Albayrak: Son birkaç günde bile çok ciddi yaptırım tehditleriyle karşı karşıya kaldık

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, İstanbul Kongre Merkezi'nde "Küreselleşmenin Krizi: Riskler ve Fırsatlar" temasıyla düzenlenen TRT World Forum 2019'un kapsamında "Yeni Güçler İçin Yeni Ufuklar: İşbirliği mi Rekabet mi?" başlıklı oturumun açılışında yaptığı konuşmada, forumda çok kıymetli uzmanların bulunduğunu ve çok kritik siyasi ve ekonomik mevzuların tartışılacağını söyledi.

Günümüzde pek çok sorunun hem fırsat hem de tehdit oluşturduğunu lisana getiren Albayrak, dünyada barışı, güvenliği, istikrarı ve refahı olumsuz etkileyen gelişmeler yaşandığını tabir etti.

Ticaret savaşları ile birlikte tüketici inancının azaldığını ve siyasetlerde belirsizlikler ortaya çıktığını kaydeden Albayrak, "Ekonomik yaptırımların tesirleri tıpkı vakitte global ekonomik büyümeyle ilgili de meseleler oluşturuyor. Siyasi istikrarsızlık bölgesel çatışmalar, terör, çok önemli toplumsal ve ekonomik maliyetler oluşturuyor. Ve Türkiye de aslında en yüksek bedeli ödeyen ülkelerden biri bu bağlamda." diye konuştu.

'SERBEST TİCARETİN ÖNÜNDEKİ MANİLERİ KALDIRMALIYIZ'

Mevcut dünya sistemin bu meselelere deva olmada yetersiz kaldığını ve global bağlamda bir ekonomik gerileme kaygısı yaşandığını lisana getiren Albayrak, şunları söyledi:



" '2018'de, 2008-2009 krizine kıyasla bizim sanki bir konsolide yaklaşımımız var mı?' G20 toplantısında da iktisat bakanları olarak biz bunu tartışıyoruz ve 'evet' diyemiyoruz ne yazık ki şimdi bu türlü bir planın varlığına. Ve tartışmakta olduğumuz bütün bu mevzular aslında çok daha değerli tahliller gerektiriyor. Bu problemlere değinmek için çok daha aktif formüllere gereksinimimiz var ki daha değerli bir geleceğin tohumlarını atabilelim. Bu olmazsa olmaz. Yakın zamanlardaki durumumuz şunu gösterdi ki oburlarının ekonomik ya da toplumsal sorunlarını görmezden gelmek ve tek taraflı siyasetler gütmek ne yazık ki yalnızca mevcut uyuşmazlıkları daha ileriye taşıyacaktır. Geleceğe yönelik olarak bölgesel ve global çatışmaları azaltıp barış ve güvenliği desteklemeliyiz. Yeni bir dünya tertibi kurmalıyız, bölgesel ve memleketler arası iş birliğine dayalı olmalı, tıpkı vakitte karşılıklı hürmete dayalı olmalı bu sistem ki dünya iktisadı ileriye gidebilsin".

Güç rekabetini bir kenara bırakarak memleketler arası ticaretteki tansiyonların de azaltılması gerektiğine dikkati çeken Albayrak, "Korumacı siyasetlerden kaçınmalıyız, bu müdafaacı yaklaşım bize şu anda bunu gösteriyor. Bunun da ötesinde terör tehdidini azaltmalıyız ve özgür ticaretin önündeki pürüzleri kaldırmalıyız ki ticarete taraf olan bireyler ve bunun dışındaki tüm taraf olan bireyler faydalansın. Bir yandan da döviz konusu var. Bu açıdan baktığımız da ticaret hacmi de etkileniyor dövizdeki bedel kaybından. Şayet ticareti ileriye taşıyabilirsek ki Dünya Ticaret Örgütü de şu anda bunu kullanıyor bütün dünya çok daha global bir entegrasyonu yakalayacak. Birebir vakitte memleketler arası vergilendirmeyle ilgili ıslahatlar, finansal, iklim değişikliği ve yönetişimle ile ilgili mevzuatları geliştirmemiz gerekiyor." tabirlerini kullandı.

'FİNANS SİSTEMİNİN TEK BİR PARA ÜNİTESİNE DAYALI OLMASI ÇOK ÖNEMLİ RİSKLER OLUŞTURUYOR'

Bakan Albayrak, dünya gelirinin birçoklarını oluşturan gelişmekte olan ülkelerin kendi para ünitelerini dünya ticaretlerinde kullanamadıklarını lisana getirdi.

Şu an ABD dolarının global finansal süreçlerde ve ticarette en yaygın formda kullanılan para ünitesi olduğunu anımsatan Albayrak, şöyle devam etti:



"Bütün finans sisteminin tek bir para ünitesine dayalı olması çok önemli riskler oluşturuyor. Mesela memleketler arası ödeme sisteminde bir monopole sahip olması ABD'nin ekonomik yaptırımları tehdit olarak kullanmasını sağlıyor siyasi problemleri çözmek için. Son yıllarda pek çok ülke üzere biz değerli ticari ortaklarımızla kendi para birimlerimizle ticaret yapmak üzere muahedeler imzalar hale geldik. Pek çok ülke bunu yapıyor artık. Hatta artık petrol satın alma mutabakatlarının bile ülkeler ortasında ABD dolarından bağımsız olarak... Mesela Çin ve Rusya ortasında gördük, kendi ulusal para üniteleriyle mutabakat yaptılar. Farklı ülkelerde de bunun örneği görüldü."

TÜRKİYE'DEKİ EKONOMİK GELİŞMELER

Bakan Albayrak, Türkiye'deki ekonomik gelişmelere de değindi.

Albayrak, Türkiye dünyanın 16'ıncı en büyük iktisadı ve satın alma gücü paritesi açısından da 12'nci en büyük iktisadı olduğunu belirterek, şunları kaydetti:

"AK Parti devrinde uygulanan ekonomik siyasetlerle hane başına düşen gelir 3 kattan fazla arttı ve ülkemize orta ve üst gelir kümesine taşıdı. Türkiye şu anda global tedarik zincirine çok âlâ entegre olmuş durumda. Ve birebir vakitte global ölçekte bir sanayi ülkesi olma yolunda. Global iktisadın temel ulaşım yolu üzerinde yer alıyoruz iki kıta ortasında. Bunun da ötesinde Hindistan'dan Londra'ya, Moskova'dan Dubai'ye 4 saatlik uçuşlarla ulaşılabiliyor ve aslında gayri safi yurtiçi hasılanın çok büyük bir kısmını oluşturuyor dünyanın bu bölgesi. Türkiye bunun tam merkezinde yer alıyor ve son 17 sene içerisinde Türkiye çok düzgün bir altyapı merkezi oluşturdu. Ulaşım, telekomünikasyon, güç, bütün bu faktörler ve ögelerle birlikte Türkiye çok güçlü bir altyapı oluşturdu bu periyot içerisinde."

'TÜRKİYE İKTİSADI ÇOK ÖNEMLİ BİR DİRENÇ GÖSTERDİ'

Albayrak, Türkiye iktisadının iç ve dış şoklara karşı çok önemli bir direnç gösterdiğini vurguladı.



Türkiye'nin geçen on sene içerisinde başarılı bir biçimde global finansal krizin ve hain darbe teşebbüsünün üstesinden geldiğini tabir ederek, "Ağustos 2018'deki spekülatif döviz saldırısının da üstesinden geldik ve yıllık yüzde 5'lik büyüme gösterdik son 10 sene içerisinde. Bu büyüme çok kıymetli zira şu sıralar global iktisatta herkesin sorduğu en kıymetli soru global manadaki büyüme nerelerden dönüyor. Türkiye'nin çok önemli bir kapasitesi var burada. Beklenenden daha düzgün bir formda istikrarımızı oturttuk ve şu anda şunun duyurusunu yapabilirim; Türkiye geçtiğimiz seneye kıyasla şu andaki cari fazlada rekor kırdı ve ağustosta cari fazla 5,1 milyar dolar oldu" formunda konuştu.

Enflasyonda da olumlu gelişmeler görüldüğüne işaret eden Albayrak, "Şu anda yüzde 9,3'lük bir düzeydeyiz enflasyonda. Ekim ayında sanıyorum çok daha düşük olacak yüzde 9'da. Yıl sonunda toplam yüzde 12 üzere bir sayı bekliyoruz yeni iktisat programımızla birlikte." dedi.

'SON BİRKAÇ GÜNDE BİLE ÇOK ÖNEMLİ YAPTIRIM TEHDİTLERİYLE KARŞI KARŞIYA KALDIK'

Türkiye iktisadının bu yıl yüzde 0,5 ila yüzde 1 ortasında, gelecek sene için de yüzde 5'lik bir büyüme performansı göstermesini öngördüklerini aktaran Albayrak, şunları söyledi:

"Enflasyon ve faiz oranlarının gerilemesiyle birlikte ve yapısal ıslahatların da katkısıyla bu ekonomik muvaffakiyete ulaştık ki çok kıymetli güvenlik problemleri yaşıyoruz güney sonumuzda. Türkiye'de 3,6 milyondan fazla mülteci var Suriye'deki iç savaştan kaçan ve birebir vakitte o bölgede DAEŞ ve YPG terörüyle uğraşıyoruz ve yalnızca bu manada bir güvenlik sorunu olarak ele alınmamalı bunun da bir maliyeti var 7-8 yıldır Türkiye'nin üstlendiği. Ve şimdiye kadar 40 milyar dolardan fazla. Bu da ekonomiyi etkileyen bir durum."



Türkiye'nin mülteciler konusunda üstlendiği rolün altını çizen Bakan Albayrak, "Türkiye Cumhuriyeti kuruluşundan bu yana karşılaştığı tüm zorluklara muvaffakiyetle göğüs gerdi zira sosyo ekonomik yapısı da son derece dinamik. Son birkaç günde bile çok önemli yaptırım tehditleriyle karşı karşıya kaldı Türkiye. Bunlar artık şantaj üzere kullanılmaya başlandı ve bütün bunlara karşın finansal piyasalarımız çok önemli bir direnç göstermeye devam etti. Güçlü bir mali mimariyle birlikte Türkiye'nin finansal piyasaları hiç ummadığı kadar güçlenecek her geçen gün karşılaştığı her meseleye karşın." tabirlerini kullandı.

'BİZ YALNIZCA KENDİ ÇIKARLARIMIZI GÖZETMİYORUZ'

Albayrak, Türkiye'nin memleketler arası siyasetteki yaklaşımının karşılıklı inancı ve istikrarı güçlendirmek tarafında olduğunu vurgulayarak, kelamlarını şöyle tamamladı:

"İkili alakalarda bölgesel iştiraklerle ve Birleşmiş Milletler üzere küresel arenalarda Türkiye siyasetlerini ve prensiplerini ortaya koyuyor. Biz yalnızca kendi çıkarlarımızı gözetmiyoruz tüm münasebetlerimizi 'kazan-kazan' temeline dayandırıyoruz yaklaşımlarımızı. Zira biz birlikte var olabileceğimize, birlikte üretebileceğimize inanıyoruz. Dünya nizamının çatışmalarla ve terörle tehdit edildiği bir ortamda kimsenin başarılı olamayacağı aşikar. Bu yüzden global iktisatta ve yeni dünya sisteminde yeni bir yaklaşıma gereksinim var. Türkiye yapısal ıslahat süreciyle milletlerarası iş birliğini merkeze alıyor. Geçen 17 yıl içerisinde Türkiye çok değerli bir paydaş oldu bölgesel ve memleketler arası projeler içerisinde. Bizim siyaset ve iktisat yaklaşımlarımız memleketler arası iş birliğine dayandı ve her vakit karşılıklı yarar sağlayan münasebetleri güçlendirmeye odaklandık. Şayet biz bu açıdan bakacak olursak dünyanın karşılaştığı her türlü tehlikeye ve tehdide gerçekçi bir tahlil bulabiliriz".