iltasyazilim
FD Üye
Ayasofya Müzesi
Ayasofya camii
Ayasofya Müzesi Nerededir
İstanbul Eminönü ilçesi, Sultanahmet Meydanı ’nda bulunan Ayasofya Medresesi Fatih Sultan Mehmet ’in (1444–1446; 1451–1481) Ayasofya ’yı camiye çevirdikten sonradan kuzeyine bundan başka medrese yaptırmıştır Evliya Çelebi ’nin “Ebu ’l Feth Sultan Han binası olan Ayasofyayı kebir medresesi olarak sözünü ettiği bu yapı Ayasofya ile Topkapı Sarayı dış avlu surları arasında yer alıyordu Evliya Çelebi ’den öğrenildiğine göre de daha önce bu alanda patrik ve keşişlerin İncilhaneleri bulunuyordu
Ayasofya çevresindeki bu yapılar 1493 yılına ait eski bir Alman tasvirinde görülmektedir PG İnciciyan Ayasofya Medresesi ’nin üretim tarihi olarak h857 (1453) yılını sinyâl etmiş, caminin kuzeyine odalar, darü ’lhadis ve 150 talebenin devam ettiği medrese inşa ettirmiştir demektedir Fatih Sultan Mehmet ’in vakfiyesinde de bu medreseden söz edilmiştir Hüseyin Ayvansarayi Hadikat ’ülCevami isimli eserinde Fatih Sultan Mehmet ’in camiyi temizletip, minber koyduğunu, bir tuğla minare ve bir medrese bina eylediğini belirttikten daha sonra şöyle demiştir: “Ba ’dehu medrese höceratının üstüne bir tabaka deha yapı olup, höcerat tarh olunmak Sultan Beyazıd Han ’ın ’dır ve Babı Hümayun köşesine bir minare zeka onlar icad eylemiştir Müderris vazifesinin nısfı usülı vakfından ve nısfı zeka Sultan Beyazıd vakfından verilir
Ayasofya Medresesi dış narteksten avluya açılan emrindeki kapı ile Sultan IIIMurad ’ın yaptırdığı minare yanından başlayarak Soğukçeşme Sokağı ’ndaki avlu duvarına değin uzanıyordu Medresenin camiye bitişik olmadığı, Ayasofya ile medrese arasında üstü örtülü bir yol olduğu da Fatih Sultan Mehmed ’in vakfiyesinden öğrenilmektedir Bu medresenin planının bir örneği Prof Dr ASüheyl Ünver kadar yayınlanmıştır Keza C Gurlitt ’in planından öğrenildiğine göre de 5000x4700x3500 m ölçüsünde bir plan şeması göstermektedir Medresenin iç avlusu 1400x2300 mdir Bu plan düzenine göre uzun tarafında on ikişerden otuz dört, minik avlusunda ise on iki hücreli yer alıyordu Büyük avlunun ortasında da tonozlu bir su mahzeni dikkati çekiyordu
Meşhur Osmanlı âlimlerinden Ali Kuşçu, Fatih Sultan Mehmed ’in Uzun Hasan üzerine yaptığı sefere katılmış, dönüşünde de burada müderrislik yapmıştır Onun bu medresede verdiği matematik dersleri epey istek görmüş ve devrin ünlü âlimleri de Onu dinlemiştir İl kuruluşunda Müderris Molla Hüsrev, Mehmet Biri Feramürz da burada ders vermiştir
Fatih Sultan Mehmet, Fatih Külliyesi ’ni yaptırıp, Semaniye Medresesi ’ni 1471 ’de inşa topluluğuna ekledikten daha sonra bütün öğrenimi burada toplamıştır Bundan sonradan Ayasofya Medresesi ikinci planda kalmış, 1479 yılında da terk edilmiştir Ayasofya ’da yapılan ilk medresenin ne süre yıkılarak ortadan kalktığı bilinmemektedir XVII yüzyılda burasının düz bir alan halinde olduğu bazı gravürlerde görülmektedir Sultan Abdülmecit (1839–1861) vaktinde toprakla doymuş olan bu alana Ayasofya ’nın onarımını yapan İtalyan Mimar GFosatti ’ye 1847–1849 yıllarında yeni bir medrese yaptırmıştır Ilk medresenin temellerinden yararlanılarak yapılan bu yapının planı da OrdProfDrASüheyl Ünver ile YMühEkrem Hakkı Ayverdi tarafından yayınlanmıştır Plan şeması olarak iki medrese karşılaştırıldığında arada büyük bir ayrım olmadığı da açık açık görülmektedir
İkinci Ayasofya Medresesi ayrı olarak avlular civarda on beş gözenekli olan, bir büyük yedi hücreli ve üstelik küçük bölümden meydana gelmiştir Sonraki dönemlerde Ayasofya Medresesinin üzerine ahşap bir ek kat yapılmıştır Üst kata çıkışı sağlamak amacı ile birer hücresel merene dönüştürülmüştür Üst katta ahşap gezinti yerleri meydana getirilmiş, bunun için de alt kata onları taşımak amacı ile ahşap direkler yerleştirilmiştir Böyle olunca da medresenin tümü değiştirilmiş, üzeri çatılı ahşap revaklı, yuvarlak kemerleri taşıyan ahşap sütunların arkasına odalar sıralanmıştır
Ayasofya Medresesi Dârü ’lHıl ’atü ’Aliyye Medresesi olarak 1924 yılına dek kullanılmış, 1934 yılında da yıktırılmıştır
Ayasofya Müzesi ’nin 1982–1983 yıllarındaki onarımı sırasında temelleri iyice toprak altında kalan bu medresenin kazısı Y Müh Mimar Alparslan Koyunlu ve Kazıbilimci Erdem Yücel tarafından yapılmış, plan düzeni tümü ile ortaya çıkarılmıştır Bundan sonradan medresenin her yerde yapılması için restitüsyon planları çizilmiş, Anıtlar Yüksek Kurulu ’nca da onaylanmıştır Ancak, Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü meçhul bir nedenle medresenin yapımına müsade vermemiştir *
Ayasofya camii
Ayasofya Müzesi Nerededir
İstanbul Eminönü ilçesi, Sultanahmet Meydanı ’nda bulunan Ayasofya Medresesi Fatih Sultan Mehmet ’in (1444–1446; 1451–1481) Ayasofya ’yı camiye çevirdikten sonradan kuzeyine bundan başka medrese yaptırmıştır Evliya Çelebi ’nin “Ebu ’l Feth Sultan Han binası olan Ayasofyayı kebir medresesi olarak sözünü ettiği bu yapı Ayasofya ile Topkapı Sarayı dış avlu surları arasında yer alıyordu Evliya Çelebi ’den öğrenildiğine göre de daha önce bu alanda patrik ve keşişlerin İncilhaneleri bulunuyordu
Ayasofya çevresindeki bu yapılar 1493 yılına ait eski bir Alman tasvirinde görülmektedir PG İnciciyan Ayasofya Medresesi ’nin üretim tarihi olarak h857 (1453) yılını sinyâl etmiş, caminin kuzeyine odalar, darü ’lhadis ve 150 talebenin devam ettiği medrese inşa ettirmiştir demektedir Fatih Sultan Mehmet ’in vakfiyesinde de bu medreseden söz edilmiştir Hüseyin Ayvansarayi Hadikat ’ülCevami isimli eserinde Fatih Sultan Mehmet ’in camiyi temizletip, minber koyduğunu, bir tuğla minare ve bir medrese bina eylediğini belirttikten daha sonra şöyle demiştir: “Ba ’dehu medrese höceratının üstüne bir tabaka deha yapı olup, höcerat tarh olunmak Sultan Beyazıd Han ’ın ’dır ve Babı Hümayun köşesine bir minare zeka onlar icad eylemiştir Müderris vazifesinin nısfı usülı vakfından ve nısfı zeka Sultan Beyazıd vakfından verilir
Ayasofya Medresesi dış narteksten avluya açılan emrindeki kapı ile Sultan IIIMurad ’ın yaptırdığı minare yanından başlayarak Soğukçeşme Sokağı ’ndaki avlu duvarına değin uzanıyordu Medresenin camiye bitişik olmadığı, Ayasofya ile medrese arasında üstü örtülü bir yol olduğu da Fatih Sultan Mehmed ’in vakfiyesinden öğrenilmektedir Bu medresenin planının bir örneği Prof Dr ASüheyl Ünver kadar yayınlanmıştır Keza C Gurlitt ’in planından öğrenildiğine göre de 5000x4700x3500 m ölçüsünde bir plan şeması göstermektedir Medresenin iç avlusu 1400x2300 mdir Bu plan düzenine göre uzun tarafında on ikişerden otuz dört, minik avlusunda ise on iki hücreli yer alıyordu Büyük avlunun ortasında da tonozlu bir su mahzeni dikkati çekiyordu
Meşhur Osmanlı âlimlerinden Ali Kuşçu, Fatih Sultan Mehmed ’in Uzun Hasan üzerine yaptığı sefere katılmış, dönüşünde de burada müderrislik yapmıştır Onun bu medresede verdiği matematik dersleri epey istek görmüş ve devrin ünlü âlimleri de Onu dinlemiştir İl kuruluşunda Müderris Molla Hüsrev, Mehmet Biri Feramürz da burada ders vermiştir
Fatih Sultan Mehmet, Fatih Külliyesi ’ni yaptırıp, Semaniye Medresesi ’ni 1471 ’de inşa topluluğuna ekledikten daha sonra bütün öğrenimi burada toplamıştır Bundan sonradan Ayasofya Medresesi ikinci planda kalmış, 1479 yılında da terk edilmiştir Ayasofya ’da yapılan ilk medresenin ne süre yıkılarak ortadan kalktığı bilinmemektedir XVII yüzyılda burasının düz bir alan halinde olduğu bazı gravürlerde görülmektedir Sultan Abdülmecit (1839–1861) vaktinde toprakla doymuş olan bu alana Ayasofya ’nın onarımını yapan İtalyan Mimar GFosatti ’ye 1847–1849 yıllarında yeni bir medrese yaptırmıştır Ilk medresenin temellerinden yararlanılarak yapılan bu yapının planı da OrdProfDrASüheyl Ünver ile YMühEkrem Hakkı Ayverdi tarafından yayınlanmıştır Plan şeması olarak iki medrese karşılaştırıldığında arada büyük bir ayrım olmadığı da açık açık görülmektedir
İkinci Ayasofya Medresesi ayrı olarak avlular civarda on beş gözenekli olan, bir büyük yedi hücreli ve üstelik küçük bölümden meydana gelmiştir Sonraki dönemlerde Ayasofya Medresesinin üzerine ahşap bir ek kat yapılmıştır Üst kata çıkışı sağlamak amacı ile birer hücresel merene dönüştürülmüştür Üst katta ahşap gezinti yerleri meydana getirilmiş, bunun için de alt kata onları taşımak amacı ile ahşap direkler yerleştirilmiştir Böyle olunca da medresenin tümü değiştirilmiş, üzeri çatılı ahşap revaklı, yuvarlak kemerleri taşıyan ahşap sütunların arkasına odalar sıralanmıştır
Ayasofya Medresesi Dârü ’lHıl ’atü ’Aliyye Medresesi olarak 1924 yılına dek kullanılmış, 1934 yılında da yıktırılmıştır
Ayasofya Müzesi ’nin 1982–1983 yıllarındaki onarımı sırasında temelleri iyice toprak altında kalan bu medresenin kazısı Y Müh Mimar Alparslan Koyunlu ve Kazıbilimci Erdem Yücel tarafından yapılmış, plan düzeni tümü ile ortaya çıkarılmıştır Bundan sonradan medresenin her yerde yapılması için restitüsyon planları çizilmiş, Anıtlar Yüksek Kurulu ’nca da onaylanmıştır Ancak, Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü meçhul bir nedenle medresenin yapımına müsade vermemiştir *
Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.