Bağlama grubu ornekleri

BAĞLAMA GRUBU

Bağlama edatları (bağlac) ile birbirine bağlanmış iki veya daha fazla isim unsurundan meydana gelmiş kelime gruplarıdır

ve, veya, veyahut, ya da, yahut, ama, fakat, ancak, dEdE, gerekgerek(se), haha, hem, hem de, hemhem (de), ile, ila, isterister(se), kahkah, lakin, nene (de), yaya (da), değil

*Bağlama grubunda her unsur kendi vurgusunu taşır

*Bağlama grupları cumlede ve kelime grubunda isim, sıfat ve zarf olarak kullanılır

*Bağlama edatı (bağlac), isim unsurlarının arsında bulunur İsimler grubun kuruluşuna eşit olarak katılırlar

Kırmızı ve Siyah, babalarla oğulları, olmak veya olmamak, olmak ya da olmamak, Ayaşlı ve Kiracıları, uc ila beş, calışkan fakat şanssız, para değil mutluluk, guzel ama vefasız, ne sevinc ne uzuntu, ne mendil ne de bir kol, eli de ayağı da, ne yer ne yar;
hem annem, hem babam, hem de kardeşim
zengin mi fakir mi;
ya bunu, ya şunu, ya da onu

*İcinde ikiden fazla isim bulunan bağlama gruplarında vebağlacı son iki ismin arasında yer alır

Okumak, anlamak ve uygulamak
Ufak tefek, sinirli ve inatcı
Dağ, deniz ve ova

*Bu grupta sim unsuru, kelime grubu olabilir

Hicranla ağaran bu saclar değil, sevgisiz kalan kalp ihtiyarlarmış
Ne gulen, ne el sallayan, ne de bir cift laf eden oldu
İceri girmek ve annesinin nicin kovulduğunu sormak istedi
Gelenekler, arkasından başkaları geldiği icin ve kendilerine ihtiyac kalmadığı icin giderler (Beş Şehir)

Aitlik Grubu

ki aitlik ekiyle yapılan bu grup, cumlede zamir veya sıfat gorevinde bulunur: calışkan oğrencininki, sizinki, tarihten onceki, universite ile carşı arasında gidip gelen dolmuşlardaki vb

Unvan Grubu
Bir şahıs ismiyle, bir unvan veya akrabalık isminden meydana gelen kelime gruplarıdır

Bilge Kağan, Bayındır Han, Osman Gazi, Mehlika Sultan, Hasan Paşa, Ali Bey, Ahmet amca, Şinasi Efendi, Kemal Ağa, Nigar Hanım

*Şahıs ismi başta, unvan ve akrabalık ismi sonda bulunur
*İki unsur eksiz birleşir
*Şahıs ismi birleşik isim olabilir

Mehmet Akif Bey, Halide Nusret Hanımefendi, Kazım Karabekir Paşa

*Bu grup, cumlede ve kelime gruplarında isim olarak kullanılır

Zafer yolunda unutamayacağım yuzlerden biri, Hatice Nine'nin yuzudur
Perviz Efendi cevap vermedi

*Grubun vurgusu birinci unsur uzerindedir

*Birinci unsuru unvan veya akrabalık ismi olan Sultan Suleyman, Şah İsmail, Doktor Omer, Profesoz Muharrem Ergin, Bay Mustafa, Prens Sebahattin, Mareşal Fevzi Cakmak, Şair Eşref, Onbaşı Mehmet, Oğretmen Salihgibi tamlamalar unvan grubu değil birleşik isimdir

Unlem Grubu
Bir unlemle bir isim unsurundan oluşan kelime gruplarıdır

Ey Turk gencliği

Unlem başta, isim unsuru sonda bulunur Vurgu unlem uzerindedir

a canım!, be kardeşim!, bre yalan dunya!, hey cocuklar!

İsim unsuru, bir kelime grubu olabilir

Ey hanların gonlumu sızlatan duvarları!
Ey garip cizgilerle dolu han duvarları
Ey Turk istikbalinin evladı!
A benim keleş oğlum!
Ey mavi goklerin kızıl ve beyaz susu!
Ey alemi donatan ışık, toprağa can verev el!

Cumle kuruluşuna katılmayan bu grup hitaplarda kullanılır

Hey Sakarya, kim demiş suya vurulmaz percin?
İlahi bir kudretin, ebedi bir feyzin var, ey Turk!
Ey tatlı ve ulvi gece, yıllarca devam et

Ey sevgi dalımda ilk acan tomurcuk,
Kanımın akışını yenileştiren damar,
Gul rengi ışıkları sevda dolu akşamlar,
İcime yeni bir fecir gibi dolan cocuk(Orhan Veli)

Sayı Grubu
Basamak sistemine gore sıralanmış sayı isimleri topluluğudur
Sayılar sondan başa doğru buyur Kucuk sayı sonda bulunur

*Genellikle ara sayılar sayı grubudur

Bir, beş, on, yuz, bin, milyon isim
İki yuz, beş bin, otuz milyon sıfat tamlaması
On bir, doksan iki, yuz elli dort sayı grubu

*Sayı grupları en az iki kelimeden oluşur İkiden fazla kelime bulunduran sayı gruplarında her unsur kendi icinde bir kelime veya kelime grubudur

Yedi yuz sıfat tamlaması
Yedi yuz elli sayı grubu
Yedi yuz elli iki sayı grubu

Yedi yuz elli iki bin sıfat tamlaması
Yedi yuz elli iki bin altı sayı grubu
Yedi yuz elli iki bin altı yuz sayı grubu
Yedi yuz elli iki bin altı yuz on dort sayı grubu

*Sayı grubunun sıfat tamlamasından farkı:

1 Sayı grubunda en kucuk sayın sonda bulunur:
on altı, elli iki bin dort yuz kırk iki
2 Sıfat tamlamasında ilk sayı ismi sondaki sayı isminin adedini gosterir:
Elli bin, beş yuz, beş yuz milyon

*Sayı grupları cumlede isim ve sıfat olarak kullanılır

Yaptığı sarayların adedi kırk iki idi
Kalede yuz elli asker kalmıştı

*Butun sayı isimleri birbirinden ayrı yazılır Ancak senet vb evraklarda araya rakam sığdırılmasın diye bitişik yazılabilir

*Grubun vurgusu kucuk sayı ismindedir