik ve fiziksel yeteneklerinin, takımların performanslarını manâlı derecede etkilediği belirtilmiştir Bu nitelik aynı zamanda birçok motor özelliklerin değişmesine de etken olmaktadır Mesela boy uzunluğu, hareketliliği ve bununla ilgili motor özellikleri negatif yönde etkilerken, basketbolcunun potaya şut atış verimliliği ve bu esnada gerçekleştirdiği baskı harcanımına olumlu yönde katkı maddesi sağladığı belirtilmiştir böylece basketbol gibi spor dallarında oyuna özgü becerileri yerine getirebilmek için uzun ve ince yapılı olmak gerekmektedir
Basketbolcuların antropometrik özelliklerini tahsis etmek için yapılan birçok çalışma mevcuttur COOK ve arkadaşları (2004)kadar yapılan çalışmada genç basketbol oyuncularının 1914 cm, MATHUR ve arkadaşları (1985) kadar Nijerya basketbolcularında yapılan çalışmada oyuncuların 1825 cm, NOWAK ve arkadaşları (1988) Amerika kolej ekip oyuncularının 1920 cm, HAKKINEN (1991) Finlandiya ligi elit basketbolcularının 1928 cm, SIDERS ve arkadaşları (1991) Amerika kolej ligi basketbolcularının 1943 cm, CSANADY (1986) Macaristan elit basketbolcularının 1921 cm, BALE ve SCHOLES (1986), İngiltere milli ligindeki basketbol oyuncularının 1910 cm, COLEMAN ve arkadaşları (1974), Amerikalı basketbolcuların irtifa ortalamasını 1911 cm sıradan boy uzunluklarına sahip olduklarını belirtmişlerdir HOFFMANN ve arkadaşları (1999) ise İsrail genç kolej basketbol takımlarından 22 oyuncu üstünde yapmış olduğu çalışmada, oyuncuların sıradan yükseklik uzunluklarını 1942 cm olarak elde etmişlerdir Hem HIDESTONE ve BASANKO, 1982 yılında yaptıkları araştırmada dünya genelinde basketboloynayan sporcuların genel tepe ortalaması 1891 cm olduğunu belirtmişlerdir
20 Balkan Basketbol Şampiyonasına katılan bazı takımların zirve ortalamaları üstünde yapılan araştırmalar sonucunda, Yunanistan Basketbol Takımının 1965 cm, Yugoslavya Basketbol Takımının 1987 cm, Bulgaristan Basketbol Takımının; 1945 cm, Romanya Basketbol Takımının 198 cm ve Türkiye Basketbol Takımının ise 195 cm boy ortalamasına sahip oldukları elde edilmiştir APOSTOLIDIS ve arkadaşları (2004), Yunanistan Genç Ulusal Basketbol Takımının tepe ortalamasını 1995 cm olarak belirtmiştir SOARES ve arkadaşları (1986), Arjantin Milli Basketbol Takımının zirve ortalamasını 1951 cm olarak elde etmiştirKeza yapılan ayrı çalışmalarda ise Kanada Ulusal Basketbol Takımının boy ortalaması 1982 cm, Porto Riko Milli Basketbol Takımının zirve ortalaması 1956 cm, Dominik Cumhuriyeti Milli Basketbol Takımının tepe ortalaması 1951 cm ve Meksika Milli Basketbol Takımının yükseklik ortalaması ise 1971 olarak elde edilmiştir
Basketbolcuların oyun pozisyonlarına göre zirve uzunluklarını saptamak için yapılan çoğu egzersiz bulunmaktadır SOARES ve arkadaşları (1986) kadar Brezilya Milli Basketbol Takımındaki oyuncuların oyun pozisyonuna tarafından tepe uzunluklarını ölçtükleri çalışmada, pivot oyuncularının 2066 cm, forvetlerin 1969 cm ve oyun kurucuların ise 1854 cm ortalama boy uzunluğuna sahip olduklarını elde etmişlerdir VACCORA ve arkadaşları (1979) göre Amerika elit erkek üniversite basketbol oyuncuları üstüne yaptıkları çalışmada ise pivot oyuncularının 2057 cm, forvetlerin 1971 cm ve oyun kurucuların ise 1864 cm sıradan yükseklik uzunluğuna sahip olduklarını belirtmiştir PARR ve arkadaşları ise 1978 yılında Amerikan profesyonel basketbol oyuncuları üstünde yapmış oldukları çalışmada, pivotların 2140 cm, forvetlerin 2006 cm ve oyun kurucuların ise 1880 cm sıradan yükseklik uzunluğuna sahip olduklarını elde etmişlerdir SALLET ve arkadaşları (2005) kadar profesyonel basketbol oyuncularının oyun pozisyonuna tarafından doruk ortalamalarını tahsis etmek için yapmış oldukları çalışmada, oyun kurucuların 1857 cm, forvet oyuncularının 1958 cm ve pivot oyuncuların ise 2039 cm ortalama irtifa uzunluklarına sahip olduklarını belirlemişlerdir *
Tüm dünyada basketbol takımlarının yıldan yıla doruk ortalamaları artmaktadır Bütün antrenörler muhtemel olduğu dek uzun oyunculara takımlarında yer vermeye çalışmaktadır Oyuncunun yükseklik uzunluğu ile ilgili bilimsel ölçümler yaparak, oyuncunun daha ileri zamanlardaki zirve uzunluğu tahmin edilebilmektedir Bunun yapılmasında ailedeki bireylerin tepe uzunlukları da manâlı bilgi vermektedir Boy uzaması kalıtımsal olmakla beraber; sosyoekonomik sebepler ve medikal faktörlere de bağlıdır Basketbolda boylu boslu oyuncu defalarca kısa boylu oyuncuya kadar avantajlı durumdadır
Hem yapılan araştırmalarda uzun boylu oyuncuların teknik ve fiziksel yeteneklerinin, takımların performanslarını manâlı derecede etkilediği belirtilmiştir Bu nitelik aynı zamanda birçok motor özelliklerin değişmesine de etken olmaktadır Mesela boy uzunluğu, hareketliliği ve bununla ilgili motor özellikleri negatif yönde etkilerken, basketbolcunun potaya şut atış verimliliği ve bu esnada gerçekleştirdiği baskı harcanımına olumlu yönde katkı maddesi sağladığı belirtilmiştir böylece basketbol gibi spor dallarında oyuna özgü becerileri yerine getirebilmek için uzun ve ince yapılı olmak gerekmektedir
Basketbolcuların antropometrik özelliklerini tahsis etmek için yapılan birçok çalışma mevcuttur COOK ve arkadaşları (2004)kadar yapılan çalışmada genç basketbol oyuncularının 1914 cm, MATHUR ve arkadaşları (1985) kadar Nijerya basketbolcularında yapılan çalışmada oyuncuların 1825 cm, NOWAK ve arkadaşları (1988) Amerika kolej ekip oyuncularının 1920 cm, HAKKINEN (1991) Finlandiya ligi elit basketbolcularının 1928 cm, SIDERS ve arkadaşları (1991) Amerika kolej ligi basketbolcularının 1943 cm, CSANADY (1986) Macaristan elit basketbolcularının 1921 cm, BALE ve SCHOLES (1986), İngiltere milli ligindeki basketbol oyuncularının 1910 cm, COLEMAN ve arkadaşları (1974), Amerikalı basketbolcuların irtifa ortalamasını 1911 cm sıradan boy uzunluklarına sahip olduklarını belirtmişlerdir HOFFMANN ve arkadaşları (1999) ise İsrail genç kolej basketbol takımlarından 22 oyuncu üstünde yapmış olduğu çalışmada, oyuncuların sıradan yükseklik uzunluklarını 1942 cm olarak elde etmişlerdir Hem HIDESTONE ve BASANKO, 1982 yılında yaptıkları araştırmada dünya genelinde basketboloynayan sporcuların genel tepe ortalaması 1891 cm olduğunu belirtmişlerdir
20 Balkan Basketbol Şampiyonasına katılan bazı takımların zirve ortalamaları üstünde yapılan araştırmalar sonucunda, Yunanistan Basketbol Takımının 1965 cm, Yugoslavya Basketbol Takımının 1987 cm, Bulgaristan Basketbol Takımının; 1945 cm, Romanya Basketbol Takımının 198 cm ve Türkiye Basketbol Takımının ise 195 cm boy ortalamasına sahip oldukları elde edilmiştir APOSTOLIDIS ve arkadaşları (2004), Yunanistan Genç Ulusal Basketbol Takımının tepe ortalamasını 1995 cm olarak belirtmiştir SOARES ve arkadaşları (1986), Arjantin Milli Basketbol Takımının zirve ortalamasını 1951 cm olarak elde etmiştirKeza yapılan ayrı çalışmalarda ise Kanada Ulusal Basketbol Takımının boy ortalaması 1982 cm, Porto Riko Milli Basketbol Takımının zirve ortalaması 1956 cm, Dominik Cumhuriyeti Milli Basketbol Takımının tepe ortalaması 1951 cm ve Meksika Milli Basketbol Takımının yükseklik ortalaması ise 1971 olarak elde edilmiştir
Basketbolcuların oyun pozisyonlarına göre zirve uzunluklarını saptamak için yapılan çoğu egzersiz bulunmaktadır SOARES ve arkadaşları (1986) kadar Brezilya Milli Basketbol Takımındaki oyuncuların oyun pozisyonuna tarafından tepe uzunluklarını ölçtükleri çalışmada, pivot oyuncularının 2066 cm, forvetlerin 1969 cm ve oyun kurucuların ise 1854 cm ortalama boy uzunluğuna sahip olduklarını elde etmişlerdir VACCORA ve arkadaşları (1979) göre Amerika elit erkek üniversite basketbol oyuncuları üstüne yaptıkları çalışmada ise pivot oyuncularının 2057 cm, forvetlerin 1971 cm ve oyun kurucuların ise 1864 cm sıradan yükseklik uzunluğuna sahip olduklarını belirtmiştir PARR ve arkadaşları ise 1978 yılında Amerikan profesyonel basketbol oyuncuları üstünde yapmış oldukları çalışmada, pivotların 2140 cm, forvetlerin 2006 cm ve oyun kurucuların ise 1880 cm sıradan yükseklik uzunluğuna sahip olduklarını elde etmişlerdir SALLET ve arkadaşları (2005) kadar profesyonel basketbol oyuncularının oyun pozisyonuna tarafından doruk ortalamalarını tahsis etmek için yapmış oldukları çalışmada, oyun kurucuların 1857 cm, forvet oyuncularının 1958 cm ve pivot oyuncuların ise 2039 cm ortalama irtifa uzunluklarına sahip olduklarını belirlemişlerdir *