ANGİNA PECTORİS nedir

ANGİNA PECTORİS nedir angina pectoris nedir angina pektoris nedir anjio pektoris anjina ANGİNA PECTORİS TANIM: Koroner atardamar hastalığı (KAH) genel bir terimdir ve koroner arterlerin her türlü patolojisini kapsar KAH yapan fazla farklı alanlara yönlendirilmiş nedenler tablo 1'de gösterilmiştir Bunlar içerisinde en sık rastlanılan neden koroner aterosklerozdur(Kireçlenme) Koroner arterlerdeki kireçlenme kalp kasının kan perfüzyonunu anormal bulgu verecek şekilde azaltmışsa, aterosklerotik yürek hastalığı (ASKH) ya da koroner kalp hastalığı (KKH) diye isim verdiğimiz çeşitli klinik tablolar ortaya çıkar Bu anlamda bazen iskemik yürek hastalığı terimi de kullanılmaktadır Amerika Birleşik Devletler'inde KKH'na ast ölümler son 20 yılda eskiye göre bir azalma göstermiştir lakin koroner ölümler halen birinci sıradaki ölüm nedenidir Yılda takriben 500 binden artı kişi bu nedenle ölmektedir Amerikalıların %31'inde (7 milyon) faal koroner arter hastalığı vardır Kuzey Amerika, Avustralya, Belçika, Finlandiya, Japonya gibi endüstri ülkelerinde 1960'lı yılların sonlarında KKH mortalitesinde kayda değer yükselme olmuş, sonra azalmıştır Rusya, İsveç ve Doğu Avrupa ülkelerindeki KKH'na ast ölüm oranı ise halen artmaktadır Ülkemize gelince, Türk Kardiyoloji Derneği öncülüğünde 1990 yılından beri yürütülen çalışmalardan elde edilen sonuçlara kadar, Türkiye genelinde erişkinlerdeki KKH sıklığı %38 (erkeklerde %41, kadınlarda %35)'dir Ülkemizde takriben 1200000 kalp hastası vardır ve yılda 130000 kişinin böylece öldüğü tahmin edilmektedir Koroner arter hastalığı nedenleri: Koroner ateroskleroz (koroner damarlarda kireçlenme) Koroner embolisi(koroner damarların pıhtıyla tıkanması) Koroner arterlerin ani sinirsel uyarılarla kasılarak kapanması Doğumsal koroner damar anormalikleri KORONER ATEROSKLEROZDAKİ RISK FAKTÖRLERİ: Ateroskleroz gelişen kişilerde bir takım faktörlerin genel populasyona göre daha sık bulunduğu epidemiyolojik çalışmalardan anlaşılmıştır Bu faktörlere risk faktörleri denilmiştir Son 20 yılda bu faktörlerin tanımında manâlı gelişmeler olmuştur Risk faktörü kavramı, en az bir tehlike faktörü olan bir kişide aterosklerotik bir olay gelişme şansının daha artı ya da daha erken olacağı görüşünü kapsar 65 yaşın altındaki insanların çoğunda bu tehlike faktörlerinden biri veya fazlası bulunur Aniden fazla tehlike faktörleri varsa aterosklerotik durum daha da hızlanmaktadır En önemlileri hiperkolesterolemi (kanda kollesterol yüksekliği) ,Hipertensiyon (HT) ve sigara içmedir Koroner yürek hastalığı için tehlike faktörleri Artı risk faktörleri: Yaş Erkek 45 sene Bayan 55 sene ve östrojen tedavisi almamış erken menopoz, Uzun süreli doğum denetim hapı kullanılması id Aile hikayesi: Birinci derecede erkek akrabalarda 55, birinci derecede kadın akrabalarda 65 yaşından önce infarktüs veya ani vefat bulunması Hiperlipidemi: Total Kolesterol 200 mgdl (LDLKolesterol 130 mgdl) Hipertansiyon ya da antihipertansif tedavi alıyor edinmek Sigara içimi Diabetes mellitus( Şeker) HDLKolesterol 35 mgdl olması Obezite, stress, fizik aktivite azlığı Bu faktörlerin bir kısmı önleyici ya da koruyucu yöntemlerle değiştirilebilirler Yaşlanma, cinsiyet ve genetik faktörler ise değiştirilemezler Yüksek kolesterol düzeyinin düşürülmesi, HT'nun tedavisi, sigaranın yasaklanması ile KKH riski ve ölümleri azaltılabilmektedir Tehlike faktörlerinin bir kısmı yaşlanma ile birlikte olduğundan yaşlanma da karmaşık faktörlerden biridir CİNSİYET ve YAŞ: Ateroskleroz uzun yıllar içinde gelişen bir olaydır ve yaş ilerledikçe ateroskleroz sıklığı artar Erkeklerde 4045, kadınlarda 5055 yaştan sonradan aterosklerotik olaylar çıkmaya başlar Kadınların ÖRT (östrojen tedavisi) almaması, erken menapoz ya da uzun süreli doğum yoklama hapı kullanılması da riski artırır Menapozdan önce KKH görülmesi açısından kadınerkek oranı 17'dir Menapozdan daha sonra bu fark giderek azalır ve 70 yaştan sonra erkeklere eşitlenir HİPERTANSİYON: KKH ve serebrovasküler hastalıkta manâlı bir tehlike faktörüdür Kan Basıncı (KB) artışına paralel olarak risk de artar Orta yaş grubunda KB 16095 mmHg'yı aştığı vakit, KB:14090 mmHg'dan düşük olanlara kadar KKH insidansı 5 misli artabilmektedir Bu koşul her iki aaaa için de geçerlidir SİGARA İÇME: Günde 1 paket sigara içilmesi ateroskleroz gelişmesini hızlandırdığı gibi, KKH'dan ölüm oranını da %70 artırır Sigara içenlerde KKH riski içmeyenlere tarafından 35 misli artmıştır Mortalite artışı içilen sigara miktarı ile orantılıdır ve yaşlanma ile azalırMyokard infarktüsüne yan ölüm oranı bayan tiryakilerde de artmıştır lakin erkeklere göre daha azdır Diabetik ve hipertansiflerde sigara içilmesi ateroskleroz mortalitesini çok daha pozitif artırır Ani ölüm riski de artar Sigaranın kesilmesiyle tehlike epeyce azalır ve 12 yılın sonunda içmeyenlerin seviyesine ulaşır DİABETES MELLİTUS (DM) (ŞEKER HASTALIĞI): Diyabetiklerde, DM olmayanlara tarafından miyokard enfarktüsü sıklığı 2 misli fazladır Bu risk genç diyabetiklerde daha fazladır Yeniden diyabetik kadınlarda diyabetik erkeklere tarafından KKH eğilimi artmıştır OBESİTE (ŞİŞMANLIK) ve MADDI AKTİVİTE AZLIĞI: Vücud ağırlığı ideal değerlere göre %30'dan artı olanlarda KKH görülme sıklığı daha yüksektir Obesite hiperlipidemi, DM ve HT gelişmesini kolaylaştırabilirBilhassa göbek kısmında yağlanma tipi obesite ile KKH arasındaki ilişki daha fazladır 50 yaşın altındaki fazla obesite, kimsesiz, eksik da olsa KKH için tehlike oluşturur Framingam çalışmaları, sedanter (somut aktivite azlığı ) yaşayan bireylerin ani ölüme daha fazla meyilli olduklarını göstermiştir Mekanizma bütün gösterilemese de fiziksel aktivite azlığının lipid profilini, yağlanmayı, KB'nı, glukoz toleransını, kalp damarlarındaki kapasiteyi fena yönde etkilediği bilinmektedir Sedanter kişiler fiziksel aktivitelerini artırırlarsa, risk faktörlerini azaltma şansları vardır PERHIZ: Serum Kolesterol ve LDLKolesterol düzeyleri yağ alımı ile yakından ilişkilidir Tuz yenmesi hassas kişilerde Kan basıncını artırır Tekli ve çoklu doymamış yağlar, balık yağı, lifli gıdalar gibi perhiz komponentlerinin ateroskleroz gelişiminde iyi etkisi olduğu gösterilmiştir STRESS ve PERSONALİTE: Somut ya da ruhsal streslerin ve sıkıntıların KKH ya da ani ölümü arttırdığına dair klinik izlenimler vardır HİPERLİPİDEMİ: Kolesterol (C) ve trigliserid (TG) düzeylerinin kanda bir bir veya birlikte yükselmesine hiperlipidemi (lipid yüksekliği) denir En manâlı risk faktörlerinden biridir Plazma lipid düzeylerinin ölçülmesi hiperlipidemili(lipid yüksekliği olan )kimselerin belirlenmesini sağlar ve böylece erken aterosklerozu tesbitine ve önleyici tedbirlerin alınmasına muavin olur Koroner Damar Hastalıkları(Yürek KriziSpazmı) Nasıl Oluşur? Kalbde tıpatıp diğer organlar gibi aralıksız oksijenlenmeye ve beslenmeye yani kanlanmaya lüzum duyarKalbin tüm hayat boyu sürekli çalışmasının ilk güvencesi bu kanlanmayı karşılayan koroner damarlardırKoroner damarların damar sertliği dediğimiz tutulumu kalbin beslenmesini bozarak bir dizi kayda değer ve bazen hayat tehdit edici olabilen sorunlara neden yolaçmaktadır Damar sertliği başlıca olarak,yağ,bir takım tahvil dokusu elemanları ve kimi dönüşmüş savunma hücrelerinden oluşmuş plak dediğimiz yapıların, damar iç duvarını zaman içinde daraltarak kalbe giden kan akımını kısıtlaması ve bazende iyice kesmesi sonucunu doğurmaktadır Damar sertliği dıştan daha eksik rastlanan ve benzer kan akımı kısıtlamasını lakin bu kere öbür bir mekanizma ile yapabilen ve genel olarak strele tetiklenen dmar spazmınada değinmeden geçmemeliyiz Nedeni ne olursa olsun kalbe dışarı giden azzalmış ya da indirilmiş kan akımının müşterek sonucu koroner yürek hastalığı denen bir dizi hastalığın oluşumudurBunlar: Yalnızca efor srfetme ile göğüs ağrısı vb yakınmaların belirdiği kararlı göğüs ağrıları; yürek krizine evrilme olasılığı yüksek olan yeni başlangıçlı ya da istirahatde beliren belirsiz ağrılar;kalp krizi ve ani kalp kaynaklı ölümlerdir Kalp krizi çoğu zaman,kalbi besleyen koroner damarlardaki damar sertliği ile oluşmuş damarı içten daraltan plakların yırtılması ve bu yırtılmanın kan pıhtılaşma mekanizmasını tetikleyerek damarı bütün tıkaması ile oluşur Tıkanan damarın beslediği bölge,yani yürek kası ölmektedir Öyle fazla kişide yürekdamarkoroner hastalıkların ilk belirtisi yürek krizi olabilmektedir Sıklıkla gün içerisinde sabah erken saatlerde ortaya çıkmaktadır Göğüs ağrısı başlıca döş kemiğinin arkasından geniş bir alanda(mesela nokta dek değil) zorlama, basınç,ezici tarzdadırAğrı heriki kola,omuza boyun ve çeneye,mideye yayılaabilmektedirAğrıya terleme, bulantı,halsizlik,kusma eşlik edebilir Daralmış olan koroner damarlar niçin göğüs ağrısına neden olur? Vücudun her uygun o bölgeye kan, dolayısı ile de dokunun kullanacağı yiyecek maddeleri ve oksijeni taşıyan damar sistemleri vardır Koroner damarlar da kalbin kendisini besler Kalbi besleyen atar damarlarda daralma veya tıkanma olduğunda kalp gerekli gıda ve oksijeni alamaz Kalp gereğinden daha eksik beslenme ve oksijenle çalışmak zorunda kalır Fizik takâtsizlik, gerginlik ve ağır yemeklerden sonradan kalbin daha fazla çalışması gerektiğinden oksijen ihtiyacı artar Daralmış olan damar yatağı oksijen ihtiyacını karşılayamaz ve bu göğüs ağrısına niçin olur Şemaya baktığınızda, koroner damarların kalbin dış yüzünü sardığını görürüz Bu damarların tümü açıksa sorun yoktur Biri ya da bir kaçının iç hacmi daralmış ise göğüs ağrısı (anjina) oluşur Eğer damar tamamen tıkanır ve kan akımı durursa, kalp krizi gelişir Günümüzde yürek krizinde çare yaklaşımı krizden sorumluluk sahibi damarın pıhtı eriticiler veya acele koroner angiografi ile tıkanan damarın belirlenerek buraya balon angioplasti veveya stent uygulaması ile açılmasıdır KORONER ANJİOGRAFİ Koroner anjiografi, özel bir kamera ile kalbinizin atar damarlarının incelendiği bir röntgen film çekimidir İşlemi kateter laboratuarında gerçekleştirilir İşlemi gerçekleştiren doktorunuz kolunuzdaki veya bacağınızda büyük atar damarların birine ince minik bükülebilir bir boruyu (katater) yerleştirir sonra kalbinizi besleyen ufak atar damarların (koroner damarlar) çıktığı en büyük atar damara (aorta) kadar ilerletir sonradan katater koronerlerin aortaya giriş yerlerine yerleştirilerek, koroner arterlerinize, boyalı bir madde verilir Bu Nedenle çekilen filmlerde koroner damarlarınız görüntülenebilir ve hangi bölgelerinde ne değin darlık olduğu tesbit edilebilir Anjiografi doktora hangi bilgileri verir? Anjiografi koroner atardamar hastalığı bulunup bulunmadığını belirten en içten yöntemdir Damar sertliği nedeni ile koroner arterlerin hangi bölgesinin ne değin daraldığını ve veya tıkanığını tesbit edebilir Kalp kateterizasyonu ile kalp kapaklarının ve duvarlarının işlevlerindeki kusurlar da gösterilebilir Anevrizma (kalbin bir bölümünün, yürek krizi sonrası, dışarı dürüst bombelenmesi) ya da kalp delikleri gibi doğumsal kalp hastalıklaının teşhisi için de kullanılabilir Koroner Kalp Hastalığı'ndan KORUNMA : Yaş, cinsiyet, kalıtım gibi unsurlardan kaçamayız Kadınlarda menapozu geciktirici hap uygulamak ise (bu ilaçların dolambaçlı olarak KKH oluşumunda rol oynaması nedeniyle) sakıncalıdırİkinci grup unsurları başkalaşmak ve koroner yürek hastalığından korunmak ise bizim elimizdedir Sigara bırakılabilir, en azından azaltılırHipertansiyon tuz kullanımı kısıtlanarak ve ilaçlarla teftiş edilebilirDiabet (şeker hastalığı) diyet ve ilaçlarla yoklama altına alınabilirAlkol ve kahve kullanımı azaltılmalıdırDeğiştirilebilir faktörler içinde önlenmesi şayet de en şiddet olanı strestir Kişinin kendi iradesi, çevre ve ailesinin yardımı, icabında psikiyatrist ve psikologların tedavisi ile gerginlik yenilebilir Kesintisiz gerginlik aşağıda kalan kişiler öncelikle stresin nedenlerini düşünmeli, bunları ortadan kaldırmaya çalışmalı veya bunlardan muhtemel olduğunca uzak durmalıdırBir çeşit kan yağı olan kolesterol total (toplam) düzeyinin azaltılması ve kolesterolün bir alt ünitesi olan HDLKolesterol düzeyinin artırılması diyet ve (gerekirse) ilaçlarla sağlanabilirspor ve çalışma, akupunktur, bitki çayları, (doktor gerekli görürse) hap tedavisi ve cerrahi tedavi (ameliyat) Bunlar yapılırken uyarı edilmesi gereken nokta kiloların yavaş yavaş ve uzun zamanda verilmesidir; unutulmamalıdır oysa süratli verilen kilolar yeniden hızlı bir şekilde yerine gelebilirHareketsiz (sedanter) yaşamdan muhtemel olduğunca kaçınmalı; mesela yakın mesafeler için araba kullanmamalı, asansör yerine merenleri tercih etmeli, hergün ahenkli yürüyüşler ve egzersizler yapmalıdır Yalnız sporu yaşımıza ve bünyemize kadar yapmalı, vücuda fazla yüklenmemelidir Gut hastalığı varsa hekimin vereceği ilacı düzenli kullamalı, protein diyetine uyulmalıdır Hiperkalsemi (kan kalsiyum düzeyinin yüksek olması) kan tahlillerinde saptanmışsa doktora başvurmalıdır, denetleme altına alınmalıdırBayanların oral kontraseptif denen doğum denetim haplarını uzun süreli kullanmaları KKH açısından sakıncalıdır, mümkünse diğer doğum yoklama yöntemleri kullanılmalıdır Bu ilaçlar kullanılmadan önce hekime danışmada menfaat vardır Hastalığın Seyri Koroner yürek hastalığında en çok korkulan olay; koroner damarlardan hiçbirinin yürek kasının kanlanmasını (dolayısıyla oksijenlenmesini) yeterince sağlayamaması, böylece kalbin kasılamaması ve vücuda kan gönderememesidir Bu durum millet arasında kalp krizi olarak tanıdık myokard infarktüsüdür Koroner yürek hastalığı bu safhalara gelinmemesi için zamanında tanı konulup tedavi edilmelidir; en güzeli ise şüphesiz, daha hiç bu rahatsızlıklar yokken tehlike faktörlerinin belirlenip bunlardan olası olduğunca korunmaktır Özellikle kesin bir yaştan sonradan ahenkli aralıklarla kalp muayenesi, tansiyon ölçümleri ve checkup yaptırmak yaşamsal yük taşır