iltasyazilim
FD Üye
Atatürk yazdığı geometri kitabı
Geometri (Atatürk)
Geometri kitabı, Atatürk tarafından ilk kez Türkçe geometri terimleri kullanılarak 1936 yılının sonunda yazılmış olan 44 sayfalık kitap
Agop Dilaçar kitabın 1971 baskısına yazdığı önsözde, kitabın yazılış hikâyesini anlatır 1936 yılının sonbaharında Atatürk, Özel Kalem Müdürü Süreyya Anderiman ve Agop Dilaçar'ı Beyoğlu'ndaki Haşet kitabevine gönderir ve Fransızca geometri kitapları aldırır Kitaplar gelince uzmanlarla beraber gözden geçirmiş ve geometri kitabının ilk çalışmalarına başlamıştır Kış ayları her tarafında Dolmabahçe Sarayı'nda bu kitap üzerine çalışan Atatürk'ün hazırladığı kitap Ulusal Eğitim Bakanlığı tarafından 1937'de yayımlanmıştır Atatürk kitabında Arapça ve Farsça kökenli bazı geometri terimlerine, üçgen, dörtgen, fazla, eksi, çarpı, bölü, eşit, toplam, yüzey, uzay, boyut, çember, çap, açı gibi günümüzde hala kullanmayı sürdürdüğümüz Türkçe karşılıklar bulunmuştur 1936 yılının kışında Atatürk kitap üzerinde çalışır ve 44 sayfalık içinde geometri terimlerinin Türkçeleştiği kitap ortaya çıkar Kitabın yazarının Atatürk olduğu kitapta belirtilmez yalnızca kapağında geometri öğretenlerle, bu konuda kitap yazacaklara rehber olarak Kültür Bakanlığınca neşredilmiştir biçiminde bir not düşülür
Osmanlı döneminde üçgene müselles, alan için Mesahai sathiye, dikey açı yerine zaviyei kaime, zirve yerine kural irtifaı deniliyordu üçgenin alanını tasvir etmek için üçgenin alanı taban uzunluğu ile yüksekliğinin çarpımının yarısına eşittir tanımı yerine, bir müsellesin mesahai sathiyesi, kaidesinin irtifaına hâsılı zarbinin nıfsına müsavidir deniliyordu
Atatürk şahsen kendisi bir geometri kitabı yazdı Osmanlıca eğitimde kullanılan geometri tabirlerinin yerine Türkçelerini buldu Bu terimler bugün de Türkçe müfredatta değişmeden kullanılan ebat, uzay, yüzey, düzey, çap, yarıçap, kesek, kesit, yay, çember, teğet, açı, açıortay, içters açı, dışters açı, taban, eğik, kırık, çekül, yatay, dikey, düşey, yöndeş, konum, üçgen, dörtgen, beşgen, çokgen, köşegen, eşkenar, ikizkenar, paralelkenar, yanal, yamuk, artı, eksi, çarpı, bölü, eşdeğer, toplam, oran, orantı, türev, alan, varsayı, mazeret , gibi kelimelerdir *
Geometri (Atatürk)
Geometri kitabı, Atatürk tarafından ilk kez Türkçe geometri terimleri kullanılarak 1936 yılının sonunda yazılmış olan 44 sayfalık kitap
Agop Dilaçar kitabın 1971 baskısına yazdığı önsözde, kitabın yazılış hikâyesini anlatır 1936 yılının sonbaharında Atatürk, Özel Kalem Müdürü Süreyya Anderiman ve Agop Dilaçar'ı Beyoğlu'ndaki Haşet kitabevine gönderir ve Fransızca geometri kitapları aldırır Kitaplar gelince uzmanlarla beraber gözden geçirmiş ve geometri kitabının ilk çalışmalarına başlamıştır Kış ayları her tarafında Dolmabahçe Sarayı'nda bu kitap üzerine çalışan Atatürk'ün hazırladığı kitap Ulusal Eğitim Bakanlığı tarafından 1937'de yayımlanmıştır Atatürk kitabında Arapça ve Farsça kökenli bazı geometri terimlerine, üçgen, dörtgen, fazla, eksi, çarpı, bölü, eşit, toplam, yüzey, uzay, boyut, çember, çap, açı gibi günümüzde hala kullanmayı sürdürdüğümüz Türkçe karşılıklar bulunmuştur 1936 yılının kışında Atatürk kitap üzerinde çalışır ve 44 sayfalık içinde geometri terimlerinin Türkçeleştiği kitap ortaya çıkar Kitabın yazarının Atatürk olduğu kitapta belirtilmez yalnızca kapağında geometri öğretenlerle, bu konuda kitap yazacaklara rehber olarak Kültür Bakanlığınca neşredilmiştir biçiminde bir not düşülür
Osmanlı döneminde üçgene müselles, alan için Mesahai sathiye, dikey açı yerine zaviyei kaime, zirve yerine kural irtifaı deniliyordu üçgenin alanını tasvir etmek için üçgenin alanı taban uzunluğu ile yüksekliğinin çarpımının yarısına eşittir tanımı yerine, bir müsellesin mesahai sathiyesi, kaidesinin irtifaına hâsılı zarbinin nıfsına müsavidir deniliyordu
Atatürk şahsen kendisi bir geometri kitabı yazdı Osmanlıca eğitimde kullanılan geometri tabirlerinin yerine Türkçelerini buldu Bu terimler bugün de Türkçe müfredatta değişmeden kullanılan ebat, uzay, yüzey, düzey, çap, yarıçap, kesek, kesit, yay, çember, teğet, açı, açıortay, içters açı, dışters açı, taban, eğik, kırık, çekül, yatay, dikey, düşey, yöndeş, konum, üçgen, dörtgen, beşgen, çokgen, köşegen, eşkenar, ikizkenar, paralelkenar, yanal, yamuk, artı, eksi, çarpı, bölü, eşdeğer, toplam, oran, orantı, türev, alan, varsayı, mazeret , gibi kelimelerdir *