Ali Kuşçu Hakkında Bilgi

Ali Kuşçu Kimdir
Ali Kuşcu Hayatı
Ali Kuşcu Biyografisi


15 yüzyılda yaşamış olan önemli bir gökbilim ve matematik bilginidir Babası Timur'un (13691405) torunu olan Uluğ Bey'in (13941449) doğancıbaşısı idi Kuşçulakabı buradan gelmektedir

Ali Kuşçu, Semerkand'da doğmuş ve burada yetişmiştir Burada bulunduğu sıralarda, Uluğ Bey de dahil edinmek üzere, Kadızâdei Rûmi (13371420) ve Gıyâsüddin Cemşid elKâşi (?1429) gibi dönemin manâlı bilim adamlarından matematik ve gökbilim dersleri almıştır

Ali Kuşçu bir ara, öğrenimini tamamlamak amacı ile, Uluğ Bey'den habersiz Kirman'a gitmiş ve orada yazdığı Hall elEşkâl elKamer adlı risalesi ile geri dönmüştür Dönüşünde risaleyi Uluğ Bey'e armağan etmiş ve Ali Kuşçu'nun kendisinden müsade almadan Kirman'a gitmesine kızan Uluğ Bey, risaleyi okuduktan sonra onu takdir etmiştir

Ali Kuşçu, Semerkand'a dönüşünden sonra, Semerkand Gözlemevi'nin müdürü olan Kadızâdei Rûmi'nin ölümü üzerine gözlemevinin başına geçmiş ve Uluğ Bey Zici'nin tamamlanmasına tezgâhtar olmuştur Ama, Uluğ Bey'in ölümü üzerine Ali Kuşçu Semerkand'dan bölünmüş ve Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın yanında gitmiştir daha sonra Uzun Hasan tarafından, Osmanlılar ile Akkoyunlular aralarında barışı sağlamak amacı ile Fatih'e elçi olarak gönderilmiştir

Bir kültür merkezi oluşturmanın şartlarından birinin de bilim adamlarını biraraya toplamak olduğunu haberdar olan Fatih, Ali Kuşçu'ya İstanbul'da kalmasını ve medresede ders vermesini teklif eder Ali Kuşçu, bunun üzerine, Tebriz'e dönerek elçilik görevini tamamlar ve yeniden İstanbul'a geri döner İstanbul'a dönüşünde Ali Kuşçu, Fatih tarafından görevlendirilen bir heyet kadar sınırda karşılanır Kendisi için hem karşılama töreni yapılır Ali Kuşçu'yu karşılayanlar arasında, zamanın ulemâsı İstanbul kadısı Hocazâde Müslihü'dDin Mustafa ve öteki bilim adamları da vardır

İstanbul'a gelen Ali Kuşçu'ya 200 altın maaş bağlanır ve Ayasofya'ya müderris olarak atanır Ali Kuşçu, burada Fatih Külliyesi'nin programlarını hazırlamış, astronomi ve matematik dersleri vermiştir

Hem İstanbul'un enlem ve boylamını ölçmüş ve çeşitli Güneş saatleri de yapmıştır Ali Kuşçu'nun medreselerde matematik derslerinin okutulmasında önemli rolü olmuştur Verdiği dersler olağanüstü talep görmüş ve önemli bilim adamları tarafında da izlenmiştir Keza dönemin matematikçilerinden Sinan Paşa da öğrencilerinden Molla Lütfi aracılığı ile Ali Kuşçu'nun derslerini takip etmiştir Nitekim etkisi 16 yüzyılda ürünlerini verecektir

Ali Kuşçu'nun astronomi ve matematik alanında yazmış olduğu iki manâlı eseri vardır Bunlardan birisi, Otlukbeli Savaşı esnasında bitirilip zaferden sonradan Fatih'e sunulduğu için Fethiyeadı bahşedilen gökbilim kitabıdır Eser üç bölümden oluşmaktadır Birinci bölümde gezegenlerin küreleri ele alınmakta ve gezegenlerin hareketlerinden bahsedilmektedir İkinci bölüm Yer'in şekli ve yedi iklim üzerinedir Son bölümde ise Ali Kuşçu, Yer'e ilişkin ölçüleri ve gezegenlerin uzaklıklarını vermektedir

Döneminde hayli etkili olmuş olan bu gökbilim eseri küçük bir elkitabı niteliğindedir ve yeni bulgular ortaya koymaktan çok, medreselerde gökbilim öğretimi için yazılmıştır Ali Kuşçu'nun öteki önemli eseri ise, Fatih'in namına atfen Muhammediye adını verdiği matematik kitabıdır *