Ataturkun Spor ve Sporcuya verdiği onem
Turkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu, Ulu onder Mustafa Kemal Ataturk, cağdaş bir toplum yaratmanın butun unsurlarını tespit etmiş ve gerekli cozum yollarını da beraberinde Turk Milleti'nin ve insanlığın hizmetine sunmuştur
imagesataturkunsporvesporcuyaverdigionem5ad6bce15d5a3
Ataturk'un her konuda olduğu gibi, spor konusundaki goruşleri de cağdaş, gunumuz şartlarıyla bağdaşan, kalıcı ve gecerli goruşlerdir Ataturk, emanetinin yucelmesi ve gelişmiş batılı ulkeler duzeyine ulaşabilmesi icin genc kuşağın bedenen, ruhen, zihnen, fikren, ahlaken ve ilmen iyi yetiştirilmesi gerektiğine inanmıştır Bu nedenle Ataturk, gencliğin beden eğitimi ve sporfaaliyetlerine spor ve sporcuya buyuk onem vermiştir Bu onem Ataturk'un sporcu kişiliğinden de kaynaklanmaktadır
Sporu her yonu ile teşvik eden Ulu Onder Ataturk, spor sayesinde zindelik ve guc kazanılacağını soyluyordu Sağlık acısından vazgecilmez bir unsur olan sporu kendisi de yapmaktaydı En cok sevdiği spor ise gureşti Gureşi her yonu ile teşvik ettiği gibi sık sık gureş musabakalarını da izlemekteydi Başarılı olan Milli gureşcileri tebrik edip odullendirdiği gibi, onların galibiyeti ile heyecanlanır, buyuk sevinc duyardı Ozel bir sevgi duyduğu ağır sıklet dunya şampiyonumuz Coban Mehmet'le bir musabaka sonrası Florya'daki Cumhurbaşkanlığı Koşku'nde şakalaşmış ve ona şoyle demişti:
Sen herkesi kolayca yeniyorsun Mehmet, seninle gureş tutsak, beni de yenebilir misin?
Coban Mehmet'in cevabı ise; Sizi butun dunya yenemedi Paşam, ben nasıl yenebilirim?şeklindeydi
Buyuk Ataturk, Coban Mehmet'in bu cevabı karşısında duygulanmış ve kendisini alnından opmuştu
Ataturk'un bilfiil yaptığı uc spor vardı Askerlik hayatında başladığı ve omrunun son yıllarına kadar fırsat buldukca surdurduğu binicilik, İstanbul'da gecirdiği yaz tatillerinde devamlı olarak uğraştığı yuzme ve zaman zaman da kurek sporları Yaz aylarında, Florya Koşku'nde istirahatta bulunduğu gunlerde sandala binerek kurek cekmeden cok hoşlandığı bilinen bir gercektir Denize inmek medeniyetin şiarıdırdiyen Ataturk, İstanbul Fenerbahce kıyılarının gencliğin deniz sporlarıyla uğraşacağı bir merkez haline getirilmesi yolunda ilgililere direktifler vermişti Onun icin sporu her yonu ile destekleyen, bazı spor dallarını ise bilfiil yapan Ataturk'un spora verdiği değeri Turk Gencliğinin yetişmesi acısından rehber olarak gormek lazımdır
Ataturk, her alanda olduğu gibi sporda da bilim yolundan ayrılmamayı tavsiye ederken, sporun uzerinde ısrarla durmuş ve ona yeni bir benlik kazandırmıştır Muspet bilimlerin temellerine dayanan, guzel sanatları seven, fikir terbiyesinde olduğu kadar, beden terbiyesinde de kabiliyeti artmış ve yukselmiş olan erdemli, kuvvetli bir nesil yetiştirmek ana siyasetimizin acık dileğidirsozleriyle de bunu kanıtlamıştır
Ataturk donemi spor politikası incelendiğinde, onun konuya bugunku manada baktığı, ancak o gunun imkan ve şartları ile ulke yonetimi doğrultusunda olaya devletci bir yaklaşım gosterdiği anlaşılmaktadır
Ulu onderin Turk sporundaki ilk imzasını izcilikte gormekteyiz 1915 yılında, Osmanlı Genc Dernekleri Genel Mufettişliğine atanmasından kısa sure sonra bir rapor hazırlayarak zamanın hukumetine sunar Bu raporunda Miralay rutbesindeki Mustafa Kemal'in Genc Dernekleri Yonetmeni olarak, uzerinde durduğu ana noktalar şunlardı:
* Yeni neslin fikri ve bedeni eğitimi icin genc dernekleri ve izcilik ele alınmalıdır
* Gencler 12 yaşından itibaren esaslar dahilinde yetiştirilmelidir
* Beden eğitimi okullarda programlı olmalıdır
* Spor kuluplerinde sağlığın korunması, spor fizyolojisi ele alınmalıdır
* Spor kulup başkanları siyasetin dışında kalmalıdır
* Beden eğitimi ders Saatleri arttırılmalıdır
Ataturk'un Turk sporuna gercek desteği ve katkısı sporun ulkede yaygınlaştırılması ve orgutlenmesi yolunda olmuştur Turkiye'nin ilk spor teşkilatı olan Turkiye İdman Cemiyetleri İttifakı1922'de İstanbul'da kurulmuştu Cumhuriyet ilkelerine bağlı olarak kurulan bu ilk spor cemiyetinin ve federasyonlarının yoneticileri Ataturk'un yarattığı ortamla secimle belirlenmiş ve demokratik bir şekilde spor orgutlenmelerinin temelleri atılmıştı Ataturk o gunlerde, Turk sosyal yapısında spor hareketlerini duzenlemekte gorevli olanlar, Turk cocuklarının spor hayatını yukseltmeyi duşunurken sadece gosteriş icin herhangi bir yarışmada kazanmak amacıyla bir spor politikası oluşturamazlar Esas olan, butun, her yaştaki Turkler icin beden terbiyesini sağlamaktırdiyerek, sporda hedefin halkın sağlığı ve toplum sporu olduğunu işaret ederek, gunumuzde hala erişilmek istenen ideal olan Herkes İcin Sporhedefini tespit etmiş ve gorevlileri bu konuda uyarmıştır
16 Ocak 1923 tarihli Bakanlar Kurulu toplantısında, Turkiye İdman Cemiyetleri İttifakı (TİCİ)kamu yararına dernek olarak kabul edilmiş ve boylece ilk kez devlet spora ve sporcuya destek ve yardım elini uzatmıştır Nitekim, Yeni Turk Devleti'nin butun kaynak ve imkansızlıklarına rağmen, 1924 Paris Olimpiyatları'na katılma kararı da takdire şayan bir uygulama idi ve kararın altında Ataturk'un imzası vardı
1924 yılında yayınlanan koy yasası ile koylerde gureş, cirit ve atıcılık gibi koy oyunlarını ozendirici hukumlere yer verilmiştir 1930 yılında cıkarılan Belediye Yasası, belediyelere cocuk bahceleri, spor alanları, yerel ihtiyaclara uygun stadyumlar yapmak ve işletmekgibi yukumlulukler getirmiştir Bu Gun hala uygulanmasına ihtiyac duyulan bu yasanın, Ataturk'un olumunden sonra uygulanmamasının sonuclarını bizler yaşadık; dileğimiz cocuklarımızın yaşamaması Yine 1932 yılında Ataturk'un talimatıyla kurulan halkevlerinin yapması gereken calışmalar arasına spor da eklenmiştir
Turk sporu, Ataturk doneminde devletin kontrolu Altına girmiştir 1936'da Turkiye İdman Cemiyetleri İttifakı'nın yerine yarı resmi bir kuruluş olan Turk Spor Kurumukurulmuş ve zamanın tek partisi olan Cumhuriyet Halk Partisi'ne bağlanmıştır
Milli mucadeleye başlamak, Misakı Milli'yi ilan etmek ve Kuvayı Milliye'yi kurmak amacıyla, Samsun'da Anadolu topraklarına Ayak bastığı 19 Mayıs 1919 gununu de TBMM'nin 20 Haziran 1938 tarihinde 3466 sayılı kararı ile Genclik ve Spor Bayramıolarak kabul edilmesini sağlayarak, Turk gencliğine verdiği onemi ortaya koymuştur 23 Nisan Cocuk Bayramı gibi dunyada eşine rastlanmayacak kararlardan birini daha alan ve yasalaştıran Ataturk, Turk gencliğini spora yonlendirerek, enerjilerini vatansever bir duygu icinde, Turkiye'nin kalkınmasına yonlendirmeyi amaclamıştır
Ataturk'un direktifleriyle hazırlanan ve ulkemiz sporunu 48 yıl yonlendiren 3530 sayılı Beden Terbiyesi Kanunu29 Haziran 1938 Gunu kabul edilmiştir Ataturk'un hastalığı yuzunden, TBMM'nin 1 Kasım 1938'deki acılışında Başbakan Celal Bayar tarafından okunan nutkunda spor icin soylediği son sozleri şoyledir: Her ceşit spor faaliyetlerini, Turk gencliğinin milli terbiyesinin ana unsurlarından saymak lazımdır Bu işte hukumetin şimdiye kadar olduğundan cok daha ciddi ve dikkatli davranması, Turk gencliğinin spor bakımından da milli heyecan icinde itina ile yetiştirilmesi onemli tutulmalıdır Turk gencliğinin kulturde olduğu gibi spor sahasında da idealine ulaştırılması icin Yuksek Kurultayın kabul ettiği Beden Terbiyesi Kanunu'nun tatbikine gecildiğini gormekle memnunum
Gorulduğu gibi, Ataturk'un spor anlayışı, gecliğe yaklaşımı ve duşunceleri gunumuzde guncelliğini hala korumaktadırAncak bu kadar acık yol gosterici liderimize rağmen sporda istenilen noktaya henuz ulaşılabildiğimiz soylenemez Buna rağmen sporun yaygınlaşmasında, eğitiminde, uluslar arası spor organizasyonlarında gerek milli takımlar duzeyinde gerekse kulup takımları duzeyinde son yıllarda alınan başarılı sonuclar ve spor tesislerindeki onemli artışlar sevindirici gelişmeler olarak kaydedilebilir Bu gelişmeler, yeni nesillerin Atalarından alacakları ilhamla Turkiye'nin geleceğe daha emin adımlarla ilerleyeceğini ve her alanda olduğu gibi spor alanında da layık olduğu yere geleceğini gostermektedir
Turkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu, Ulu onder Mustafa Kemal Ataturk, cağdaş bir toplum yaratmanın butun unsurlarını tespit etmiş ve gerekli cozum yollarını da beraberinde Turk Milleti'nin ve insanlığın hizmetine sunmuştur
imagesataturkunsporvesporcuyaverdigionem5ad6bce15d5a3
Ataturk'un her konuda olduğu gibi, spor konusundaki goruşleri de cağdaş, gunumuz şartlarıyla bağdaşan, kalıcı ve gecerli goruşlerdir Ataturk, emanetinin yucelmesi ve gelişmiş batılı ulkeler duzeyine ulaşabilmesi icin genc kuşağın bedenen, ruhen, zihnen, fikren, ahlaken ve ilmen iyi yetiştirilmesi gerektiğine inanmıştır Bu nedenle Ataturk, gencliğin beden eğitimi ve sporfaaliyetlerine spor ve sporcuya buyuk onem vermiştir Bu onem Ataturk'un sporcu kişiliğinden de kaynaklanmaktadır
Sporu her yonu ile teşvik eden Ulu Onder Ataturk, spor sayesinde zindelik ve guc kazanılacağını soyluyordu Sağlık acısından vazgecilmez bir unsur olan sporu kendisi de yapmaktaydı En cok sevdiği spor ise gureşti Gureşi her yonu ile teşvik ettiği gibi sık sık gureş musabakalarını da izlemekteydi Başarılı olan Milli gureşcileri tebrik edip odullendirdiği gibi, onların galibiyeti ile heyecanlanır, buyuk sevinc duyardı Ozel bir sevgi duyduğu ağır sıklet dunya şampiyonumuz Coban Mehmet'le bir musabaka sonrası Florya'daki Cumhurbaşkanlığı Koşku'nde şakalaşmış ve ona şoyle demişti:
Sen herkesi kolayca yeniyorsun Mehmet, seninle gureş tutsak, beni de yenebilir misin?
Coban Mehmet'in cevabı ise; Sizi butun dunya yenemedi Paşam, ben nasıl yenebilirim?şeklindeydi
Buyuk Ataturk, Coban Mehmet'in bu cevabı karşısında duygulanmış ve kendisini alnından opmuştu
Ataturk'un bilfiil yaptığı uc spor vardı Askerlik hayatında başladığı ve omrunun son yıllarına kadar fırsat buldukca surdurduğu binicilik, İstanbul'da gecirdiği yaz tatillerinde devamlı olarak uğraştığı yuzme ve zaman zaman da kurek sporları Yaz aylarında, Florya Koşku'nde istirahatta bulunduğu gunlerde sandala binerek kurek cekmeden cok hoşlandığı bilinen bir gercektir Denize inmek medeniyetin şiarıdırdiyen Ataturk, İstanbul Fenerbahce kıyılarının gencliğin deniz sporlarıyla uğraşacağı bir merkez haline getirilmesi yolunda ilgililere direktifler vermişti Onun icin sporu her yonu ile destekleyen, bazı spor dallarını ise bilfiil yapan Ataturk'un spora verdiği değeri Turk Gencliğinin yetişmesi acısından rehber olarak gormek lazımdır
Ataturk, her alanda olduğu gibi sporda da bilim yolundan ayrılmamayı tavsiye ederken, sporun uzerinde ısrarla durmuş ve ona yeni bir benlik kazandırmıştır Muspet bilimlerin temellerine dayanan, guzel sanatları seven, fikir terbiyesinde olduğu kadar, beden terbiyesinde de kabiliyeti artmış ve yukselmiş olan erdemli, kuvvetli bir nesil yetiştirmek ana siyasetimizin acık dileğidirsozleriyle de bunu kanıtlamıştır
Ataturk donemi spor politikası incelendiğinde, onun konuya bugunku manada baktığı, ancak o gunun imkan ve şartları ile ulke yonetimi doğrultusunda olaya devletci bir yaklaşım gosterdiği anlaşılmaktadır
Ulu onderin Turk sporundaki ilk imzasını izcilikte gormekteyiz 1915 yılında, Osmanlı Genc Dernekleri Genel Mufettişliğine atanmasından kısa sure sonra bir rapor hazırlayarak zamanın hukumetine sunar Bu raporunda Miralay rutbesindeki Mustafa Kemal'in Genc Dernekleri Yonetmeni olarak, uzerinde durduğu ana noktalar şunlardı:
* Yeni neslin fikri ve bedeni eğitimi icin genc dernekleri ve izcilik ele alınmalıdır
* Gencler 12 yaşından itibaren esaslar dahilinde yetiştirilmelidir
* Beden eğitimi okullarda programlı olmalıdır
* Spor kuluplerinde sağlığın korunması, spor fizyolojisi ele alınmalıdır
* Spor kulup başkanları siyasetin dışında kalmalıdır
* Beden eğitimi ders Saatleri arttırılmalıdır
Ataturk'un Turk sporuna gercek desteği ve katkısı sporun ulkede yaygınlaştırılması ve orgutlenmesi yolunda olmuştur Turkiye'nin ilk spor teşkilatı olan Turkiye İdman Cemiyetleri İttifakı1922'de İstanbul'da kurulmuştu Cumhuriyet ilkelerine bağlı olarak kurulan bu ilk spor cemiyetinin ve federasyonlarının yoneticileri Ataturk'un yarattığı ortamla secimle belirlenmiş ve demokratik bir şekilde spor orgutlenmelerinin temelleri atılmıştı Ataturk o gunlerde, Turk sosyal yapısında spor hareketlerini duzenlemekte gorevli olanlar, Turk cocuklarının spor hayatını yukseltmeyi duşunurken sadece gosteriş icin herhangi bir yarışmada kazanmak amacıyla bir spor politikası oluşturamazlar Esas olan, butun, her yaştaki Turkler icin beden terbiyesini sağlamaktırdiyerek, sporda hedefin halkın sağlığı ve toplum sporu olduğunu işaret ederek, gunumuzde hala erişilmek istenen ideal olan Herkes İcin Sporhedefini tespit etmiş ve gorevlileri bu konuda uyarmıştır
16 Ocak 1923 tarihli Bakanlar Kurulu toplantısında, Turkiye İdman Cemiyetleri İttifakı (TİCİ)kamu yararına dernek olarak kabul edilmiş ve boylece ilk kez devlet spora ve sporcuya destek ve yardım elini uzatmıştır Nitekim, Yeni Turk Devleti'nin butun kaynak ve imkansızlıklarına rağmen, 1924 Paris Olimpiyatları'na katılma kararı da takdire şayan bir uygulama idi ve kararın altında Ataturk'un imzası vardı
1924 yılında yayınlanan koy yasası ile koylerde gureş, cirit ve atıcılık gibi koy oyunlarını ozendirici hukumlere yer verilmiştir 1930 yılında cıkarılan Belediye Yasası, belediyelere cocuk bahceleri, spor alanları, yerel ihtiyaclara uygun stadyumlar yapmak ve işletmekgibi yukumlulukler getirmiştir Bu Gun hala uygulanmasına ihtiyac duyulan bu yasanın, Ataturk'un olumunden sonra uygulanmamasının sonuclarını bizler yaşadık; dileğimiz cocuklarımızın yaşamaması Yine 1932 yılında Ataturk'un talimatıyla kurulan halkevlerinin yapması gereken calışmalar arasına spor da eklenmiştir
Turk sporu, Ataturk doneminde devletin kontrolu Altına girmiştir 1936'da Turkiye İdman Cemiyetleri İttifakı'nın yerine yarı resmi bir kuruluş olan Turk Spor Kurumukurulmuş ve zamanın tek partisi olan Cumhuriyet Halk Partisi'ne bağlanmıştır
Milli mucadeleye başlamak, Misakı Milli'yi ilan etmek ve Kuvayı Milliye'yi kurmak amacıyla, Samsun'da Anadolu topraklarına Ayak bastığı 19 Mayıs 1919 gununu de TBMM'nin 20 Haziran 1938 tarihinde 3466 sayılı kararı ile Genclik ve Spor Bayramıolarak kabul edilmesini sağlayarak, Turk gencliğine verdiği onemi ortaya koymuştur 23 Nisan Cocuk Bayramı gibi dunyada eşine rastlanmayacak kararlardan birini daha alan ve yasalaştıran Ataturk, Turk gencliğini spora yonlendirerek, enerjilerini vatansever bir duygu icinde, Turkiye'nin kalkınmasına yonlendirmeyi amaclamıştır
Ataturk'un direktifleriyle hazırlanan ve ulkemiz sporunu 48 yıl yonlendiren 3530 sayılı Beden Terbiyesi Kanunu29 Haziran 1938 Gunu kabul edilmiştir Ataturk'un hastalığı yuzunden, TBMM'nin 1 Kasım 1938'deki acılışında Başbakan Celal Bayar tarafından okunan nutkunda spor icin soylediği son sozleri şoyledir: Her ceşit spor faaliyetlerini, Turk gencliğinin milli terbiyesinin ana unsurlarından saymak lazımdır Bu işte hukumetin şimdiye kadar olduğundan cok daha ciddi ve dikkatli davranması, Turk gencliğinin spor bakımından da milli heyecan icinde itina ile yetiştirilmesi onemli tutulmalıdır Turk gencliğinin kulturde olduğu gibi spor sahasında da idealine ulaştırılması icin Yuksek Kurultayın kabul ettiği Beden Terbiyesi Kanunu'nun tatbikine gecildiğini gormekle memnunum
Gorulduğu gibi, Ataturk'un spor anlayışı, gecliğe yaklaşımı ve duşunceleri gunumuzde guncelliğini hala korumaktadırAncak bu kadar acık yol gosterici liderimize rağmen sporda istenilen noktaya henuz ulaşılabildiğimiz soylenemez Buna rağmen sporun yaygınlaşmasında, eğitiminde, uluslar arası spor organizasyonlarında gerek milli takımlar duzeyinde gerekse kulup takımları duzeyinde son yıllarda alınan başarılı sonuclar ve spor tesislerindeki onemli artışlar sevindirici gelişmeler olarak kaydedilebilir Bu gelişmeler, yeni nesillerin Atalarından alacakları ilhamla Turkiye'nin geleceğe daha emin adımlarla ilerleyeceğini ve her alanda olduğu gibi spor alanında da layık olduğu yere geleceğini gostermektedir
Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.