Anemi ve beslenme tedavisi

Anemi Nedir?

Anemi, bir çeşit kan illetidir.Kanda sıradandan daha az alyuvar ( al kan hücresi) bulunması yada kanda olağandan daha az hemoglobin bulunması durumlarına anemi ismi verilir. Yerinde sayıda alyuvar olmadığında ya da çok az hemoglobin olduğunda kan, vücudun tüm kısımlarına gereğince oksijen taşıyamaz.

Aneminin farklı çeşidi vardır:

•Demir eksikliği anemisi
•Hemolitik anemi
•Vitamin B-12 eksikliği anemisi
•Folik asit eksikliği anemisi
•Alyuvarlardaki kalıtsal anormalliklerden kaynaklanan anemi (örneğin; orak hücreli anemi ve talasemi)
•Romatoid artrit üzere kronik marazlardan kaynaklanan anemi

Uygulanan tedaviden maksimum yarar sağlanabilmesi için anemi tipinizin yanlışsız belirlenmesi ve buna nazaran bir tedavi formunun seçilmesi gereklidir.

Demir eksikliği anemisinde beslenme tedavisi.

Demir; DNA sentezinde ve hemoglobinin dokulara gerekli oksijeni taşımasında rol oynayan elzem bir elementtir.Enerji metabolizmasında kıymetli rol oynar.Yetişkin bir insanın vücudunda 3-5 gr demir bulunur.Özellikle büyüme ve gelişme çağındaki evlatlar , doğurganlık yaşındaki hatunlar ve vejetaryenlerin demir muhtaçlığı çok daha ziyadedir. Demir eksikliği anemisinin çeşitli sebepleri olabilir:

1.Besinlerle alınan demir ölçüsü gereksinmeden az olabilir .En yeterli demir kaynağı besinler ehemmiyet sırasına nazaran; Ciğer, böbrek, al et , yumurta , pekmez, kurubaklagiller , kuru meyveler ( münhasıran siyah üzüm ) , koyu yeşil yapraklı sebzelerdir. Hayvansal kaynaklı besinlerin içerdiği demirin (hem demir ) emilimi daha güzeldir. Kurubaklagiller üzere bitkisel demir kaynağı besinlerin ise ( hem olmayan demir ) emilimi daha zordur. Süt ve süt eserleri demir bakımından yoksul besin kümesidir.

Besinlerle aldığımız demirin emilimi birçok faktörden etkilenir.C vitamininden varlıklı besinler ; turunçgiller, brokoli, domates, yeşil biber , demir emilimini artırır.O yüzden kesinlikle her yemekte C vitamininden varlıklı besinlere nokta verilmelidir. Şayet demir suplementi önerildiyse aç yada ara saatte meyve /taze sıkılmış meyve suyu ile bir arada tercih edilmelidir. Kepekli un , kepekli ekmek , kurubaklagillerin içindeki fitatlar ,çay , kahve içindeki tanenler demir emilimini azaltan faktörlerdir. Bu yüzden diyetteki posa ölçüsünü çok istikrarlı tutmak , çoka kaçmamak gerekir.Yemekten acilen sonra çay, kahve içilmemelidir.

2.Demir kaybının öteki kıymetli bir sebebi bağırsak parazitleridir. Bağırsak parazitleri yiyeceklerle alınan demire ortak olmak suretiyle bireylerde demir eksikliğine yol açabilir. Kesinlikle tedavi edilmesi gereken bir durumdur.

3.Demir eksikliği anemisinin öteki nedeni, gereksinimin artmasına rağmen vücuda alınan demirin ehliyetsiz kalmasıdır. Gebe ve emziklilerde ,büyüme çağındaki çocuklarda demir gereksinimi ziyadedir.

Folik asit eksikliği anemisinde beslenme tedavisi.

Folik asit; aminoasit metabolizması ve kan hücrelerinin prodüksiyonu için gerekli olan bir vitamindir. Eksikliğinde anemi ve deride yaralar görülür. Folik asit bakımından varlıklı yiyecekler;

1.Karaciğer

2.Koyu yeşil yapraklı sebzeler

3.Karnabahar ve başka zerzevat , meyveler

4.Böbrek

5.Etler

6.Yumurta

7.Süt ve türevleri

8.Tahıllar

9.Kurubaklagiller

Yetişkin bir kişinin günlük folik asit gereksinimi 0,4 mg kadardır.Folik asit ışığa hassastır. Işık temasında vitaminin özelliğinde kayıplar olur. Başkaca vesair B vitaminleri üzere folik asitte suda erir. Bu nedenle yiyeceğin piştiği sular atılmamalıdır. Bu vitamin vücutta ziyade ölçüde depo edilmez. O yüzden hergün , folik asitten varlıklı besinleri tertipli tüketmekte yarar vardır.Folik asidin dinamik olabilmesi için C vitamini gereklidir. Gereğince C vitamini alınmadığında da folik asit eksikliği görülebilir.

Vitamin B12 eksikliği anemisinde beslenme tedavisi.

Vitamin B12; aminoasitler ve nükleoprotein metabolizması için gereklidir.Eksikliği ‘pernisiyöz anemi’ye sebep olmaktadır. Pernisiyöz anemide alyuvar ve akyuvar hücre sayısı ve hemoglobin ölçüsü azalmaktadır. Hastada had sistemi bozuklukları, yorgunluk ve depresyon görülmektedir. Yetişkin bir kişinin günlük vitamin B 12 gereksinimi 2,4 mikrogram kadardır. Umumiyetle bitkisel yüklü beslenen insanlarda günde 2 bardak süt ve 1 yumurta günlük B 12 vitamin gereksinimini karşılayabilir.

Gereksinimi gebelikte , çeşitli enfeksiyonlarda ve hipertroidizmde artar.

En güçlü kaynakları;

1.Et ve et eserleri

2.Süt ve süt eserleri

3.Balık

4.Yumurta

Bitkisel kaynaklı besinlerde Vit B12 bulunmaz.