Atabetul Hakayık Hakkında Kısa Bilgi

Atabetul Hakayık Hakkında Kısaca Bilgi



Atabetu'lHakayık gunumuz Turkcesi ile Gerceklerin Eşiği, Edip Ahmet Yukneki'nin 12 yuzyılda, Karahanlı beylerinden Muhammed Dad Sipehsalar'a hediye ettiği, hadis ve Arapca beyitlere dayanarak yazdığı şiirlerle, ahlaklı insan olmanın yollarını, ahlak ilkelerini acıklamış, ceşitli ahlaki oğutlerde bulunmuş, İslami duşunce ve goruşlere yol gosterici olmuştur
Modern zamanda ilk bilindiğinde Hibetu'lHakayık veya Aybetu'lAkayık olarak, yanlış bir şekilde isimlendirmiştir Eserde dunyayı, Allah'ı, insanı bilmenin sadece bilim yoluyla olabileceği anlatılır Bilginin faydası ve bilgisizliğin zararı hakkında olan konuyu işlemiştir
Nazım birimi beyit ve dortluklerden oluşan bu eserini şair, Yusuf Has Hacib'in Kutadgu Biligi gibi aruz vezniyle ve Kaşgar Turkcesi ile yazmıştır Şairin bu eserini nerede ve ne zaman yazdığı kesin olarak bilinmemektedir Atabetu'lHakayık'ın Kaşgar şivesiyle, Uygur harfleriyle yazılmış ilk yazması İstanbul'da Ayasofya Kutuphanesi'nde bulunmaktadır


Konusu din ve ahlaktır
Didaktik (oğretici) bir eserdir
Gazel ve kaside denilebilecek tarzda şiirler vardır Eser mesnevi tarzında yazılmıştır
46 beyit ve 101 dortlukten oluşmaktadır
Aruz olcusuyle yazılmıştır
Telmih (hatırlatma) sanatı kullanılmıştır
Eser 14 bolumden oluşur Baştaki 5 bolum giriş, şairin neviadını verdiği 8 bolum asıl konu, sondaki 1 bolum de bitiriş bolumudur
Giriş bolumleri kaside bicimiyle , asıl konu ile ilgili bolumler ve bitiriş bolumu dortluklerle (aaba) yazılmıştır Giriş bolumunde 40 beyit, asıl konu ve bitiriş bolumlerinde 101 dortluk vardır Eserin tamamı 484 dizeden oluşur
Eser geciş donemi edebiyatı urunudur