Bankaların kredi iştahı kesildi

Ekonomiyi desteklemeye çalışan Merkez Bankası, iki ay içinde siyaset faizini yüzde 24'ten, yüzde 16.5'e indirdi. Hükümetin telkinlerini de dikkate alan kamu bankaları bir yandan kredi faizini düşüyor, öbür yandan da kredi pompalamaya çaba ediyor. Lakin riskleri yönetilebilir düzeylerde tutmaya çalışan özel bankalar kredi faizlerini borçlanma maliyetlerine uygun belirlerken, kredilerde de temkini elden bırakmıyor.

2018'in birinci yarısına oranla, bu yılın birinci yarısında kamu bankalarının kredi hacmi yüzde 16 ile yüzde 10 ortasında değişen oranlarda arttı. Birebir periyotta önde gelen özel bankaların kredi hacmindeki artış ise yüzde 4 ile yüzde 8 ortasında sonlu kaldı. Hatta birtakım bankaların kredi hacminde yüzde 12'yi bulan oranda daralmalar yaşandı. Hükümet ise güç ve inşaat kesiminde batık krediler münasebetiyle önemli riskler alan özel bankalara “kredi musluklarını açık tut” daveti yapmaya devam ediyor.

KOBİ'LERE 610.6 MİLYAR

Temmuz 2019 prestijiyle 402 milyar 238 milyon liralık tüketici kredisi  (konut, tüketici ve taşıt) kullandıran, 377 milyar 194 milyon liralık ticari kredi açan ve KOBİ'lere 610 milyar 640 milyon liralık kredi takviyesi veren bankalar mali yapılarının bozulmasını istemiyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) yıl sonunda toplam krediler içindeki batık kredi oranının yüzde 6'ya çıkmasını bekliyor. Şimdiden tüketici kredilerinin 19 milyar 986 milyon liralık kısmı, ticari kredilerinin de 30 milyar 109 milyon liralık dilimi, KOBİ'lerin kullandığı kredilerin de 52 milyar 697 milyon liralık kısmı takibe düştü.



Problemli kredi oranlarını denetim altında tutmak isteyen özel bankalar ise ekonomik krizin tam ortasında kredi musluklarını açmaya sıcak bakmıyor. Zira özel bankalar batık kredileri kendi bilançolarına yansıtmak ve ortaya çıkabilecek faturayı ödemek zorunda. Kamu bankaları ise batık kredileri “görev zararı” yazabilecek olmanın rahatlığını yaşıyor.

KREDİLERE GEÇ YANSIR  

Bankaların kredi faizlerini MB'nin belirlediği siyaset faizinin 4 puan üzerinde tuttuğunu lisana getiren Prof. Dr. Emre Alkin, “Yani, 2020 başında gerçek dal yüzde 20'nin altında faizle tanışabilir” dedi. ayrıyeten, önümüzdeki günlerde MB'nin bankaların kredi iştahını artırmak için mecburî karşılık oranlarında yeni düzenlemelere gidebileceği belirtiliyor. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak MB'nin zarurî karşılık oranlarını kredi cinslerine nazaran düzenleyen bir çalışma yaptığını açıklamıştı. MB'nin önümüzdeki günlerde bu projeyi açıklaması bekleniyor.

TL finansmana erişim şirketler için önemli sorun



SABANCI Holding CFO'su Barış Oran, uzun vadeli mahallî para cinsinden finansmana erişimin girişimcilerin en büyük kaygılarından biri olduğunu söyledi. Döviz fonlamasıyla memleketler arası piyasalarda var olabilecek bir kaç büyük şirket olduğunu lisana getiren Oran, “Bu da kendi sıkıntılarını beraberinde getiriyor. Görmeyi umduğum şey şirketlerin 10-15 yıllık TL cinsinden finansmanının sağlaması ve bunun makul bir maliyetinin olması” dedi. İstanbul Ticaret Odası (İTO) Lideri Şekib Avdagiç ise dün son faiz indiriminden sonra ticari kredilerin daha da aşağıya inmesini istek ettiklerini açıkladı. Avdagiç, “Bunun yatırımlardaki tesirini son çeyrekten itibaren hissedeceğiz” dedi.

Recep Genel/Sözcü