Aristoteles Kimdir

Aristoteles Kimdir
Aristoteles
Aristoteles Biyografi


Antik Yunan filozof Platon ile Batı düşüncesinin en kayda değer iki filozofundan biri sayılır Fizik, astronomi, ilk felsefe, zooloji, mantık, politika ve biyoloji gibi konularda böylece çok eser vermiştir

MÖ 384 ya da 385'te, günümüzde Athos tepesi olarak adlandırılan tepenin yakınlarında ufak bir Makedonya kenti olan Stageira'da, Makedonya kralı II Amyntas'ın (Philippos'un babası) hekimi olan Nikomakhos'un oğlu olarak dünyaya kazanç MÖ 367 veya 366 'da 17 yaşında Platon'un Atina'daki akademisine (Akademeia) girmesiyle Platon'un en aydınlık çömezlerinden biri olur Tütör yahut yardımcı hoca olarak çalıştığı dönemde, okuma tutkusuyla tanınır; (Platon, olur ya de bir tür tenezzülle, ona okuyuculâkabını takar) Daha sonraları Akademia'daki öğretime kendisi de katkıda bulunur: kimi zaman Platoncu savları rakip Isokratos okuluna karşı müdafaa etmek için geliştiren, hatta zaman zaman da Evdamos veya Can üzerine (Peri tes Psykhes) yazılarında olduğu gibi, bu tezleri büyükseyen diyaloglar yazan Gryllos yahut Retorik üzerine Aristoteles'in diyalog yazarlığı dönemine aittir

Platon MÖ 347'de öldüğünde, Akademeia'nın başına ardılı olarak Spevsippos'u atamıştır Antik Çağ'dan itibaren yaşamöyküsü yazarları herhalde kötücüllüklerinden Platon'un bu seçiminde Aristoteles'in Akademeia'yı terk etmesinin başlıca nedenini görüyorlar Aristoteles'in en azından Spevsippos'a aleyhinde daimi bir garez duyduğunu biliyoruz Benzer sene, belki de ustasının teşvikıyle, Ksenokratos ve Theophrastos ile bugün Biga Yarımadası olarak anılan Troas bölgesindeki Assos kentine gönderilir Orada Tiran Atarnevs'li Hermias'ın siyasî danışmanı ve dostu olur Benzer esnada, özgünlüğünü daha o zamandan belirlenmiş eden bir mektep kurar Bu okuldaki girişimleri aralarında yaşambilim üstüne çalışmaları yer alır 345344 yıllarında, ola ki de Theophrastos'un daveti üzerine, komşu Lesbos (Midilli) adasının Doğu kıyısındaki Mytilene (Midilli) kentine varır 343'te Pella'daki (Bugün Ayii Apostili) Kral Makedonyalı Philippos'un sarayına, oğlu İskender'in eğitimini üstlenmek üzere çağırılır 341 yılında Perslerin eline düşen Hermias'ın feci sonunu Pella'da öğrenir, anısına bir ağlama düzer Gerek Pella'da ikamet ettiği sekiz yıllık dönem, lüzum eğitmenlik vazifesinin içeriği hakkında neredeyse hiçbir şey bilmiyoruz Philippos'un ölümüyle MÖ 335 İskender tahta oturur Aristoteles Atina'ya dönüp Akademeia'ya karşı taraf olarak Lykeion'u, veya diğer adıyla Peripatos 'u (öğrencileriyle içinde dolaşarak tartıştıkları bir nesil çevresi sütunlarla taraflı avlu veya galeri) kurar Lykeion'lulara bahşedilen Peripatetikoi adı buradan geliyor Burada on iki sene ders verir MÖ 323'te Büyük İskender'in bir Asya seferi esnasında ölmesi üzerine Atina'da Makedon karşıtı bir tepki dalgası peydah olduğu vakit, gerçekten Makedonculuk zannı içeren Aristoteles'e karşısında, dine saygısızlık davası açılması laf konusu olur Bir ölümlüyü Hermias'ı anısına bir ilâhi yazarak ölümsüzleştirmekle suçlama edilir Bunun üzerine Aristoteles, Sokrates'in yazgısını paylaşmak yerine Atina'yı terk etmeyi seçer: kendi deyişiyle, Atinalılar'a felsefeye karşısında ikinci bir suç işlemelerifırsatını tanımak istemez Annesinin memleketi olan Eğriboz (Evboia) adasındaki Helke'ye Khalkis sığınır Ertesi sene MÖ 322'de, altmış üç yaşında ölür *