Akarsu aşındırma yolları nedir

Akarsu Aşındırma Yolları Nedir Nelerdir?

Akarsu yatakları boyunca akarken iki yoldan aşındırma yaparlar Bunlar;

1 Kimyasal Aşındırma: Toprak ve kayaların erimesi yoluyla olur Kayaların yapısına suyun sıcaklığına ve icindeki CO2 miktarına bağlıdır Erime sıcaklıkta arttığı icin kimyasal aşındırma yaz aylarında ve tropikal bolgelerde daha cok olur

2 Mekanik Aşındırma: Akarsuların toprak ve kayalardan parcalar koparması ile oluşur Akarsuyun mekanik aşındırma gucu şu etkenlere bağlıdır;

a) Su Miktarı (Akım): Bir akarsuyun taşıdığı su miktarı arttıkca aşındırma gucude artar Bu nedenle cok su taşıyan buyuk akarsular daha cok aşındırırlar Su fazlalığı nedeniyle bir akarsu uzerinde en fazla aşındırma başlangıcta ağız kısmında olur Ve yatağın kazılması da buradan geriye doğru ilerler buna geriye aşınma denir

b) Akış Hızı: Aşındırma uzerinde etkili olan ikinci etken akarsuyun akış hızıdır Bu da eğime bağlıdır Eğimin fazla olduğu bolgelerde akarsular daha hızlı akar,aşındırma gucleri artar Orneğin Turkiye'deki akarsular saniyede akıttıkları toplam su miktarı bakımından fazla zengin olmadıkları halde yataklarında eğimin fazla olmasından dolayı fazla aşındırırlar

c) Yuk Miktarı: Akarsuyun taşıdığı kum,cakıl,mil gibi maddeler akarsuyun aşındırma kazma araclarıdır Bu nedenle yuk ne kadar coksa aşındırma da o kadar fazla olur

d) Zeminin Ozelliği: Aşındırma akarsuyun gectiği yerlerdeki kayaların ozellikleri ile de ilgilidir Kum cakıl gibi gevşek maddeler daha kolay koparılıp aşındırılır Direncli kayalar,katılaşım kayaları ve sert kum taşları aşınmaya daha uzun zaman karşı koyarlar Akarsuyun gectiği alanlar bitki ortusunden yoksun ise aşındırma işlemi daha da artar