Aspergİllosİs:aspergİlloz:akcİĞer Aspergİllozu Akciğer aspergillozisi, dünyanın her bölgesinde görülen bir mantar enfeksiyonudur Aspergillus türü mantarlar toprakta ve çürümüş organik materyalde bulunurlar Akciğer aspergillozisinin hipersensitivite (aşırı hassaslık) reaksiyonları, yöresel üreme ve ilerleyici aspergillozis (aspirgillus mantarının enfeksiyonu) olmak üzere üç ayrı klinik şekli vardır En sık rastlanan şekil beölegsel üreme grubuna giren akciğer aspergillomadır Pulmoner miçetoma (mantar topu : küf mantarının bir yumak oluşturarak akciğerdeki tüberkülozun yaptığı boşluklara yani kavitelere yerleşmesi) isimlerini de alan aspergilloma, fibrin, mukus, inflamatuar (irin) hücreler ve debris (harap doku) artıklarının birikmesi ile birlikte mantarların oluşturduğu yoğun dairesel kitlelerdir En sık Aspergillus fumigatus elde etmek üzere Mucorales ve Candida türleri de miçetoma(mantar topu) nedeni olmaktadır (2, 3) Ancak tekrar tekrar histolojik tanı muhtemel olmadığından miçetoma yerine aspergilloma ismi de kullanılmaktadır Akciğerlerde kavite açılmasına niçin olan herhangi bir hastalık miçetoma oluşumuna niçin olabilir Genellikle iyileşmiş açık tüberküloz kaviteleri içinde mantar kolonilerin birikimi ile oluşur Aspergilloma ikinci sıklıkta sarkoidoz(özel bir tüm sistemleri etkileyen rahatsızlık) ile birliktedir Daha nadir olarak bronşektazi(bronş genişlemesi), bronşial kistler, kronik (müzmin)bakteriyel abseler, kaviter karsinomlar(kanserler)da oluşabilir Pulmoner aspergilloma(akciğer aspergilloması) genelde asemptomatiktir(belirtisizdir) Semptomatik (belirtili) olanlarda en sık gidip gelen ve eksik miktarda hemoptizi (kanlı balgam) görülür Bir seride %55 oranında hemoptizi bildirilmiş olup, hastaların %21′inde masif (yoğun)hemoptizi saptama edilmiştir Değişik raporlarda hemoptizi oranı %50 ile %85 arasındadır Öteki semptomlar (bulgular) çoğunlukla prodüktif(balgamlı) ya da kuru öksürük, solunum yetmezliği ve kilo kaybıdır Fizik muayenenin özelliğinin olmadığı belirtilmektedir Akciğerlerin radyolojik tetkiki aspergilloma teşhisinde en kayda değer metoddur Değişmeyen röntgen bulgusu, kavite duvarında ışık halkası ya da yarımay şeklinde hava ile bölünmüş (Monod bulgusu), sferik veya oval, tek dansiteli solid bir kitledir Aspergilloma çoğunlukla üst loblarda tek bir soliter lezyon olarak yerleşir ve bu görünümü epeyce patognomoniktir(teşhiskoydurucudur) Ayrıca, kavite içindeki fungus topunun öbür pozisyonlarda yer değiştirmesi, yani hareketli olması da tanıda önemli bir özelliktir Bilgisayarlı tomografi düz filmlerden daha hassas bir şekilde ve hatta fungus topu daha olgunlaşmadan lezyonu göstermektedir Aspergilloma teşhisinde standart laboratuar bulguları çok az faydalıdır Olguların anında tümünde serumda aspergillus antijenlerini presipite eden( çökelten) antikorlar mevcuttur (presipitasyon testi)Emin tanı, balgam kültüründe aspergillus gösterilmesiyle histolojik olmasına rağmen radyoloji, klinik özellikler ve presipitasyon testi ile teşhis sağlanabilir Hastalığın prognozunu(gidişini) evvelden tahminde bulunmak zordur Vefat çoğunlukla pulmoner(akciğer) enfeksiyonlar, masif kanama ve postoperatif (ameliyat sonrası)komplikasyonlardan olmaktadır (5) Aspergillomanın tedavisi tartışmalıdır Yalnızca önemli ve hayatı tehdit eden hemoptizili (kanlı balgamlı) olgularda lobektomi (akciğerin bir lobunun çıkarılması) herkes göre kabul edilmekle birlikte, bazı yazarlar bütün olgularda rezeksiyonu önermektedir (5) Ama, yayınlanan serilerde birçok fatal(ölümcül) olan postoperatif (ameliyat sonrası)komplikasyonlar bildirilmektedir (3) Aspergillomanın medikal(ilaçla) tedavisi başarısızdır Amphotericin B, fluconazole, miconazole gibi antifungal(mantar ilaçları) ilaçlar denenmiş, ancak başarılı olunmamıştır (10) Hastaların takibe alınması ve gerekli olmadıkça cerrahiden kaçınılması en iyi yol gibi gözükmektedir Kaynaklar Wout JW, Beaumont F Clinical manifestations of systemic fungal infections and clinical manifestations of pulmonary aspergillus infections Mycoses 1988; 2: 914 Steven MA, George HT Pulmonary aspergillosis In: Fishman AP, editor Pulmonary disease and disorders Second ed New York; Mc Graw Hill, 1988:163956 Glimp RA, Bayer AS Pulmonary aspergilloma: diagnostic and therapeutic considerations Arch Intern Med 1983;143:3038 British Thoracic and Tuberculosis Association Aspergilloma and residual tuberculosis cavities: the result of a survey Tubercle 1970;51:22745 Daly RC, Pairolero PC, Piehler JM Pulmonary aspergilloma Results of surgical treatment J Thorax Cardiovasc Surg 1986;96:9818 Sider L, Davis T Pulmonary aspergillosis: unusual radiographic appearance Radiology 1987;162:6579 Roberts CM, Citron KM, Strickland B Intrathoracic aspergilloma: role of CT in diagnosis and treatment Radiology 1987;165:1237 id