Basınç nedir ?

BASINÇ NEDİR ?

Basınç Gradyan Kuvveti Basınç, bir yüzey üzerine etkide bulunan düşey kuvvetin, birim alana düşen miktarı Katı, akışkan ve gazlar ağırlıkları sebebiyle bulundukları yüzeye bir zor uygularlar Kuvvetin kaynağı ne olursa olsun bölüm yüzeye dikey olarak etki eden kuvvete basınç (P), bütün yüzeye dikey olarak tesir eden kuvvete de basınç kuvveti (F) denir

P : Basınç
F : Güç
S(G) : Alan

Katılarda basınç
Katılarda basınç cismin ağırlığının taban alanına bölümü ile bulunur Katılarda basınç kuvveti cismin ağırlığıdır Katılarda eğer cismin ağırlığı artarsa basınç artar, taban alanı artarsa basınç azalır Cismin ağırlığının yerçekimi ivmesi ile olan ilişkisinden nedeniyle da basınç yerçekimi ile de alakalıdır Yerçekimi ivmesinin artmasıyla basınç da artar Benzer maddeden yapılmış geometrik cisimlerde (silindir, kare dikey prizma, küp vb) basınç yüksekliğe bağlıdır Yüksekliği fazla olanın basıncı da fazladır

Sıvılarda basınç

Sıvılarda basınç sıvının yoğunluğu ve sıvını yüksekliği ile ilişkilidir Sıvının yoğunluğu ve sıvının yüksekliği arttıkça sıvının basıncı da artar Sıvının basıncı miktarı ile alakalı değildir Keza yerçekimi ivmesi ile de alakalıdır Yerçekimi ivmesi ile dürüst orantılıdır
P hdg'dir
Sıvının basınç kuvveti de sıvının basıncı ile sıvının taban alanının çarpımı ile bulunurYani;
F hdgS'dir
Sıvılarda sıvının herhangi bir yerine uygulanan basıncı sıvılar tüm yönlere iletir Sıvıların bu basıncı her yöne iletme prensibinden yararlanılarak hidrolik fren sistemleri ve krikolar yapılmıştır

Kapalı gaz basıncı
Gazlarda basınç ise bir fazla unsurla bağlantılıdır Gazların basıncının hesaplanmasında sıcaklık, bulunduğu kabın hacmi, gazın miktarı ve R sayısı önemlidir Bunları formülle ifade edecek olursak; PV nRT Gazlarda basınç, gazın mölekül sayısı ve sıcaklığı artarsa artar; gazın bulunduğu kabın hacmi artarsa azalır R sayısı ise değişmez bir sayıdır Kapalı gazlarda basınç manometreler yardımı ile ölçülür

Açık hava basıncı
Açık Hava Basıncı deniz seviyesinde 0 santigrat derecede ve değişmez hava şartlarında 76 cmHg'dir Yani 76 cm civadır Bu da bir 'atmdir Açık hava basıncı her 105 metre yükseğe çıkıldığında 1 cmHg azalır Açık hava basıncını ölçen aletlere basınç ölçer Yani bunlar nakala köylulerde genellıkle olur

Basınç farklarının oluşumu
Dünya, güneşten gelen ısıyı ekvator bölgesinin tekrar tekrar dik açıyla, uç bölgelerinin de tekrar tekrar eğik açıyla almasını sağlayacak bir konumda oluşmuştur Bu durum ekvator bölgesinin daima çok sıcak, gönder bölgelerinin de daima fazla soğuk olmasını sağlamıştır (Dünyanın uç ekseni ile yörünge düzlemi arasında 235 derecelik bir açı vardır ve dünya sağa dürüst eğik konumuyla kendi ekseni etrafında ve güneş etrafındaki yörüngesinde hareketlerini sürdürmektedir)

Ekvator bölgesi (030 kuzey enlemleri, 030 güney enlemleri arası) kara ve denizde en sıcak alanlardır Bu alanlarda önce kara yüzeyleri ısınır Isınan yüzeyler alttan itibaren havayı ısıtır Isınan hava yükselir Yükselen havanın yerinde, havanın yükselerek terk etmesinden dolayı başıboşluk oluşur Bir başka deyişle basınç düşer Bu sebeple ekvator bölgesi durmadan dünyanın hain basınç alanlarıdır bununla beraber yükselen hava yükseldikçe soğur

Soğuk yelken direği alanlarında hava alttan itibaren soğur En soğuk hava en dipteki hava olur Soğuyan hava ağırlaşır birbirine doğru sıkışarak çöker Çöken hava aynı zamanda ısınır Bu yığılma sonucunda yüzeyde yüksek basınç oluşur Dolayısıyla gönder alanları dünyanın defalarca yüksek basınç alanlarıdır

Yeryüzünde tekrar tekrar var olan bu alçak ve yüksek basınç alanlarının yanına diğer alanlarda karada ve deniz yüzeyinde bölgesel veya daha ufak ölçeklerde oluşan ve rüzgarların oluşmasına sebep olan basınç merkezleri görülürbunun için baskı f ile gösterilir evetf şile gösterildiği için buna güç denir *