Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Mektep öncesi ve mektep çağı evlatların %10’unda artikülasyon bozukluğu vardır. Artikülasyon derdine yol açan yapısal bir sorun varsa giderilir sonra terapiye başlanır. Evlat meselesinin farkında olmalı ve terapiye istekli olmalıdır (ya da ikna edilmelidir).
Klasik Yaklaşım:
Gaye ses seçimi: Edinim vakti, tasarruf sıklığı, uyarılabilirlik, ara sıra kusurlu olan sesler, ve minör sapmalar(pelteklik) durumlarına nazaran ses seçilir.
Kulak eğitimi: Evvel ses tanımlanır (Sesin özellikleri öğretilir ve isim verilir). sesi sözcüklerin içinden bulma çalışılır. Uyarma (Sesin işitsel bombardımanı yapılır) ve ayırt etme (sesi bilerek evlat üzere Yanlış çıkarma) çalışılır.
Üretim Eğitimi: sesin üretilmesini sağlayacak teknikler bireye öğretilir. Bunun için, taklit, bağlamı kullanma (sesin gerçek sesletildiği fonetik bağlamları kullanma-sözcükler kullanılır-), fonetik yerleştirme(maket üzerinde, aynada, çizerek sesin ağızda nasıl çıkarıldığı gösterilir.), motor kinestetik ipuçları (parmakla ya da abeslangla mekanını gösterme), şekillendirme (sesletirken havanın engellenmesi ya da engellenmemesi, ağzın neresinden çıkacağı gösterilir-mesala pipetle-)
Üretim: sesi izole çıkarttırma, anlamsız heceler, sözcükler, sözcük öbekleri ve genelleme.
Davranışçı Yaklaşım:
Gaye sesin seçimi: edinim vakti, görünülebilirlik (hedef sesin sesletimi görünenlerden başlama.), tasarruf sıklığına nazaran ses seçilir.
Amaç sesi tanımlama: Akustik özellikleri, hava akış yanı, artikülatörlerin durumu anlatılır.
Gaye ses davranışçı yaklaşımın prensiplerine nazaran tanımlama.
Bağlam içinde test: konuşma örneği alınarak sesin nerelerde günahlı kullanıldığını, sesi kusurlu üretmesine neden olan evvel ya da sonraki uyaranları belirleme.
İleriye zincirleme metoduyla beceri tahlili yapılarak talimin yapılması (izole, ünlü ekleme, tek heceli sözcükler, iki heceli sözcükler, çok heceli sözcükler, iki sözcüklü cümleler, uzun cümleler ve metinler.)
Minimal Pair yaklaşımı: Hedef seslerin fonksiyonunu öğretmektir. Yani ses değişirse mana değişir (küp-tüp). Üçe ayrılır.
Minimal terslik: fonemdeki farklılık bir özellikte olmalıdır. (ötümlülüğü, patlamalı ya da sürtünmeli olması- yalnızca üretim bölgesi farklı- /kel/-/Tel/) Düşük ve orta şiddetteki fonolojik bozukluklarda kullanılır. Süreç, meal değiştirdiğini fark ettirme, sesbilgisel tertibi uyarma ve sesbilgisel yapılandırmayı kolaylaştırma.
Maksimal aykırılık: Ağır seviyede fonolojik bozukluğu olan çocuklarda(6 ya da ziyadesi sesler için). Çok sayıda ve farklı çeşitte ayırıcı özelliğe sahip sözlerden oluşan tek ayrımlı çift sözcükler bu yaklaşımın temelini oluşturur. Evladın dağarcığında olmayan bir gaye ses seçilir ve bu sesin özelliklerine(coronal, obstrant vb.) en uzak olan, evladın dağarcığında olan bir ses (coronal olmayan vb.)seçilerek minimal pair oluşturulur ve terapi bu minimal pairlerle yürütülür.
Multiple Aksilik: Şiddetli fonolojik bozukluklarda kullanılır. Tıpkı günahlı sesi bir çok sesin alanına kullanan çocuklarda kullanılır (/c/, /z/, /g/ seslerinin /d/ olması üzere.). Ses sisteminin bütününü değiştirmeyi amaçlar. Amaç seslerle birlikte(/c/, /z/, /g/), amaç sesin bölgesine ürettiği ses (/d/)kullanılır ve minimal pairler oluşturularak terapi uygulanır. 4 sese kadar birlikte çalışılabilir.
Klasik Yaklaşım:
Gaye ses seçimi: Edinim vakti, tasarruf sıklığı, uyarılabilirlik, ara sıra kusurlu olan sesler, ve minör sapmalar(pelteklik) durumlarına nazaran ses seçilir.
Kulak eğitimi: Evvel ses tanımlanır (Sesin özellikleri öğretilir ve isim verilir). sesi sözcüklerin içinden bulma çalışılır. Uyarma (Sesin işitsel bombardımanı yapılır) ve ayırt etme (sesi bilerek evlat üzere Yanlış çıkarma) çalışılır.
Üretim Eğitimi: sesin üretilmesini sağlayacak teknikler bireye öğretilir. Bunun için, taklit, bağlamı kullanma (sesin gerçek sesletildiği fonetik bağlamları kullanma-sözcükler kullanılır-), fonetik yerleştirme(maket üzerinde, aynada, çizerek sesin ağızda nasıl çıkarıldığı gösterilir.), motor kinestetik ipuçları (parmakla ya da abeslangla mekanını gösterme), şekillendirme (sesletirken havanın engellenmesi ya da engellenmemesi, ağzın neresinden çıkacağı gösterilir-mesala pipetle-)
Üretim: sesi izole çıkarttırma, anlamsız heceler, sözcükler, sözcük öbekleri ve genelleme.
Davranışçı Yaklaşım:
Gaye sesin seçimi: edinim vakti, görünülebilirlik (hedef sesin sesletimi görünenlerden başlama.), tasarruf sıklığına nazaran ses seçilir.
Amaç sesi tanımlama: Akustik özellikleri, hava akış yanı, artikülatörlerin durumu anlatılır.
Gaye ses davranışçı yaklaşımın prensiplerine nazaran tanımlama.
Bağlam içinde test: konuşma örneği alınarak sesin nerelerde günahlı kullanıldığını, sesi kusurlu üretmesine neden olan evvel ya da sonraki uyaranları belirleme.
İleriye zincirleme metoduyla beceri tahlili yapılarak talimin yapılması (izole, ünlü ekleme, tek heceli sözcükler, iki heceli sözcükler, çok heceli sözcükler, iki sözcüklü cümleler, uzun cümleler ve metinler.)
Minimal Pair yaklaşımı: Hedef seslerin fonksiyonunu öğretmektir. Yani ses değişirse mana değişir (küp-tüp). Üçe ayrılır.
Minimal terslik: fonemdeki farklılık bir özellikte olmalıdır. (ötümlülüğü, patlamalı ya da sürtünmeli olması- yalnızca üretim bölgesi farklı- /kel/-/Tel/) Düşük ve orta şiddetteki fonolojik bozukluklarda kullanılır. Süreç, meal değiştirdiğini fark ettirme, sesbilgisel tertibi uyarma ve sesbilgisel yapılandırmayı kolaylaştırma.
Maksimal aykırılık: Ağır seviyede fonolojik bozukluğu olan çocuklarda(6 ya da ziyadesi sesler için). Çok sayıda ve farklı çeşitte ayırıcı özelliğe sahip sözlerden oluşan tek ayrımlı çift sözcükler bu yaklaşımın temelini oluşturur. Evladın dağarcığında olmayan bir gaye ses seçilir ve bu sesin özelliklerine(coronal, obstrant vb.) en uzak olan, evladın dağarcığında olan bir ses (coronal olmayan vb.)seçilerek minimal pair oluşturulur ve terapi bu minimal pairlerle yürütülür.
Multiple Aksilik: Şiddetli fonolojik bozukluklarda kullanılır. Tıpkı günahlı sesi bir çok sesin alanına kullanan çocuklarda kullanılır (/c/, /z/, /g/ seslerinin /d/ olması üzere.). Ses sisteminin bütününü değiştirmeyi amaçlar. Amaç seslerle birlikte(/c/, /z/, /g/), amaç sesin bölgesine ürettiği ses (/d/)kullanılır ve minimal pairler oluşturularak terapi uygulanır. 4 sese kadar birlikte çalışılabilir.
