Antik Dönem Tarih Yazarları

Antik Dönem Tarih Yazarları AELİUS LAMPRİDİUS Diocletianus zamanında yaşayan Latin tarihçilerinden biri olan Aelius Lampridius, daha sonraları Historia Augusta ismi altında toplanan imparator biyografilerinin altı yazarından biridir AELİUS SPARTİANUS Diocletianus vaktinde yaşamış bir Latin tarihçisi olan Aelius Spartianus, daha sonraları Historia Augusta ismi aşağı toplanan imparator biyografilerinin bazılarını yazdı Ayrıca Aelius Spartianus, Hadrianus, Septimus Severus, Caracalla ve Geta'nın hayatını yazdı AFRİCANUS, aaaTUS IULİUS (MS 180 250) Hazırladığı evrensel kronolojiyle tanınan bir Hıristiyan tarihçi olan Africanus'un hayatı üstüne tatmin edici veri bulunmamaktadır İmparator Severus Alexander'in koruması altına girdikten daha sonra, elçi olarak Roma'ya gönderildi (222) En büyük yapıtı olan Chronographia (221), Africanus'un MÖ 5499'da başladığını varsaydığı özünde olan MS 221'e değin geçen dönemdeki dinsel ve din dışı olayların tarihini ele bölge 5 ciltlik bir incelemedir Africanus hesaplamalarında esas olarak İncil'i kaynaklamış, Mısır ve Kalde kronolojilerini, Yunan mitolojisini ve Yahudi tarihini Hıristiyanlıkla birleştirerek eşzamanlı ülkü getirmiştir Bu yapıtıyla erken Hıristiyanlığı bir tarihsel çerçeveye oturtarak saygınlığını arttırmıştır AMMİANUS MARCELLİNUS (MS 330 395) Romalı son büyük tarihçi olan Ammianus'un yapıtları, Roma İmparatorluğunun son dönem tarihini 378'e değin getirir Roma'da Nerva'nın tahta çıkışından Valens'in ölümüne kadar Roma tarihini kaleme aldı ve bu Latince yapıtıyla Tacitus'un yapıtını sürdürdü Rerum Gestarum Libri (Olayların Tarihi) adlı yapıt, 31 kitaptan oluşur Lakin yalnızca 357 378 arasını kapsayan 18 kitabı günümüze ulaşmıştır Yapıt, olayların asker nitelikleri içeren fazla açık fikirli bir yazarın kalemiyle fazla açık, ayrıntılı, yansız bir anlatımdır Roma tarihi, bundan böyle Roma kentinin tarihi olmaktan çıkmıştır; batıdan doğuya imparatorluk politikasının tüm cephelerini kapsar kendi deneyimlerinden yararlanan Ammianus, imparatorluğun hesaplı ve toplumsal sorunlarını taşıyan canlı tablolar çizer Döneminin düşünsel eğilimlerini yansız bir tutumla dile getirir Son dönem Roma tarihçilerinin aşina tekniklerini kullanmıştır: Söylevlerde belagat; mesela Hun kültürünü betimlerken başvurduğu uzun etnografik anlatımlar; kişilik betimlemelerinde alışık biyografik kalıplar ve bol süsleme APPİNAOS, İSKENDERİYELİ (MS II yy) Yunanlı bir tarihçi olan Appianos, Cumhuriyet döneminden MS II yüzyıla kadar gerçekleştirilen Roma fetihlerini yazmıştır Appianos, bugün kayıp olan otobiyografisinin yanı sıra, Yunanca Romaika (Roam Tarihi) Yirmi dört kitaptan oluşan bu yapıt, Romalıların fethettiği halklara (ve bunların yöneticilerine) göre düzenlenmiş etnografik bir sıra izlemekteydi Appianos'un kullandığı dil artık olağan sayılmayan bir Yunancaydı yetenekli bir tarihçi olmamakla birlikte, önceki kaynaklardan aktardığı bir çok değerli bilginin korunmasına muavin olmuştur Tiberius Gracchus (MÖ 133'te tribunus) ile Sulla (ö MÖ 78) arasındaki dönemi ele bölge, iç savaşlar hakkındaki ilk kitabı kayda değer bir tarih kaynağıdır ARİSTEAS, PROKONNESOSLU (MÖ VI yy) Yunan tarihçisi ve şairi olan Aristeas'dan günümüze Arimaspoi üzerine yazdığı şiirden yalnız birkaç mısra kalmıştır ARİSTOBULOS KASSANDREİALI Yunan tarihçisi İskender'in seferine katıldı ve bu seferin tarihini yazdı; bu tarih bugün kayıptır Arrianos bu eserden geniş ölçüde esinlenmiştir ARRHİANOS Lat Flavius Arrianus (d MS105) Yunan tarihçisi ve filozofu Nikomedeia'da doğdu Epiktetos'dan felsefe eğitimi aldı ve onun çömezi oldu Hocası için Diatribai Epiktetu'yu (Epiktetos ile Görüşmeler) ve Engkheiridion'u (Elkitabı) kaleme aldı Bunlar, Stoacılık üzerine yazılmış eserlerin en önemlileridir Büyük askeri hizmetleri karşılığında Roma yurttaşlığına alındı Hadrianus, Kappadokia'nın yönetimini ona verdi Arrhianos, Alanlar'a Karşısında Seferberlik Planı'nı yazdı önleyici tedbirler hazırlamak amacıyla Karadeniz çevresinde düzenlenen bir keşif gezisine katıldı Dönüşünde, Periplus Pontu Eukseinu'yu (Karadeniz'de Buluş Gezisi) yazdı Bu alımlı eserin gerçeğe uygunluğu şüphelidir hayatının sonuna doru Nikomedeia'da Anabasis Aleksandru'dan başka (İskenderin Seferi), askeri tabıya ile ilgili bir eser ve Hindistan gezisi üstüne bir kitap (İndike) yazdı ATHENODOROS Stoacı yunan filozofu ve tarihçi Tarsos'da doğdu Filozof Athenodoros'un çağdaşı, Uticalı Cato'nun dostu Octavianus'un öğretmeni, sonradan danışmanı oldu Tarsos'un tarihini yazdı AURELİUS VİCTOR Latin Tarihçisi Afrika'da doğdu 360'da Augustus'dan Julianus'a kadar olan imparatorların kısa tarihini De Caesaribus (İmparatorlar Üzerine) adlı kitabında anlattı Bu eserden diğer bugün elimizde şu iki incelemesi vardır: Origo Gentis Romanae (Romalıların kökü), De Viris İllustribus (Ünlü Kişiler Üzerine) 400 yıllarına içten, bu son iki incelemesi ile bir önceki eseri birleştirilerek tüm Roma tarihini kapsayan bir tahlil meydana getirildi CAELİUS ANTİPATER Romalı tarihçi Gracchus'ların çağdaşı ikinci Pön savaşının tarihini yazdı CASSİUS SEVERUS LONGULANUS (ö MS 33) Romalı tarihçi ve hiciv yazarı Patricilerin fazla çekindiği bir adamdı Augustus onu Girit adasına, Tiberius'da Seriphos adasına sürdü; Cassius orada sefalet içinde ölmüştür Eserlerinden hiç bir şey kalmadı CORNELİUS NEPOR (MÖ 99'a içten ? MÖ 24' e dürüst) Latin tarihçisi Önce şiir, sonradan tarih eserleri yazdı; Chronica (Tarih), Exempla (Seçmeler), Cicero'nun Hayatı ve günümüze yalnız bir bölümü ulaşan De Excellentibus Ducibus (İki Seçkin Önder Üstüne) Keza De Historicis Latinis'ten (Latin Tarihi Üstüne), Cato'nun Atticus'un hayatı, üstelik Cornelia'nın oğullarına yazdığı iki mektubu kaldı Bir derleyen kimse ve ahali yazarı olan Cornelius içten düşünen bir kimseydi, okuyucuya yaşam hikayeleri aracılığıyla eğitici örnekler vermek isterdi CORNELİUS SİSENNA (MÖ 120'ye doğru 67) Romalı tarihci ve hatip Miletos Masallarıile, bilhassa sosyal savaşı ve Sulla zamanını anlatan Historiae (Tarihler) adlı eserleri yazdı bunlardan yalnız minik parçalar kalmıştır DAMASTES, SİGEİONLU (d MÖ 400) Yunan tarihçisi Tarih, coğrafya ve soy ağacı ile ilgili yazıları vardır; bunlardan bugüne, ama bazı parçalar kaldı DEKSİPPOS (MS 210 270) lat Publius Herennius Dexippus Romalı tarihçi ve Atinalı devlet adamı Atinalı büyük Kerykes ailesinden olan Deksippos, III asır ortalarının tarihi konusundaki uzmanlardan biridir İstanbul patriği Photios'un IX yüzyılda yazdığı Bibliotheca adlı ansiklopedisinde üç büyük yapıtın yazarı olarak Deksippos'dan söz edilir Bunlar Büyük İskender'in ardılları üzerine dört ciltlik bir tarih, 238'den sonra Roma'nın Gotlara aleyhinde mücadelesinin tarihi; Skythika (İskit destanı) ve 270'e kadar gelen tarihsel olayların sırayla kaydedildiği 12 ciltlik bir vakayinamedir (Khronika) Bu kitaplardan hiç biri günümüze ulaşmamışsa da daha sonraki tarihçilerin derlemelerinde onlardan küskün bir fazla birim bulunmaktadır