Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Atatürk'ün uzunluk ölçü birimlerinde yaptığı yenilikler
Osmanlı döneminde 60 cm veya 65cm uzunluğa eşit olan endaze, parmak ucundan omuza kadar uzunluğu ifade eden ve ortalama 75,8 cm kabul edilen arşın ile adım, etap, kulaç gibi uzunluk ölçüleri kullanılıyordu39 Bu ölçüler standart ölçüler değildi Hele adım, üçgenin taban olmayan kenarı, kulaç gibi ölçülerle sıhhatli bir meslek gerçekleştirmek hiç olası değildi Bunların yerine 26 Mart 1931 tarih ve 1782 sayılı kanunla çağdaş dünyanın kullandığı metre sistemi kabul edilmiştir Artık uzunluk ölçümü milimetre, santimetre, desimetre, metre, dekametre, hektometre, kilometre ile açıklama edilecektir
Tartma ölçülerine gelince bu gurubun temel birimi dirhem idi Dirhem Mısır ’da 3,0889 gram, İstanbul ’da 3207 gram idi 400 dirhem bir okkayı oluşturuyordu İstanbul için bir okka 1,282 gram ağırlığı ifade etmekte idi Öteki şehirlerde okkada minik farklılıklar görülebiliyordu Okka yerine vakiyye ve kıyye tabirleri de kullanılıyordu 44 okka bir kantarı, 4 kantar da bir çekiyi açıklama etmekte idi ama, bu hesaba kadar, 1 kantar 56,408, 1 çeki de 225,632 kilograma karşılık geliyordu Ama sonra 195 okka yani 250 kilogram 1 çeki denildi Bir başka tartma ölçüsü olan batman ise bununla birlikte yüzey ölçüsü olarak da kullanılmış, ayrı ülkelerde farklı zamanlarda öbür standartları açıklama etmiştir Altın ve değerli taşların ölçümünde kullanılan esas birim ise de kırattır Kıratın daha alçak ve üstteki birimleri ve bunların birbirlerine oranları şu şekildedir 1 37 (Bir bütün üç bolü yedi) dirhem bir miskali oluşturur Miskalin 14 ’üne denk, dengin 14 ’üne kırat, kıratın 14 ’üne buğday, buğdayın 14 ’üne fitil, fitilin 1 2 ’sine nakir, nakirin 12 ’sine kıtmir, kıtmirin 12 ’sine zerre denilirdi
1782 sayılı kanun tartı ölçülerinde de batı standartlarını baskın kılmıştır Artık ülke içinde ve dışındaki alışverişlerde miligramdan tona dek uzanan modern dünyanın ölçü sistemi esas alınacaktır Kuyumculukta ise yeni şekli ile 2 desigram ağırlığa tekabül eden kırat da kullanılabilecektir *
Osmanlı döneminde 60 cm veya 65cm uzunluğa eşit olan endaze, parmak ucundan omuza kadar uzunluğu ifade eden ve ortalama 75,8 cm kabul edilen arşın ile adım, etap, kulaç gibi uzunluk ölçüleri kullanılıyordu39 Bu ölçüler standart ölçüler değildi Hele adım, üçgenin taban olmayan kenarı, kulaç gibi ölçülerle sıhhatli bir meslek gerçekleştirmek hiç olası değildi Bunların yerine 26 Mart 1931 tarih ve 1782 sayılı kanunla çağdaş dünyanın kullandığı metre sistemi kabul edilmiştir Artık uzunluk ölçümü milimetre, santimetre, desimetre, metre, dekametre, hektometre, kilometre ile açıklama edilecektir
Tartma ölçülerine gelince bu gurubun temel birimi dirhem idi Dirhem Mısır ’da 3,0889 gram, İstanbul ’da 3207 gram idi 400 dirhem bir okkayı oluşturuyordu İstanbul için bir okka 1,282 gram ağırlığı ifade etmekte idi Öteki şehirlerde okkada minik farklılıklar görülebiliyordu Okka yerine vakiyye ve kıyye tabirleri de kullanılıyordu 44 okka bir kantarı, 4 kantar da bir çekiyi açıklama etmekte idi ama, bu hesaba kadar, 1 kantar 56,408, 1 çeki de 225,632 kilograma karşılık geliyordu Ama sonra 195 okka yani 250 kilogram 1 çeki denildi Bir başka tartma ölçüsü olan batman ise bununla birlikte yüzey ölçüsü olarak da kullanılmış, ayrı ülkelerde farklı zamanlarda öbür standartları açıklama etmiştir Altın ve değerli taşların ölçümünde kullanılan esas birim ise de kırattır Kıratın daha alçak ve üstteki birimleri ve bunların birbirlerine oranları şu şekildedir 1 37 (Bir bütün üç bolü yedi) dirhem bir miskali oluşturur Miskalin 14 ’üne denk, dengin 14 ’üne kırat, kıratın 14 ’üne buğday, buğdayın 14 ’üne fitil, fitilin 1 2 ’sine nakir, nakirin 12 ’sine kıtmir, kıtmirin 12 ’sine zerre denilirdi
1782 sayılı kanun tartı ölçülerinde de batı standartlarını baskın kılmıştır Artık ülke içinde ve dışındaki alışverişlerde miligramdan tona dek uzanan modern dünyanın ölçü sistemi esas alınacaktır Kuyumculukta ise yeni şekli ile 2 desigram ağırlığa tekabül eden kırat da kullanılabilecektir *
