Anadolu Medeniyetleri nedir?

ANADOLU MEDENİYETLERİ

Anadolu: (Küçük Asya) Tarih boyunca birçok göç ve istilaya uğramıştır Niçin?

Üç tarafının denizlerle çevrili oluşu, Avrupa ve Afrika aralarında deniz ve karadan zahmetsizce bağlantı kurulması

Olumlu iklim şartları, verimli toprakları bol su kaynaklarına sahip olması

Anadolu'da Medenilik Neden Gelişmiştir

Göçler ve istila amacıyla gelen topluluklar sahip oldukları kültür ve medeniyeti Anadolu'ya taşıdılar Anadolu'nun Darı, Ege ve Yunan Medeniyetlerine yakın bir konumda olması bu medeniyetlerdenetkilenmesin sağlamıştır

Anadolu Medeniyetleri: Anadolu'da kurulan uygarlıklar sırasıyla şunlardır:

1) Hititler, Frigler,Lidyalılar, İyonlar, Urartular (MÖ 2binMö600 yılları arasında

2) Persler (MÖ 543333)

3) İskender İmparatorluğu

4) Roma İmparatorluğu

5) Bizanslılar (3951071)

6) Türkler (1071)

Mö2Bin Mö600 Yılları Aralarında Anadolu Medeniyetleri

A)Hititler:

Anadolu'ya Kafkaslar'dan geldikleri varsayım edilmektedir
* Kızılırmak çevresinde kurulmuştur Başşehirleri HATTUŞAŞ (Boğazköy)'dır
* Hititler Suriye toprakları için Mısır ile yaptıkları savaş sonucunda KADEŞ ANTLAŞMASINI imzaladılar Kadeş Antlaşması tarihte aşina ilk antlaşmadır
* Hititler'de asillerden oluşan PANKUŞ denilen bir meclis vardı Bu meclis kralın yetkilerini kısıtlıyordu
* Hititlerde kraldan sonra en yetkili kişi TAVANANNA denilen kraliçeydi
* Hititler krallarının hayatlarını anlatan ANAL adını verdikleri yıllıkları hazırlayarak, objektif TARİH YAZICILIĞI'nı başlatmışlardır
* Hititler kayaları düzleştirerek, tanrı kabartmaları yapmışlardır( İvriz ve Yazılıkaya Kabartmaları Hititlere aittir)
* Hititler Asurlular göre yıkıldılar

B)Frigyalılar(Frigler):
* Orta Anadolu'da(Sakarya nehri çevresinde) MÖ 800 yıllarında devlet kurdular Başşehirleri GORDİON'du
* Kimmerler göre yıkıldı
* Friglerin en büyük Tanrıları KİBELE 'dir
* Frigler dokumacılıkta ileri gitmişlerdir Frigyalılar TAPETES adı bahşedilen halı ve kilimleri ile ünlüdürler
C)Lidyalılar:

* Bugünkü Gediz ve Menderes ırmakları arasındaki bölgeye eski çağlarda LİDYA deniliyordu

* Başkentleri SARDES(Sard)'dır

* Lidyalılar ticarette geliştiler Tarihte PARA'yı öncelikle kullanan Lidyalılar'dır

* Lidyalılar Efes'ten başlayıp, Mezopotamya'daki Ninova'ya kadar uzanan KRAL YOLU'nun açılmasında

etkin oldular

* Lidyalılara Persler son vermiştir

* Lidyalıların kısa zamanda yıkılmasının sebebi, ordularının değişik kavimlerden toplanan ücretli

askerlerden oluşmasıdır(Ahenkli ve kesintisiz ulusal ordusunu oluşturamamıştır)

D)İyonyalılar(İyonlar):
* İzmir Körfezinden, Güllük Körfezine değin olan bölgeye İYONYA denilirdi
* Yunanistan'dan gelen AKALAR buradaki yerli halkla karışarak, büyük kasaba devletleri halinde yaşadılar
Esas İyon şehirleri şunlardır: Efes, Milet, İzmir, Foça, Bodrum
* Efeste'ki ARTEMİS tapınağı İyonlara aittir
* İyonlar deniz ticaretinde gelişmişlerdi
* İyon Edebiyatının en manâlı eseri Homeros'un İlyada ve Odesa destanıdır
* İyonlar bilim ve sanatta gelişmişlerdir Matematikte Tales ve Pisagor, Tarihte Heredot, Tıpta Hipokrat, Felsefede Diojen)

E)Urartular:

* Van Gölü ve çevresinde devlet kurmuşlardır Başşehirleri TUŞBA(Van)'dır

* Urartular'da kral ülkeyi savaş tanrısı HALDİ namına yönetirdi

* Urartular madencilik ve maden işletmeciliğinde ileri gitmişlerdi

* Urartular kaleler ve su kanalları ile ünlüdür (Toprakkale, Çavuştepe, Patnos ve Kayalıdere kaleleri)

Kültür Ve Uygarlık

Devlet Yönetimi:

1) Anadolu'da kurulan bu devletler genellikle krallıkla yönetilmiştir Kral ayrıca başkumandan, ayrıca baş yargıç, hem de baş rahipti

NOT: Bu durum kralın siyasi, askeri ve dini gücü elinde bulundurduğunu gösterir Keza kralın başrahip oluşu laik olmayan bir anlayışı yansıtmaktadır

2) Hititlerde asillerden oluşan PANKUŞ denilen bir meclis vardı Bu meclis kralın yetkilerini kısıtlıyordu

3) Hititlerde kraldan sonra en yetkili birey TAVANANNA denilen kraliçeydi

4) İyonyalılar merkezi krallık yerine SİTE denilen büyük kasaba devletleri halinde yaşamışlardır

Din Ve İnanış:

1) Anadolu'da fazla tanrılı inanış mevcuttu

2) Hititler kendi tanrılarından başka Ön Asya tanrılarına, Lidyalılar da Yunan tanrılarına tapınmışlardı

ANEKDOT: Bu koşul Anadolu'da dini etkileşimi yansıtmaktadır

3) Urartular ölümden daha sonra hayata inanmışlardı Bu yüzden mezarlarını konut ve oda şeklinde yapıp içine

değişik eşyalar koyuyorlardı

4) Friglerin en büyük Tanrıları KİBELE 'dir

5) Efeste'ki ARTEMİS tapınağı İyonlara aittir

6) Urartular'da kral ülkeyi savaş tanrısı HALDİ adına yönetirdi

Sosyal Ve Idareli Yaşam:

1) Ahali genellikle Soylular, Rahipler, Hürler ve Köleler olarak sınıflara ayrılmıştı

2) Anadolu'da idareli hayatın temelini tarım, ticaret ve hayvancılık oluşturuyordu

3) Urartular madencilik ve maden işletmeciliğinde ileri gitmişlerdi

4) Lidyalılar ticarette geliştiler Tarihte PARA'yı ilk kez kullanan Lidyalılar'dır

5) İyonlar deniz ticaretinde gelişmişlerdi

6) Lidyalılar Efes'ten başlayıp, Mezopotamya'daki Ninova'ya kadar uzanan KRAL YOLU'nun

açılmasındaetkili oldular

Yazı, Dil Ve Edebiyat:

1) Anadolu'ya yazı Asurlular kadar getirilmiştir Hititler ve Urartular Asurlulardan aldıkları ÇIVI yazısını ve kendi buluşları olan HİYEROGLİF(resim yazısı) yazısını kullandılar

2) İyonlar ve Lidyalılar Fenike yazısını kullandılar Fenike yazısını batıya aktaran İYONLAR olmuştur

3) Hititler krallarının hayatlarını anlatan ANAL adını verdikleri yıllıkları hazırlayarak, tarafsız TARİH YAZICILIĞI'nı başlatmışlardır

4) Hititler, Mısırlılarla tarihte bilinen birincil antlaşmayı (KADEŞ ANTLAŞMASI) imzaladılar(MÖ1280)

5) İyon Edebiyatının en kayda değer eseri Homeros'un İlyada ve Odesa destanıdır

Hukuk:

Anadolu'da kanunlar Mezopotamyadaki gibi kısasa kısas değildi

Bilim Ve Sanat:

1) Hititler kayaları düzleştirerek, tanrı kabartmaları yapmışlardır

(İvriz ve Yazılıkaya Kabartmaları Hititlere aittir)

2) Urartular kaleler ve su kanalları ile ünlüdür

(Toprakkale, Çavuştepe, Patnos ve Kayalıdere kaleleri)

3) İyonlar bilim ve sanatta gelişmişlerdir Matematikte Tales ve Pisagor, Tarihte Heredot, Tıpta

Hipokrat, Felsefede Diojen)

4) Hititler ve Frigler dokumacılıkta ileri gitmişlerdir

Frigyalılar TAPETES adı verilen halı ve

kilimleri ile ünlüdürler *