Ahmedü Bamba Kimdir

Ahmedü Bamba hayatı
Ahmedü Bamba hakkında bilgi

Ahmedü Bamba Senegal'de Mürîdiye tarîkatının kurucusu Büyük ilim ve zihin adamı 1850'de M'Backe köyünde doğdu 1927'de Tûbâ köyünde vefât etti

Doğduğu köy olan M'Backe'yi büyük dedesi Mame Maram 1772 yılında kurmuştu Mame Maram burada Kur'ânı kerîm ile dînî ve naklî ilimlerin okutulduğu bir medrese inşâ ettirdi Oğlu Mame Balla burada okudu ve dînî ilimlerde yükseldi Mame Balla ise oğlu Momar'ı Bamba'da Ahmedü adında din ve fen ilimlerinde yüksek fazîletli bir hocanın derslerine göndermişti Momar, öğrenimini bitirip köyüne döndükten sonradan doğan çocuğuna hocasının hâtırasına Ahmedü Bamba adını verdi

Babası minik yaştan îtibâren Ahmedü Bamba'nın yetiştirilmesi, terbiyesi ve tahsîli için büyük bir îtinâ gösterdi Özel hocalardan dersler aldırdı Ahmedü Bamba 9 yaşına geldiğinde bölge Fransızlar tarafından işgâl edildi Pekçok köyle birlikte M'Backe de yıkıma ve talana uğradı Momar da âilesini alarak Rip'te Porokhane köyüne yerleşti Bu sırada Fransızlara aleyhinde cihâd hareketini başlatmış bulunan Maba Diakhu Porokhane'de bir medrese kurdu ve eğitimin başına buraya gelen Momar'ı görev etti

öte taraftan Cayor'da Fransızlara aleyhinde savaşan Lot Dior memleketini ayrılmak zorunda kalmıştı Maba Diakhu göre kabûl edilen Lot Dior bu sırada Momar'la da iyi bir dostluk kurdu Lot Dior yapılan mukavele ile 1871 yılında her tarafta Cayor'un idâreciliğine getirilince, Momar'a da kâdılık teklif etti Ancak bu teklifi kabûl etmeyen Momar, Diorbel yakınlarındaki Pator köyüne yerleşti 1874 yılına dek burada kaldı 1874'te Cayor'a artan bir şekilde burada daha önce yıkılan köylerinin hatırasına M'BackeCayor köyünü kurdu 1880'de ölümüne dek burada kalan Momar bu zaman dahilinde özellikle oğlu Ahmedü Bamba'nın tahsîliyle meşgûl oldu Onu Arapça, tefsîr ve fıkıh bilgisi bakımından bir hâle getirdi Ahmedü Bamba ilimde yükseldikçe dînimizin dikte ve yasaklarına uyması da fazlası ile artıyordu Babasının vefâtından sonradan kendisine kâdı olması teklif edildi ise de kabûl etmedi Çünkü gâyesi, tasavvuf büyüklerinin sohbetlerine gidip, tarîkat yolunda ilerlemekti Bu maksatla Saint Louis'e giderek o sırada Batı Afrika'nın en ünlü tarîkatı olan Kâdiriyyenin halîfesi ElHâc Kamara'ya bağlandı Sonradan bu hocasının işaretiyle meşhûr Kâdirî şeyhi Sidya'nın sohbetlerine kavuşmak üzere Moritanya'ya gitti Ahmedü Bamba, Şeyh Sidya göre mükemmel karşılandı Ondaki kâbiliyet, zekâ ve istidâdı gören Şeyh Sidya, bu talebesi ile yakından ilgilendi Şeyh Sidya'dan tasavvuf, akâid, Mâlikî fıkhı ve Sahîhi Buhârî okuyan Ahmedü Bamba, tarîkat makâmlarında da kemâl derecesine kavuştu Şeyh Sidya kendisine icâzet, diploma vererek Volof bölgesine halîfe tâyin etti

Ahmedü Bamba Senegal'e döndüğünde, Lot Dior ile Fransızlar arasındaki savaş kızışmıştı Oysa Ahmedü Bamba hocasının tavsiyesi ile harbe girmek yerine talebe yetiştirmeye kararlı idi Bu sebeple büyük merkezlerden uzakta kalmaya dikkat ederek, DarauMarnâne adıyla bir köy kurdu Onun köyde inşâ ettiği bir dergâhta ders verdiğini duyan ilim tâlipleri buraya akın etmeye başladı Bir süre daha sonra buranın ihtiyâca cevap vermediğini görebilen Ahmedü Bamba hazretleri, Baol'da Tûbâ köyünü kurdu (1886) Talebeleri ve bağlıları gün geçtikçe artıyordu Bu sırada Baol ve Colof'ta siyâsî karışıklıklar başgöstermişti Fransızlar bu karışıklıklardan Ahmedü Bamba'yı sorumlu tutmaya başladılar Şeyh hazretleri 1891'de başkent Saint Louis'e artan bir şekilde kendisinin fakir bir derviş olduğunu ve müridlerin eğitimiyle uğraşmaktan başka bir gâyesi bulunmadığını belirtti Buna karşın Fransızlar tarafından Baol tahtının iddiâcısı şeklinde takdim edildi Mahallî yöneticiler, merkezî idâreye Ahmedü Bamba ile mensuplarının büyük bir tehlike arzettiği yolunda raporlar sundular

Bu durum üstüne Ahmedü Bamba Colof'a giderek orada da Tûbâ adını verdiği yeni bir köy kurdu Fakat civarda toplanan talebe halkasının burada da artması sömürge yönetimini tamamen rahatsız etti Müridlerini dağıtması için kendisine baskı yapılmaya başlandı Bu istekleri reddetmesi üstüne 1895'te tutuklanarak Saint Louis'e götürüldü Oradan Gabon'a sürüldü Mayombe Adasında uzun yıllar Hıristiyanlaştırılmış insanlar arasında sürgün yaşadı Bu sırada pekçok eser kaleme aldı 1902'de serbest bırakıldı ise de ertesi yıl yeniden tutuklandı Bu defâ Moritanya'ya sürüldü

Ancak Ahmedü Bamba hazretlerinin tutuklanması, sürgün hayâtına mahkûm edilmesi olayların durmasını sağlamadı Tersine daha da alevlendi Şeyh hazretlerini sevenlerde yer yer zor hareketlerine varan gösteriler düzenlediler Kimse vergisini vermez oldu Ahmedü Bamba hazretleri sürgünde bulunduğu müddetçe kitapları elden ele geziyor ve kendisini sevenlerin sayısı çığ gibi artıyordu Sözde o sürgünde değil de müridlerinin her lahza yanında bulunan, onlara her lahza vâzü nasîhat eden bir derviş idi Bu hâli gören Fransız otoriteleri Ahmedü Bamba'nın kendi hâlinde bir derviş olduğu ve siyâsî olaylarla ilgisi bulunmadığı yolundaki sözlerine inanmaya başladılar Bu sebeple Birinci Dünyâ Savaşı öncesinde kendisini özgürlük bıraktıkları gibi, din işleriyle ilgili şûrâ meclisinin üyeliğine tâyin ettiler Ayrıca kendisini Legion d'Honneor nişânıyla taltif ettiler ise de, Ahmedü Bamba bunu kabûl etmedi

Ahmedü Bamba hazretleri hayatının son döneminde pekçok köyde ve şehir merkezlerinde dergâh ve zâviyeler kurarak mürîdlerinin eğitimi ve ilim dağılma işiyle meşgûl oldu 19 Temmuz 1927'de vefât eden Ahmedü Bamba hazretleri Tûbâ köyünde defnedildi

alıntı *