Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Intrakranial anevrizmalar, serebral arterlerin patolojik genişlemeleridir. Birden fazla anevrizma doğuştandır ve değişerek ve gelişerek hayat uzunluğu devam eder. Atherosklerotik hale gelebilirler. Anevrizmalar tipik olarak en sık, Willis poligonundaki ana damarların bifurkasyonlarında görülürler. Hastaların %20’sinde birden çok(multipl) anevrizma, %1’inde de anevrizmayla birlikte arteriovenöz malformasyon (AVM) görülmektedir. Şayet anevrizmalar periferik yerleşimli ise, travma yahut enfeksiyon üzere ikincil nedenler göz önünde bulundurulmalıdır.
Anevrizmaların %85’inden ziyadesi karotid yahut “anterior” sirkulasyonda oluşur. Yaklaşık olarak %30’u da internal karotid arterin, intrakranial segmentinde, ekseriyetle posterior komminikan arter çıkışında yahut acilen komşuluğunda ortaya çıkmaktadır. Vesair bir %30’luk nispet da, anterior komminikan arter kısmında görülür. Yaklaşık %25’lik bir kısmı orta serebral arterin birinci ana kollarını verdiği trifukasyonuna oturur. Buradaki başlangıç noktası damarın çatallaşma noktasının başlangıcıdır. Vertebro-baziller yahut “posterior” sirkulasyon anevrizmaları, en sık olarak baziller arterin tepesinde görülsede gövdesi boyunca daha proksimal kısımlarda de ortaya çıkabilir. Posterior inferior serebeller arterin çıkış konumu 2. en sık yerleşim alanıdır.
İntrakranial anevrizmalı olgular en yaygın olarak subaraknoid kanama (SAK) belirti ve bulgularıyla önümüze çıkarlar. Travmaya bağlı olmayan subaraknoid kanamaların %80’i anevrizma rüptüründen kaynaklanmaktadır. Bu rüptür sonucunda hastada, şiddetli bir başağrısı, ve bunu takiben subaraknoid aralığa geçen kanın oluşturduğu meningeal irritasyon sonucu gelişen ense sertliği ve fotofobi görülür. Muvakkat bilinç kaybı da oluşabilir. Birtakım hastalarda ise kafaiçi basıncın aniden artmasına bağlı olarak fokkal nörolojik defisitler ve koma hali görülebilir. SAK’ın şiddeti gradelenebilir .Genellikle, grade ne kadar düşük olursa o kadar yeterli bir prognoza işaret eder.
Anevrizmalı, hastaların tümü rüptüre bağlı semptomlar ile önümüze çıkmayabilir. İnternal karotid arter (ICA) anevrizmaları kitle tesiri göstererek ; optik sona (II.) bası sonucu oluşan tek beğenilen körlüğe yahut okulomotor hududa (III.) bası sonucunda diplopi, ptozis ve pupil dilatasyonuna neden olabilir. Kavernöz sinus içersindeki bir ICA anevrizması n. abducense bası yaparak çift görmeye sebep olur. Baziller tipte oturan dev bir anevrizma (çapı 25 mm’den ziyade olan) serebral aqueductı tıkayarak hidrosefali oluşturabilir. Nadiren bir anevrizma tümörle karıştırılabilecek büyüklükte olabilir.
SAK tanısı çoklukla klinik bulgulara nazaran konur. BT taraması öncelikle yapılmalıdır, Tüm dimağ damarlarını kapsayan anjiografi anevrizmayı tam olarak tespit etmeye ve tanımlamaya ve tıpkı hengamda birden çok anevrizma olup olmadığını yahut eşlik eden bir AVM’nin ortaya çıkarılmasına yardımcı olur.
TEDAVİ
Anevrizma kanaması tanısı doğrulandıktan sonra hastada yeni bir kanama riskine karşı belirli bir protokol uygulanır .Anevrizma tedavisinde kesin emel kraniotomi ile anevrizmaya ulaşıp mikroşirürjikal olarak disseke edip, bir klip ile boynunu kapatmaktır. Ameliyatın zamanlaması hastanın klinik gradine nazaran ayarlanmalıdır. Grade I ve II olan hastalar, kanamadan sonraki birinci 72 saat içinde ameliyata alınmalıdırlar. Grade III ve IV hastalara ise ağır tıbbi müdahale yapılır ve durumları uygunlaştırılarak imkanı varsa daha düşük grade getirilmeye çalışılır zira mortalite riski hastanın grade’i artıkça yükselir. Şimdi kanamamış anevrizmalar da tespit edilirse, kanamaya yol açmadan elektif kaidelerde ameliyat edilmelidirler. Cerrahisi çetin olan ve velev mümkün olmayan anevrizmalar da girişimsel nöroradyolojik tekniklerle, emolize edilerek faal olarak tedavi edilebilirler.
Anevrizmal kanamaların komplikasyonları arasında, lezyonun tedavi edilmediği durmlarda birinci 8 hafta içinde %30 nispetinde tekrar kanama riski, subaraknoid kan pıhtılar tarafından araknoid villilerin tıkanması sonucu gelişen hidrosefali, vazospasm, intraserebral hematomlar, baş içi basınç artışı ve epileptik nöbet sayılabilir. Bunların içindde en bariz ancak, en az anlaşılmış olanı vazospasmdır. Bu fenomen sıklıkla kanamadan sonraki Birinci 4-7 gün içinde ortaya çıkar ve ilgili serebral arterlerin daralmasına neden olur. Vazospasm, rastgele bir klinik bulgu vermeksizin anjiyografide görülebileceği üzere, hastanın hayatını tehdit edecek ciddiyette ilgili damarların beslediği dimağ dokusunda iskemiye de sebeb olabilir.
Kanamadan elektif kaidelerde klipe edilen anevrizmalı olguların sonuçları kanadıktan sonra klipe edilen anevrizmalı olgulardan daha güzeldir, zira dimağ, subaraknoid kanama ile şimdi hasar görmemiştir. Bunun yanında, internal karotis arter anevrizmaları, komplike anterior komminikan arter anevrizmaları hariç; vertobrobaziller sistem anevrizmalarına nazaran daha az risklidirler. Ekseriyetle, başarılı bir ameliyatla anevrizmanın klipe edildiği, ve vazospazmının giderilebildiği yahut önlenebildiği durumlarda, hastalarda düzgünleşme sağlanmaktadır.
Anevrizmaların %85’inden ziyadesi karotid yahut “anterior” sirkulasyonda oluşur. Yaklaşık olarak %30’u da internal karotid arterin, intrakranial segmentinde, ekseriyetle posterior komminikan arter çıkışında yahut acilen komşuluğunda ortaya çıkmaktadır. Vesair bir %30’luk nispet da, anterior komminikan arter kısmında görülür. Yaklaşık %25’lik bir kısmı orta serebral arterin birinci ana kollarını verdiği trifukasyonuna oturur. Buradaki başlangıç noktası damarın çatallaşma noktasının başlangıcıdır. Vertebro-baziller yahut “posterior” sirkulasyon anevrizmaları, en sık olarak baziller arterin tepesinde görülsede gövdesi boyunca daha proksimal kısımlarda de ortaya çıkabilir. Posterior inferior serebeller arterin çıkış konumu 2. en sık yerleşim alanıdır.
İntrakranial anevrizmalı olgular en yaygın olarak subaraknoid kanama (SAK) belirti ve bulgularıyla önümüze çıkarlar. Travmaya bağlı olmayan subaraknoid kanamaların %80’i anevrizma rüptüründen kaynaklanmaktadır. Bu rüptür sonucunda hastada, şiddetli bir başağrısı, ve bunu takiben subaraknoid aralığa geçen kanın oluşturduğu meningeal irritasyon sonucu gelişen ense sertliği ve fotofobi görülür. Muvakkat bilinç kaybı da oluşabilir. Birtakım hastalarda ise kafaiçi basıncın aniden artmasına bağlı olarak fokkal nörolojik defisitler ve koma hali görülebilir. SAK’ın şiddeti gradelenebilir .Genellikle, grade ne kadar düşük olursa o kadar yeterli bir prognoza işaret eder.
Anevrizmalı, hastaların tümü rüptüre bağlı semptomlar ile önümüze çıkmayabilir. İnternal karotid arter (ICA) anevrizmaları kitle tesiri göstererek ; optik sona (II.) bası sonucu oluşan tek beğenilen körlüğe yahut okulomotor hududa (III.) bası sonucunda diplopi, ptozis ve pupil dilatasyonuna neden olabilir. Kavernöz sinus içersindeki bir ICA anevrizması n. abducense bası yaparak çift görmeye sebep olur. Baziller tipte oturan dev bir anevrizma (çapı 25 mm’den ziyade olan) serebral aqueductı tıkayarak hidrosefali oluşturabilir. Nadiren bir anevrizma tümörle karıştırılabilecek büyüklükte olabilir.
SAK tanısı çoklukla klinik bulgulara nazaran konur. BT taraması öncelikle yapılmalıdır, Tüm dimağ damarlarını kapsayan anjiografi anevrizmayı tam olarak tespit etmeye ve tanımlamaya ve tıpkı hengamda birden çok anevrizma olup olmadığını yahut eşlik eden bir AVM’nin ortaya çıkarılmasına yardımcı olur.
TEDAVİ
Anevrizma kanaması tanısı doğrulandıktan sonra hastada yeni bir kanama riskine karşı belirli bir protokol uygulanır .Anevrizma tedavisinde kesin emel kraniotomi ile anevrizmaya ulaşıp mikroşirürjikal olarak disseke edip, bir klip ile boynunu kapatmaktır. Ameliyatın zamanlaması hastanın klinik gradine nazaran ayarlanmalıdır. Grade I ve II olan hastalar, kanamadan sonraki birinci 72 saat içinde ameliyata alınmalıdırlar. Grade III ve IV hastalara ise ağır tıbbi müdahale yapılır ve durumları uygunlaştırılarak imkanı varsa daha düşük grade getirilmeye çalışılır zira mortalite riski hastanın grade’i artıkça yükselir. Şimdi kanamamış anevrizmalar da tespit edilirse, kanamaya yol açmadan elektif kaidelerde ameliyat edilmelidirler. Cerrahisi çetin olan ve velev mümkün olmayan anevrizmalar da girişimsel nöroradyolojik tekniklerle, emolize edilerek faal olarak tedavi edilebilirler.
Anevrizmal kanamaların komplikasyonları arasında, lezyonun tedavi edilmediği durmlarda birinci 8 hafta içinde %30 nispetinde tekrar kanama riski, subaraknoid kan pıhtılar tarafından araknoid villilerin tıkanması sonucu gelişen hidrosefali, vazospasm, intraserebral hematomlar, baş içi basınç artışı ve epileptik nöbet sayılabilir. Bunların içindde en bariz ancak, en az anlaşılmış olanı vazospasmdır. Bu fenomen sıklıkla kanamadan sonraki Birinci 4-7 gün içinde ortaya çıkar ve ilgili serebral arterlerin daralmasına neden olur. Vazospasm, rastgele bir klinik bulgu vermeksizin anjiyografide görülebileceği üzere, hastanın hayatını tehdit edecek ciddiyette ilgili damarların beslediği dimağ dokusunda iskemiye de sebeb olabilir.
Kanamadan elektif kaidelerde klipe edilen anevrizmalı olguların sonuçları kanadıktan sonra klipe edilen anevrizmalı olgulardan daha güzeldir, zira dimağ, subaraknoid kanama ile şimdi hasar görmemiştir. Bunun yanında, internal karotis arter anevrizmaları, komplike anterior komminikan arter anevrizmaları hariç; vertobrobaziller sistem anevrizmalarına nazaran daha az risklidirler. Ekseriyetle, başarılı bir ameliyatla anevrizmanın klipe edildiği, ve vazospazmının giderilebildiği yahut önlenebildiği durumlarda, hastalarda düzgünleşme sağlanmaktadır.
